علامه طباطبایی در داشتن درد دین و تفکر توامان کم‌نظیر است

به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی انتشارات امیرکبیر، مراسم رونمایی از کتاب «آن‌یگانه؛ سیری در زندگی و نظام فکری علامه طباطبایی»، با حضور عبدالله نصری، استاد فلسفه و نویسنده کتاب، حسن سیدعرب پژوهشگر فلسفه اسلامی و محمدرضا اسدی محقق و مترجم در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و با همکاری موسسه انتشاراتی امیرکبیر برگزار شد.

عبدالله نصری، مولف کتاب در ابتدای سخنان خود در این نشست از تلاشی سخن گفت که دو دهه است آن را دنبال می‌کند و بیان کرد: من دو دهه است که پروژه‌ای برای خود طراحی کرده‌ام و در مسیر آن حرکت می‌کنم و آن معرفی متفکران دوران معاصر خود به دیگران است. برخلاف غرب که درباره متفکران فکری خود هزاران اثر می‌نویسند ما متاسفانه کتاب چندانی درباره متفکران معاصر خود و حتی قبل از آن نداریم و لازم است که از زوایای مختلف و در سطوح متفاوت شخصیت‌های فکری خود را معرفی کنیم.

 وی افزود: در آغاز دهه 80 دو جلد کتاب درباره اندیشه‌های شهید مطهری و 24 جلد کتاب درباره علامه جعفری از من منتشر شد، سپس درباره آیت‌الله حائری کتاب در جست‌وجوی حکمت و درباره شهید صدر، کتاب صدر حکمت را نوشتم. اینجا بود که جای خالی اثری درباره علامه طباطبایی احساس می‌شد.

 مولف کتاب «آن یگانه» ادامه داد: یک ویژگی کتاب «آن یگانه» این است که هم به زندگی و هم به آثار علامه طباطبایی می‌پردازد. به علاوه آن، به نظام فکری علامه پرداختم و سعی کردم به‌ گونه‌ای باشد که جامعیت داشته باشد و نظام فکری، کلامی، عرفانی و اندیشه‌هایش درباره جامعه، علم اخلاق، فلسفه اخلاق،  فلسفه سیاسی و ...در آن بیان شود.

 این استاد دانشگاه اظهار کرد: در کتاب «آن یگانه» تلاش کرده‌ام بعضی تحلیل‌هایی که درباره علامه طباطبایی نوشته شده اما درست نبوده را نیز بیان کنم و تجربه نیم‌قرن کار پژوهشی و دانشگاهی به من ثابت کرده که نه تنها لازم است بدانم چه چیزی را بنویسم، بلکه لازم است بدانم چه چیزی را ننویسیم.

معرفی علامه طباطبایی به جهانیان

حسن سیدعرب، سخنران دوم این نشست بود که سخنان خود را درباره مولف کتاب «آن‌یگانه» آغاز کرد و گفت: عبدالله نصری موسس تاریخ شفاهی فلسفه اسلامی در کشور ماست و در کتاب «حدیث اندیشه» معرفی فلسفه اسلامی به معاصران را بر عهده داشته است. نصری خیلی از اساتید دوره معاصر را به درس دیده است و همچنین بسیاری از کسانی که در آثارش معرفی کرده است کمتر می‌شناسیم.

 او درباره کتاب «آن یگانه» بیان کرد: اساس و نخ تسبیح کتاب این است که علامه طباطبایی دارای یک نظام فکری است و متفکری که دارای نظام فکری است یعنی اصول فکری او متناقض نیست و دارای وحدت و یکپارچگی است که یکدیگر را نقض نمی‌کنند.

 این پژوهشگر فلسفه ادامه داد: کتاب «آن یگانه» نشان ‌می‌دهد نظام فکری علامه طباطبایی نظامی است که بر اساس نوع شناختی که از فلسفه اسلامی داریم، اهمیت ویژه‌ای دارد و شکل تدوین کتاب به گونه‌ای است که حوزه‌ای از فکر علامه طباطبایی را بدون گزارش نگذاشته است و اگر این کتاب به زبان‌های دیگر ترجمه شود ما می‌توانیم علامه را به جهانیان بشناسانیم.

 سیدعرب با اشاره به مقدمه‌ای که نصری در ابتدای کتاب نوشته است، اظهار کرد: در مقدمه کتاب صحبت از عالمی به میان آمده که علامه در آن زیست می‌کرده و مولف کتاب اینگونه به مخاطب القا می‌کند که اگر کسی بخواهد با نظام فکری علامه طباطبایی آشنا شود، نیازمند آشنایی با عالمی است که او به آن تعلق داشته و نصری در این کتاب موفق شده است مخاطب را به آن عالم دعوت کند.

 وی در انتها سخنان خود را اینگونه پایان داد که آنچه از میراث فکری علامه باقی مانده این است که بدون التزام به تفکر، فلسفه ممکن نیست.

متفکری که درد دین داشت

محمدرضا اسدی، محقق و مترجم فلسفه سخنران سوم این نشست بیان کرد: در دورانی به سر می‌بریم که در آن اندیشمندانی که از سرِ درد دینی به تبلیغ آن بپردازند، کم می‌بینیم. من طباطبایی را مصداق آن خلوت‌نشینی می‌بینم که حافظ از آن سخن می‌گوید و در دوره ما مورد غفلت قرار گرفته است؛ درحالی که چراغ عقلانیت اسلامی را برافروخته است.

وی افزود: هیچکس به اندازه علامه طباطبایی حق تقدم در این زمینه ندارد چراکه او تلاش کرده در زمان خودش هم درد دینی داشته باشد و هم اهل تفکر باشد. در حالی که در زمانه ما کسی که هم درد دینی داشته باشد و هم اهل تفکر باشد کم است.

این محقق و مترجم فلسفه با بیان اینکه کتاب «آن یگانه» در خدمت این است که نه تنها توصیف بلکه تحلیل و نقد هم داشته باشد، عنوان کرد: از کتاب «آن‌یگانه» هم مخاطب عام و هم مخاطب خاص و حتی خواص‌الخواص و هم اساتید و متخصصین می‌توانند استفاده کنند.

اسدی در انتها گفت: از فلسفه اسلامی که در دانشگاه‌ها و توسط اساتید دانشگاه‌ها تدریس می‌‌شود تا فلسفه اسلامی که در حوزه درس داده می‌شود و بحث می‌شود فاصله وجود دارد و باید به وجوه اشتراک و اختلاف آن‌ها پرداخت.

گفتنی است کتاب «آن یگانه» در دو جلد توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شده است.