موضوعی مهم با ساختاری ضعیف و شعاری

«سرهنگ ثریا» فیلمی با پیامی ارزشمند است اما گاهی اوقات آثاری که تلاش دارند مضمونی فاخر را به تصویر کشند به دلیل ضعف ساختار و فیلمنامه در رسیدن به خواسته‌شان موفق نیستند. ساخته نخست لیلا عاج در مقام کارگردان از این دست تولیدات است که قربانی فیلمنامه ضعیف و ساختار متوسط شده است.

داستان

«سرهنگ ثریا» داستان کمپ آزادی است. این کمپ بعد از سقوط صدام نزدیک به پادگان اشرف (پادگان منافقان) تشکیل شد. در این کمپ خانواده افرادی که جذب گروهک رجوی شده بودند فرزندان خود را طلب می‌کردند. سرهنگ ثریا یکی از این زنان است که تلاش دارد فرزند خود را دوباره ببیند اما به واسطه ددمنشی سران گروهک رجوی به خواسته خود نمی‌رسد.

قصه فیلم روایت جذاب و درستی از موضوع ندارد. اوج و فرود‌ها دلچسب نیست و تماشاگران نمی‌تواند با آن ارتباط برقرار کند. همچنین دردی که قرار است تصویرگر رنج مادران باشد در «سرهنگ ثریا» به دلیل ضعف فیلمنامه، شعاری و سطحی از کار درآمده است.

در سناریوی این فیلم شخصیت‌پردازی‌ها، همگی تیپ هستند و فیلم هیچگونه اطلاعات دقیقی از نقش‌ها نمی‌دهد برای همین باور آن کمی دشوار است. رفتارهای اغراق شده سرهنگ ثریا که نقش او را ژاله صامتی بازی می‌کند باورپذیر نیست. همچنین سیاه و سفید نشان دادن شخصیت‌های فیلم هرچه بیشتر به سطحی‌نگری در کار انجامیده است.

ساختار

لیلا عاج، کارگردان تئاتر نمایش‌های دفاع مقدسی زیادی را روی صحنه برده است؛ آثاری که عمدتاً در جشنواره‌های موضوعی نظیر مقاومت، جوایزی به خود اختصاص داده است. این فیلمساز جوان تلاش کرده در اولین قدم باز هم با یک موضوع ارزشی و دفاع مقدسی به سینما ورود داشته باشد؛ کوششی که به نتیجه دلخواه نرسیده است.

«سرهنگ ثریا» در بازی‌ها نیز اتفاق خوبی را رقم نزده است. ژاله صامتی همانند کارهای قبلی تنها با حرکت‌های بیرونی سعی دارد بازیگری خود را نشان دهد و هیچ‌گونه بازی زیر پوستی را از او شاهد نیستیم. دیگر نقش‌ها هم همگی تیپ هستند و تنها بازی‌های بیرونی را از آنها می‌بینیم.

کارگردانی فیلم، اتفاقی ساده و متوسط است که نشانی از پختگی فیلمساز ندارد البته برای کارگردانی که اولین تجربه خود را پشت سر می‌گذارد شاید این اتفاق عجیب نباشد اما به هر حال برای شروع نمی‌توان نمره خوبی در دکوپاژ و میزانسن به لیلا عاج داد.

تنها نکته مثبت فیلم را شاید بتوان در طراحی صحنه نام برد. درباره فیلمنامه نیز همانگونه که پیشتر گفته شد سناریو جذابیت‌های لازم را ندارد و در سطح و کلیشه گرفتار مانده است.

محتوا

مضمون و پیام فیلم ارزشمند است اما وقتی قرار است چنین آموزه‌هایی به واسطه سطحی‌نگری و کارگردانی ضعیف، قربانی شود شاید بدترین اجحاف به موضوع باشد وگرنه ستایش مقام مادر در هر قالبی عزیز و محترم است.

نگاه به منافقین در فیلم به سطحی‌ترین شکل ممکن و در قالب شعار‌های خیابانی مطرح می‌شود. «سرهنگ ثریا» را اگر مقایسه‌ای با فیلم مهدویان «ماجرای نیمروز» داشته باشید متوجه خواهید شد که تفاوت نگاه به یک موضوع، تا چه حد روی کیفیت تاثیرگذار است.

در انتها باید تاکید کرد «سرهنگ ثریا» فیلمی است که شاید به دلیل موضوع و تهیه‌کننده‌ای که دارد چند جایزه را به خود اختصاص دهد اما اکثر مواقع این تشویق‌ها صرفاً هدایت شده و سفارشی هستند.

داوود کنشلو