منشأ تفرقه را ریشه‌کن و یا درمان کنیم

به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی مجمع تقریب مذاهب اسلامی، عبدالقادر بهجت آلوسی، رئیس شورای علمای پیوند محمدی (ص) در وبینار ششم سی و ششمین کنفرانس وحدت اسلامی اظهار کرد: قرآن برنامه‌ای است که خداوند برای رستگاری ما فرستاده است. بر اساس آن ما باید این وحدت را حفظ کنیم و به آن برگردیم، دلایل نفاق و تفرقه را شناسایی کنیم و به حداقل برسانیم و همگی به ریسمان الهی چنگ زنیم.

رئیس شورای علمای پیوند محمدی(ص) خاطرنشان کرد: توحید و قرآن از مسائلی است که در مورد آن اختلاف نظر نداریم و در این امر که قرآن رابط بین ما و خداوند است، در ذات شریف و مطهر رسول اکرم (ص)، در مسئله اهل بیت (ع) و خاندان مطهر پیامبر (ص) و ...اتفاق نظر داریم.

وی ادامه داد: حبل الله و ریسمان الهی یک تعبیر نمادین، برای رسیدن به آنچه خواسته خداوند است، می باشد. از طریق نهاد های علمی و فرهنگی می توان به مباحث مشترک رسید و آن را به عنوان ریسمان الهی که همگی باید به آن تمسک جوییم، معرفی کرد.

آلوسی اظهار کرد: هر آنچه منشأ تفرقه است را باید ریشه کن و یا درمان کرد؛ امروزه آحاد امت اسلامی نياز به این وحدت مقدس و بزرگ که در واقع عزت مؤمنان و امت اسلامی است، دارد.

وی افزود: امروز امت نیازمند کسانی است که در مسیر وحدت قدم بردارند، امت اسلامی مانند یک کشور واحد نیاز به سیاست و اقتصاد یکپارچه و فرهنگ و مفاهیم مشترک دارد.این امت همچنین برای مواجهه با چالش های بیرونی نیازمند یک الگوی نمونه است.

آلوسی تصریح کرد: در آن عصر مؤمنان در عقیده، عبادت، جهاد، روابط بیرون از امت و در تمام امور یکپارچه بودند؛ اختلافی در اسلام اولیه وجود نداشت و اگر دچار اختلافی شد، این اختلاف بعدها شکل گرفت. این الگو قابلیت این را دارد که مجددا مورد بررسی و بازنگری قرار گیرد.

دبیرکل جماعت دعوت و اصلاح: صلح، ضرورتی انسانی و اجتماعی است

عبدالرحمن پیرانی، دبیرکل جماعت دعوت و اصلاح در وبینار سی و ششمین کنفرانس وحدت اسلامی، گفت: دین مبین اسلام در امتداد ادیان الهی و بنا به اقتضای رسالت جهانی و جاودانش، اساس و پایه های فرهنگی و اجتماعی خود را بر مبنای تعارف، تعاون، برادری، صلح، دوستی و پرهیز از دشمنی و تفرقه قرار داد تا بستر و زمینه های لازم برای تحقق اهداف والای این دین و رسالت انسان را که در بندگی پروردگار، آبادانی زمین و اقامه قسط و عدل خلاصه می شود، فراهم کند.

پیرانی تأکید کرد: صلح، ضرورتی انسانی و اجتماعی است و فقدان آن راه را بر هر گونه رشد و تعالی و پیشرفت و رفاه می بندد و درهای تفرقه و دشمنی و ظلم و عقب ماندگی و تباهی و انحراف را می گشاید.

وی افزود: بر اساس آیات قرآن، جامعه برخوردار از استقرار و امنیت و صلح و آرامش که در آن جان و مال و حقوق و آزادی های هم وطنان در امان باشد، مناسب‌ترین ظرف و بستر برای نشر ارزش‌های اسلامی و انسانی و توحید و فضایل اخلاقی است؛ به همین دلیل پس از جنگ جهانی دوم، احساس نیاز به صلح و امنیت در حدی بود که برخی از سازمان ها و مؤسسات بین المللی و در رأس آنها یونسکو، آموزش و فرهنگ سازی برای برقراری صلح و امنیت را برعهده گرفت.

دبیرکل جماعت دعوت و اصلاح خاطرنشان کرد: تحقق صلح و امنیت و پرهیز از روش ها و شیوه های قرین با خشونت، تنها با انعقاد قراردادهای چندجانبه و معاهدات بین‌المللی میسر نخواهد شد، بلکه به حاکمیت فرهنگ صلح و دوستی، همبستگی و دگرپذیری و عبور از تعصبات نیاز دارد؛ لذا خداوند بزرگ و رسول گرامی اسلام(ص) مسلمانان را از تفرقه و اختلاف بر حذر می‌دارند.

وی با اشاره به آیه «فاتقوا الله واصلحوا ذات بینکم» گفت: در این آیه خداوند بزرگ، بندگانش را به پرهیزگاری و صلح و همبستگی دعوت می‌کند. قرار گرفتن صلح در امتداد تقوا و پرهیزگاری نشان از این دارد که اگر انسان آگاهانه و صمیمانه افکار، اقوال و اعمال خود را در چارچوب تعالیم و فرامین دین سامان ندهد، امکان دارد در دام شیاطین انس و جن گرفتار شود و در مسیر نفرت پراکنی دشمنی و تفرقه‌اندازی قرار گیرد.

غدیر آکاراس ادامه داد: اصلاح ابعاد مختلفی دارد، از آن جمله اصلاح نفس و قلب و اجتناب از شرک و نفاق، نافرمانی و معصیت و صلح با خدا، اصلاح روابط اجتماعی، خانواده، نزدیکان، همکاران، هموطنان و سایر انسان‌ها و تنظیم این روابط بر اساس قاعده و مبدأ خیرخواهی، عدالت‌ورزی، شکیبایی و داوری منصفانه، اصلاح میان دیگران و ادای وظیفه ایمانی و برادری و ...است.

وی در پایان تأکید کرد: گرچه در روابط میان انسان‌ها، صلح اصل و قاعده است، اما در عین حال، منافات و تعارضی با مشروعیت جهاد و دفاع مقدس و مقاومت با شرایط خاص خود ندارد.

راهبرد وحدت معادلات حاکم بر جهان اسلام را تغییر می‌دهد

صلاح‌الدین مستاوی، دبیر کل شورای عالی اسلامی تونس در سخنانی در وبینار ششم سی و ششمین کنفرانس وحدت که از سوی مجمع جهانی تقریب برگزار می‌شود، رابطه مؤمنان با یکدیگر را یک رابطه برادرانه و صادقانه توصیف و اظهار کرد: وحدت اسلامی موضوعِ روز جهان اسلام است و نیاز به بحث و بررسی فراوان دارد تا چراغ راهی در مسیر امت اسلامی باشد. جهان اسلام در شرایط کنونی شاهد جدایی‌ها، شکاف‌ها، اختلافات و منازعات در صفوف امت اسلامی است و به دنبال آن خون‌های زیادی ریخته و جان‌های زیادی ستانده می‌شوند. آن هم از سوی کسانی که شعارهای دینی سر می‌دهند. این درحالی است که رسول خدا (ص) در حجة الوداع در سخنان خود خطاب به مسلمانان از حرام بودن ریختن خون مسلمانان سخن گفتند. پیامبر اکرم(ص) این خطبه موثق و این وصیت جامع را از روی هوا و هوس بیان نکردند. این توصیه ناشی از علم و آگاهی پیامبر اکرم(ص) به غیب و اطلاع ایشان از وضعیتی بود که امت اسلامی در آخر الزمان بدان دچار می شد. منظور از این وضعیت همان شکاف، جدایی، تفرقه و منازعه میان مسلمانان است. کسانی که مسیر تفرقه و منازعه در امت اسلامی را می‌پیمایند، فراموش کرده‌اند که خداوند متعال در قرآن کریم فرموده است: «إِنَّ هذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ» این امت شماست که امتی یگانه است و من پروردگار شما هستم پس مرا بپرستید. خداوند همچنین در آیه‌ای دیگر فرموده است: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا» به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید. همه این آیات شریفه و احادیث نبوی، به مسلمانان قاعده زیبای برادری اسلامی را یادآوری می کند. در همین راستا خداوند متعال در قرآن کریم آورده است: «انما المؤمنون إخوة» مسلمانان با یکدیگر برادرند. بنابراین رابطه برادری میان مؤمنان یک رابطه بسیار قوی بوده و از هر رابطه‌ای که بر رنگ، زبان، قومیت و نژاد مبتنی باشد، مستحکم‌تر است.

وی با بیان این که انسان‌هایی که قلب‌ها و دل‌هایشان سرشار از ایمان شده، یک خدای واحد را می‌پرستند و یک قبله واحد، یک کتاب و یک پیامبر واحد دارند، افزود: با وجود این اشتراکات چرا مسلمانان باید با یکدیگر منازعه و اختلاف داشته باشند؟ ما باید راهکارهای عملی و اجرایی را در مسیر تحقق صلحِ فراگیر معرفی کنیم. کلمه «سلام» در فرهنگ لغت عربی که به معنای صلح است، یکی از اسماء خداوند تبارک و تعالی محسوب می‌شود. این همان کلمه‌ای است که مسلمانان به وسیله آن به یکدیگر درود می‌فرستند و می‌گویند: سلام علیکم و رحمة الله و برکاته. کلمه «سلام» یکی از اسامی بهشت نیز هست. مؤمنان دعا می‌کنند: «خدایا سلام نام توست و سلامت خلق از جانب توست و براى توست، ما را وارد بهشت خود کن که دارالسلام است». رابطه مؤمنان با یکدیگر یک رابطه برادرانه و صادقانه است. نتیجه و ثمره ارزشمند این رابطه محبت است.

او با اشاره به این که انسان‌ها به طور ذاتی اهل ظلم و ستم و تجاوز نیستند، بیان کرد: شایسته است که انسان نه تنها برای برادران مسلمانش که برای همه انسان‌ها اهل صلح و حافظ امنیت باشد.

وحدت، جز از طریق تکیه بر خط مشی الهی محقق نخواهد شد

عبدالسلام راجح از شخصیت‌های دینی و عضو سابق پارلمان سوریه در وبینار سی و ششمین کنفرانس وحدت اسلامی اظهار داشت: بدون شک، جهان اسلام امروز با سلسله منازعات عجیب و غریب و در عین حال مرگباری دست و پنجه نرم‌ می‌کند. تحولاتی که در سراسر جهان به وقوع می‌پیوندد، بدون هیچگونه شک و تردیدی بر جهان اسلام نیز تأثیر گذاشته است، زیرا کشورهای اسلامی جزئی جدایی‌ناپذیر از کشورهای جهان هستند؛ اما در جهان اسلام دارای یک ویژگی و خصوصیت مهم و برجسته هستیم که هیچ امت دیگری در سراسر کره زمین از این ویژگی و خصوصیت برخوردار نیست و این ویژگی بارز، برخورداری امت اسلامی از مرجعیت واحد است. مقصود از مرجعیت واحد، همان کتاب خدا و سنت رسول الله‌(ص) است.

وی ادامه داد: بدون تردید، پایبندی به این مرجعیت واحد، موجب وحدت کلمه امت اسلامی می‌شود. اگر اعتقاد داشته باشیم که سنت پیامبر(ص) یک سنت کاملا صحیح و درست است و باور داشته باشیم که با پیروی از این سنت در مسیر درست گام برداشته‌ایم، آنگاه می‌توانیم ادعا کنیم که به این سنت عمل کرده‌ایم.

شیخ عبدالسلام راجح گفت: با پایبندی به مرجعیت واحد، به سراغ تأسیس نظام حکمرانی می‌رویم؛ نظامی که امت اسلامی را به سمت و سوی وحدت سوق می‌دهد. وحدت هم جز از طریق تکیه بر خط مشی الهی و  جز از رهگذر پایبندی به رهنمودهای قرآن کریم، محقق نخواهد شد.

وی تصریح کرد: خداوند متعال همه ما را به استفاده از عقل دعوت کرده است. ما باید به جای استفاده از عواطف و احساسات، از عقلی که خداوند به ما ارزانی‌ داشته است، بهره‌ ببریم. به جای پیروی از هوا و هوس، از قلب پاکی که خداوند متعال به ما عنایت کرده است، استفاده کنیم و در راستای وحدت امت اسلامی، گام برداریم.

راجح اضافه کرد: استفاده از عقل در نهایت همه مسلمانان را به سمت و سوی وحدت کلمه سوق می‌دهد؛ وحدتی که خداوند متعال و پیامبر اکرم (ص) مسیر آن را مشخص کرده‌اند. آیات شریفه بسیاری در قرآن کریم به چشم می‌خورند که جملگی، مسلمانان را به وحدت، یکپارچگی و انسجام دعوت کرده‌ و از تفرقه و منازعه برحذر داشته ‌اند.

عضو سابق پارلمان سوریه بیان کرد: عقل انسان باید از هر آنچه که رنگ و بوی غیر خدایی دارد، از جمله کوته‌بینی و تعصب‌گرایی آزاد بشود و در خدمت اوامر الهی، رهنمودهای قرآن کریم و میراث پیامبر اکرم (ص) باشد.

شیخ عبدالسلام راجح همچنین تأکید کرد: به کارگیری عقل خدادادی نه تنها در زمینه تحقق وحدت و جلوگیری از تفرقه و منازعه در امت اسلامی تأثیرگذار است، بلکه در افزایش علم و دانش و آگاهی نیز مؤثر است.

درباره نقشه دشمنان برای تفرقه‌افکنی هوشیار باشیم

پیر شفاعت رسول، رئیس مرکز بلال لاهور در سخنانی در وبینار ششم سی و ششمین کنفرانس وحدت، بر ضرورت درک درست از مفاهیم کانونی دین اسلام تاکید کرد و یادآور شد: خداوند متعال در کتاب خود قرآن می فرماید که معبود مسلمانان یکی است و توحید، بنیان و اساس اسلام است. اولین تصویری که قرآن و سنت درباره خدا ارائه داد، این بود که خالق و مالک کائنات یکی است. خداوند همچنین اعلام کرد که فقط یک کتاب عطا کرده و یک پیامبر فرستاده و یک کعبه و قبله مشترک را برای همه مسلمانان تعیین کرده است.

او با بیان این که وقتی خدا، رسول و قرآن و کعبه مسلمانان یکی است، پس  چرا امت مسلمان در گروه‌های مختلف تقسیم شده است، افزود: ما روح دین و اساس تعلیمات قرآن را به درستی درک نکرده و منافع شخصی و گروهی را به منافع ملت ترجیح داده ایم که در نتیجه آن مسلمانان گرفتار مصائب و مشکلاتی شدند که زمینه نابودی آنها را فراهم کرده است. زمانی مسلمانان متفرق بوده اند و این حقیقت در تاریخ وجود دارد که دشمنان یک اصل و اصول داشتند و آن اینکه تفرقه بیندازند و حکومت کنند. دلیل اینکه امروز بیگانگان بر ما حکمرانی می کنند و حاکمیت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دارند، این است که میان مسلمانان تفرقه وجود دارد. این در حالی است که در پنجاه سال گذشته تعداد کشته شدگان مسلمان بیش از سه میلیون نفر تخمین زده می‌شده است. کشورهایی که در پنجاه سال گذشته نابود شدند، کشورهایی هستند که در آن، هم حاکمان مسلمان بودند و هم مردم. در پنجاه سال گذشته کشورهایی که به خاک و خون کشیده شده اند، کشورهایی بوده اند که ساکنان آن کلمه لا اله الا الله، محمد رسول الله گفته اند.

پیر شفاعت رسول با بیان اینکه دینی که خداوند فرستاده، دین واحد و پیامش مبتنی بر وحدت است، ادامه داد: همه پیامبرانی که آمده اند، پیام وحدت را با خود آورده اند. وقتی همه مسلمانان عالم، چه در شرق و غرب و چه در شمال و جنوب به سوی کعبه سجده می کنند، قصد اعلام چه چیزی را دارند؟ می‌خواهند بگویند که همه ما یکی هستیم. اسلام یک فرهنگ و تمدن و یک قوم و جامعه جدید تشکیل داده  و از این قوم و جامعه به اسم جامعه اسلامی یاد می شود. جامعه اسلامی رسوم و  ترویج فرهنگ خاص خود را دارد که بر اساس تفکر اسلامی بنا شده است. رسول خدا (ص) موقع حجة الوداع فرمود که هیچ سفیدی بر سیاه و عرب بر عجم فضیلت ندارد. در جامعه اسلامی اگر کسی بر دیگران فضیلت دارد، فقط بر اساس تقوا است.

رئیس مرکز بلال لاهور با اشاره به موضوع اختلاف و تفرقه در جهان اسلام اظهار داشت: اگر همه با یکدیگر متحد باشند، هیچ کسی نمی تواند آنها را سرکوب کرده و به زانو دربیاورد اما اگر دچار اختلاف شوند، شکست آنها قطعی است. هر کسی که صدای وحدت در میان امت را بلند کند، چه کوچک باشد و چه بزرگ، همگان باید با آن صدا همصدا شده و آن را به یک صدای جهانی تبدیل نمایند. به ویژه در این موقع که جمهوری اسلامی ایران و مقامات آن هفته وحدت را در میان امت مسلمان برگزار کرده و تلاش می کند در میان امت، تفکر وحدت ایجاد کند، نباید این فرصت را از دست داد. تلاش جمهوری اسلامی برای ایجاد وحدت و تقریب در میان امت، زمینه تعدی و ظلم به مسلمانان را از میان می برد و تمام امت مسلمان را از زورگویی و ظلم و خشونت استعمار جهانی نجات می دهد. بدون شک هدف ایران چنین است. زیرا اگر جمهوری اسلامی در منطقه و جهان صدای وحدت مسلمانان را بلند کند، حتی کشورها و ملت هایی که با یکدیگر اختلاف دارند، به یکدیگر نزدیک شده و امکان تعامل و همبستگی آنها فراهم می شود. از این رو تلاش هایی که ایران برای وحدت انجام می دهد،  تلاش های همه گیر و جهانی است.

نقش رسانه‌های جهان اسلام در مبارزه با تروریسم

حاج عمار کاظم عبدالحسین محمد، عضو موسسه فرهنگی «البلاغ» کویت، در سی‌ و ششمین کنفرانس وحدت اسلامی در ارتباط با اخوت و برادری اسلامی و مبارزه با تروریسم سخن گفت.

وی با بیان این که هیچ دینی مانند اسلام، دعوت به اتحاد، همکاری و همبستگی نکرده و درباره تفرقه، دشمنی و اختلاف هشدار نداده است، تصریح کرد: جهانی که اسلام به آن بشارت می‌دهد، جهانی است که آشنایی، همکاری، دوستی و صلح بر آن حاکم است و از بیزاری، نفرت، ظلم، تعصب، بهره برداری و جنگ و اختلاف و نبرد به دور است.

این اندیشمند کویتی در ادامه افزود: اخلاق مبتنی بر وحدت، فضای همزیستی، وفاق، تفاهم و همبستگی را در میان مسلمانان فراهم می‌کند و موجب حرکت دوباره آنها به سوی اتحاد و همکاری می‌شود.

وی با بیان این که اسلام، خشونت و تروریسم را در اشکال و انواع مختلف آن رد می‌کند، اظهار داشت: موضوع تروریسم یکی از موضوعاتی به شمار می‌رود که اسلام به دلیل احترامی که برای افراد بی گناه و جان و مال و ناموس آنها قائل است، با آن مخالفت می‌کند.

عمار کاظم با اشاره به این که تروریسم در شریعت اسلامی، چیزی فراتر از عملیات‌های خشونت‌آمیز سازماندهی شده نیست که اشخاص یا گروه‌ها یا کشورهایی ، آن را برای اهدافی از پیش تعیین شده اجرا می‌کنند، گفت: رسانه‌های مختلف در کشورهای اسلامی باید نقش حیاتی‌تر و جدی‌تری در آگاهی بخشی به مسلمانان درباره خطرات جنایت‌های تروریستی در اشکال مختلف آن ایفا کنند.

این اندیشمند مسلمان در ادامه توضیح داد: برادری شعاری نیست که سرداده شود یا شعری نیست که تنظیم شود. برادری صرفا یک احساس درونی نیست. بلکه ساختاری کامل است که از مجموعه‌ای از حقوق و وظایف تشکیل می‌شود.

وی ادامه داد: اگر چه عنوان اخوت، از نظر مفهومی روشن و غیرمبهم به نظر می رسد، اما از نظر اعتبار دستخوش تغییر شکل شده و هر فرقه ای، برادری ایمانی را با همه مقتضیات آن مختص به پیروان خود و منحصر به آنان می‌داند.

اندیشمند کویتی در ادامه بیان کرد: اصل دیگری که به تقویت امنیت اجتماعی و از بین بردن تنش‌های داخلی کمک می‌کند، اصل فرض بر بهترین است که در فقه به آن اصل سلامت در عمل مسلمان گفته می‌شود و منظور  این است که به کارهای مسلمانان و توافق ها و فعالیت‌های آنان با دیده مثبت نگریسته شود، مگر اینکه خلاف آن یا فساد در آن ثابت شود.

این فرهیخته کویتی با بیان این که در دهه‌های اخیر، دامنه نفوذ و جنایت‌های  تروریسم، افزایش یافته و همه چیز را در جوامع تهدید می‌کند، گفت: مسئولیت مبارزه با تروریسم به عهده جامعه بین‌المللی و نهادها و اعضای آن است.