درمان اعتماد به نفس پایین دانش‌آموزان با همراهی قرآن

زینب فخاری، نویسنده کتب مذهبی و آموزگار دوره دوم ابتدایی در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به اهمیت اعتماد به نفس و آرامش در دانش‌آموزان و درمان آن بر اساس آیات قرآن گفت: دانش‌آموزانی که از اعتماد به نفس بالایی برخوردار هستند برای توانایی‌ها و استعدادهایشان ارزش قائل هستند و خود را در جامعه عضوی مفید می‌دانند.

این کارشناس ارشد فیزیک افزود: کمبود اعتماد به نفس با علائمی مثل نالایق دانستن خود، تسلیم در برابر عقیده دیگران، سعی در پوشاندن نقاط ضعف، داشتن نگرش منفی نسبت به زندگی و احساس اضطراب همراه است.

علل کاهش اعتماد به نفس

مسئول کانون کتاب و کتابخوانی خدمت رضوی خمینی شهر علل اعتماد به نفس پایین را به چهار دسته فردی، خانوادگی، اجتماعی و آموزشی تقسیم‌بندی و عنوان کرد: شکست‌های متوالی، بیماری مداوم یا وجود عیب یا نقص در بدن، کنترل بیش از اندازه دانش‌آموز به وسیله پدر یا مادر، تبعیض بین فرزندان، ملامت و سرزنش دانش‌آموز و روش تربیتی توأم با تهدید و متوسل شدن معلم به زور از جمله علل اعتماد به نفس پایین هستند.

وی خانواده را یکی از ارکان مهم ضعف اعتماد به نفس در دانش‌آموز دانست و بیان کرد: اگر دانش‌آموز به صورت پیاپی در مقابل تلاش‌هایش بازخوردهای منفی دریافت کند به جای سخت‌کوشی احساس حقارت در او شکل می‌گیرد و والدین می‌توانند با کمک به کودک در شناخت درس‌هایی که در آن‌ها قوی‌تر یا ضعیف است یا راه‌های غلبه بر درس‌هایی که دانش‌آموزان در آن‌ها عملکرد ضعیفی دارد، در افزایش اعتماد به نفس در دانش‌آموزان نقش داشته باشند. همچنین خانواده می‌تواند با تقویت اعتقادات دینی دانش‌آموز او را به تقویت ایمان و یاد خدا تشویق کند که مهم‌ترین عامل افزایش اعتماد به نفس و آرامش است.

فخاری عنوان کرد: علاوه بر این، واکنش والدین در برابر نتایج و نمره‌های دانش‌آموز در میزان اعتماد به نفس در دانش‌‌آموز، نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. به عنوان مثال، اگر کودک به‌خاطر نمره یا عملکرد ضعیف در کلاس، ناراحت و سرخورده است، به جای سرزنش، به تلاش‌های او ارزش بگذارند و به کودک یادآور شوند که این تلاش اوست که مهم است و همیشه فرصت برای جبران وجود دارد.

درمان اعتماد به نفس پایین

وی درمان اعتماد به نفس پایین را اینگونه دانست: مسئولیت دادن به دانش‌آموز، آشنا کردن دانش‌آموز با نقاط قوت و توانمندی‌هایش، تشویق دانش‌آموز به رفاقت و همکاری از جمله راهکارهای مفید در کاهش اعتماد به نفس هستند. لازم است از وادار کردن دانش‌آموز به انجام فعالیت‌هایی که از عهده‌اش ساخته نیست بپرهیزیم زیرا باعث شکست دانش‌آموز می‌شود و احساس حقارت در او بروز می‌دهد. البته دانش‌آموز از روش تلقین می‌تواند اعتماد به نفس را نیز در خود تقویت کند.

فخاری درباره اهمیت آرامش خانواده و دانش‌آموز اینگونه بیان کرد: اهمیت اعتماد به نفس و آرامش را می‌توان در آیه 102 سوره صافات دید «‌فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَى فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانْظُرْ مَاذَا تَرَى قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ؛ و وقتى با او به جايگاه سعى رسيد گفت اى پسرك من من در خواب [چنين] مى ‏بينم كه تو را سر مى برم پس ببين چه به نظرت مى ‏آيد گفت اى پدر من آنچه را مامورى بكن ان شاء الله مرا از شكيبايان خواهى يافت» که در این آیه کاملاً مشخص است حضرت اسماعیل(ع) آنقدر اعتماد به نفس بالایی دارد که در کمال آرامش در مقابل فرمان خداوند سر تعظیم فرود می‌آورد و بدون هیچ ترسی فرمان خداوند را می پذیرد.

وی گفت: بعضی افراد فکر می‌کنند آرامش و افزایش اعتماد به نفس در گرایش به سمت غرب است، اما از داستان ذبح اسماعیل درمی‌یابیم که افزایش اعتماد به نفس و آرامش در یاد خداست که خداوند در آیه 28 سوره رعد می‌فرماید: «الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ ۗ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ آنها که به خدا ایمان آورده و دل‌هاشان به یاد خدا آرام می‌گیرد، آگاه شوید که تنها یاد خدا آرام‌بخش دل‌هاست».

کتاب «پهلوانان طریقت عشق» با موضوع زندگینامه شهدای ورزشکار خمینی‌‌شهر به قلم این نویسنده توسط انتشارات ستارگان درخشان منتشر شده است.