وقتی تصمیمات مسئولان استعدادهای کوچک قرآنی را نادیده می‌گیرد

مسابقات قرآن و عترت دانش‌آموزان و فرهنگیان بیش از چهار دهه است که همه ساله از سوی وزارت آموزش و پرورش با هدف شناسایی و کشف استعدادها و همچنین تشويق و ترغيب دانش‌آموزان به قرآن و آموزه‌های دینی در رشته‌های حفظ، قرائت، ترتیل و مفاهیم، احکام، نهج‌البلاغه، انشای نماز و سایر رشته‌های مرتبط برگزار می‌شود که امسال این وزارتخانه در اقدامی ناگهانی و با صدور ابلاغیه‌ای رشته‌های حفظ و ترتیل این مسابقات را حذف کرده است.

گرچه رشته حفظ در گروه‌های مختلف باعث شده بود تا دانش‌آموزان با حفظ چند سوره و یا براساس منابع تعیین شده بتوانند خود را محک بزنند و با شرکت در مسابقات به اهداف بالاتر و انگیزه بیشتری به حفظ سوره‌ها بپردازند، اما این اقدام که در جواب مسئولان به‌عنوان طرحی آزمایشی عنوان شده است، ریزش بسیاری از  متسابقان حفظ را به‌دنبال خواهد داشت.

طاهره روشنیان، مدیر جامعةالقرآن خردسالان همدان در گفت‌وگو با ایکنا از همدان با بیان اینکه توجه به حوزه قرآنی امری بسیار مهم است و باید در اولویت باشد، اظهار کرد: رشته حفظ قرآن نیازمند رشد است و حافظان قرآن در واقع باید در مسابقات خود را عرضه کنند، در غیر این صورت جایی برای تشویق فعالان قرآنی به‌ویژه حافظان قرآن نیست. به‌طور نمونه در جام جهانی مسابقه فوتبال باشگاهی را حذف کنند چه اتفاقی می‌افتد، برای رشته حفظ دقیقا این اتفاق افتاده است؛ متأسفانه ارگان‌های مرتبط به جای اینکه تلاش کنند حوزه قرآنی فعال شود با ارائه برنامه‌هایی که به دور از کارشناسی است، این حوزه را دچار آسیب کرده‌اند.

وی با بیان اینکه برگزاری مسابقات قرآن به‌صورت حضوری علاوه بر آشنایی جامعه قرآنی با یکدیگر و استفاده از تجربیات ارزشمند حافظان باعث ایجاد انگیزه و شور و نشاط بیشتر می‌شود، گفت: متأسفانه برخی از ارگان‌هایی که مسابقات را برگزار می‌کنند بیشتر به سمت برگزاری مجازی مسابقات و آزمون‌ها رفته و در حد تکلیف و به حداقل بسنده می‌کنند.

مدیر جامعةالقرآن خردسالان همدان با اشاره به منویات مقام معظم رهبری و تأکید ایشان بر تربیت 10 میلیون حافظ قرآن در کشور بیان کرد: آیا با این اقدامات می‌توان به این اهداف رسید؟ تربیت این حافظان کار فرهنگی بزرگ است، اگر بتوانیم به این هدف دست پیدا کنیم بسیاری از آسیب‌های اجتماعی حل و از بروز آن جلوگیری می‌شود، چراکه کودک و نوجوانی که در مسیر قرآن قدم بگذارد به سمت انحراف نرفته و دچار آسیب نمی‌شود.

وی با انتقاد از اقدام وزارت آموزش و پرورش در حذف رشته حفظ عمومی از مسابقات قرآن دانش‌آموزی گفت: حفظ عمومی با توجه به کم بودن مقدار صفحات باعث ایجاد شوق در اکثریت دانش‌آموزان و انگیزه شرکت در مسابقات می‌شود، همان‌طور که حفظ 5، 10 و 20 جزء و حفظ کل برای حفاظ حرفه‌ای مناسب است. متأسفانه با حذف این رشته و مسابقه ترتیل و تغییرات ذر مسابقه نهج‌البلاغه با افزایش تعداد صفحات و محتوای سخت‌تر مسابقه احکام، انگیزه شرکت در مسابقات برای دانش‌آموزان وجود ندارد تا جایی که پیش‌بینی می‌شود آمار در برخی رشته‌ها به‌ویژه در دوره دبیرستان به صفر برسد.

روشنیان تصریح کرد: کسانی که برای مسابقات قرآن سهمیه‌بندی، اعداد و ارقام می‌گذارند و یا مسابقات را امروز در آموزش و پرورش طوری برنامه‌ریزی می‌کنند که چند رشته را حذف می‌کنند و جواب‌شان نیز این است که این طرح به‌صورت آزمایشی اجرا شده و با هدف بالا بردن کیفیت است، این افراد یا دغدغه قرآنی ندارند یا اصلا برای آن اهمیتی قائل نیستند.

وی افزود: حوزه قرآنی آزمایش نمی‌خواهد و حتی به‌صورت آزمایشی اگر انجام شود این شیوه جدید مخالف منویات مقام معظم رهبری است. مطرح‌کنندگان این شیوه با این کارها می‌خواهند کیفیت بالا برود، اما باید علت را بررسی کنند که چرا کیفیت پایین آمده است.

روشنیان با اشاره به اینکه بسیاری از خادمان و فعالان قرآنی دغدغه‌شان این است که چرا مسابقات حفظ عمومی حذف شده است، گفت: کودکی که با قرآن انس بگیرد به سمت آموزه‌های قرآن می‌رود و دچار آسیب نمی‌شود؛ وقتی ما 10 میلیون حافظ داشته باشیم در شکل‌های مختلف می‌توانیم برنامه‌های خوبی را برای آنها داشته باشیم.

انتقاد فعالان قرآنی به شیوه‌نامه جدید آموزش و پرورش

عباس تجری، رئیس اداره قران و عترت آموزش و پرورش همدان نیز در گفت‌وگو با ایکنا از همدان گفت: در سال جاری از طرف وزارت آموزش وپرورش و کارگروه مسابقات تغییرات مهمی در مسابقات قرآن عترت و نماز دانش‌آموزان ایجاد شد که با اعتراض و ایرادات فنی که بنده و سایر دوستان از چند استان معین کشور همراه بود به تهران دعوت شدیم و توضیحات زیر ماحصل جلسه صبح تا شب ما چند استان با دوستان وزارت بود که در زیر به برخی از آن اشاره می‌شود.

وی ادامه داد: مسابقات حفظ از دو رشته عمومی و ویژه به یک رشته جزء 30، 5 جزء، 10 جزء، 20 جزء و حفظ کل تغییر کرده که دوستان این موضوع را برگرفته از نظرات اساتید مطرح کشوری و بین‌المللی دانسته و معتقد بودند که این تغییر به شرکت بیشتر دانش‌آموزان و علاقه‌مندی بیشتر آنها منجر خواهد شد.

تجری افزود: مدیرکل قرآن عترت و نماز وزارت و معاونان، علت این تغییر را افت کمی و کیفی مسابقات حفظ در سراسر کشور اعلام کرده و اذعان داشتند با این شیوه در نهایت به افزایش علاقه‌مندان و حفاظ منجر خواهد شد. این تغییرات را در سال جاری به‌صورت آزمایشی اعلام کرده و مقرر شده در پایان سال تحصیلی میزان موفقیت طرح یا عدم موفقیت آن رصد شده و پس از بررسی و اخذ نظرات مجدد اساتید به‌صورت قطعی در سال‌های بعدی شیوه‌نامه جدید تنظیم و ابلاغ شود.

رئیس اداره قرآن و عترت آموزش و پرورش همدان تصریح کرد: در سایر رشته‌ها هم همین وضعیت بوده و از آنجا که مبنای مسابقات در سال‌های قبل بر فروش کتب مسابقات به دانش‌آموزان بوده و این موضوع خود دارای ایرادات بسیاری بود؛ مبنای جدید براساس کتب درسی و رمزینه‌های الحاقی کتب اتخاذ شده که بخش زیادی از دغدغه دانش‌آموزان جهت تهیه کتب مسابقات با پرداخت مبلغ را مرتفع کرده که این خود نیز دارای نکات مثبت و منفی بوده که در پایان سال این موضوع نیز دوباره به بررسی مجدد موکول خواهد شد و امکان اصلاح مجدد خواهد یافت.

تجری بیان کرد: بنده به‌عنوان منتقد این تغییرات در جلسه شرکت کردم که دوستان ما را به انجام آزمایشی مسابقات و صبر جهت دریافت بازخورد تغییرات توصیه کردند که در تلاش هستیم در پایان فرآیند مسابقات در تیرماه ۱۴۰۲ با دریافت نظرات تمامی صاحب‌نظران و دلسوزان استان‌ها به بررسی مجدد شیوه‌نامه جدید مسابقات مبادرت کنیم.

جمعی از فعالان قرآنی استان همدان اعتراض خود را به شیوه‌نامه جدید مسابقات قرآن و عترت دانش‌آموزی از سوی وزارت آموزش و پرورش و حذف رشته حفظ عمومی این مسابقات اعلام کردند و در این راستا خبرگزاری ایکنا آماده انعکاس نظرات مسئولان وزارت آموزش و پرورش از این گزارش است.