فاصله کمی با سیاهچاله جمعیتی داریم/ فرصت نجات 5 تا 6 ساله
رئیس کمیسیون خانواده و جوانی جمعیت با اشاره به اینکه در سراشیبی سقوط به سیاهچاله جمعیتی قرار گرفته‌ایم، گفت: فرصت نجات ما ۵ تا ۶ سال بیشتر نیست و فرصت خطا هم نداریم. اگر در سیاهچاله پیری جمعیت بیفتیم تا ۱۵۰ سال امکان نجات وجود نخواهد داشت
به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست خبری اولین جایزه ملی جوانی جمعیت امروز ۹ اسفند با حضور کاظم فروتن، دبیر ستاد ملی جمعیت، حجت‌الاسلام علی گودرزی، دبیر اجرایی جایزه ملی جوانان و امیرحسین بانکی‌پور، رئیس کمیسیون خانواده و جوانی جمعیت برگزار شد.
فروتن در این نشست گفت: بحث جمعیت یکی از بحث‌های بسیار حساس است که کشور‌های غربی برای کشور‌های اسلامی و به ویژه ایران نسخه کاهش جمعیت را نوشته بود. در کشور ما در سال ۱۳۶۸ برنامه‌ریزی شد که نرخ باروری از ۶.۴ تا سال ۱۳۹۰ به ۴ برسد. اما در عرض ۳ تا ۵ سال نرخ باروری به ۴ کاهش پیدا کرد و با هجمه فرهنگی و تبلیغاتی که انجام شد و محدودیت‌هایی که برای مردم کشور ما فراهم کردند، رشد جمعیت کاهش پیدا کرد. مسئولینی هم که مبتکر این طرح در نظام جمهوری اسلامی بودند، کماکان روند خود را ادامه دادند، در حالی که از همان زمان باید در سیاست‌های خود تجدیدنظر می‌کردند.
وی با بیان اینکه ما اکنون با بحران نسل جوان روبرو هستیم، افزود: در این راستا مقام معظم رهبری سیاست‌های جمعیتی را ابلاغ و مجلس نیز در سال ۱۴۰۰ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت را تصویب کرد. یکی از موارد پیش‌بینی شده در این قانون، دبیرخانه ستاد ملی جمعیت بود که طی یک سال گذشته سه جلسه با حضور رئیس جمهور برگزار شده است و جلسه چهارم در اسفند سال جاری برگزار خواهد شد.
فروتن ادامه داد: یکی از مصوباتی که در ستاد جوانی جمعیت داشتیم، تشکیل قرارگاه‌هایی در تمام دستگاه‌ها بود که در همه دستگاه‌ها تشکیل شده است، اما هنوز نواقصی وجود دارد. با این وجود جوانی جمعیت یکی از مسائل حساس و کلیدی نظام جمهوری اسلامی است و ما اکنون در اوج میانسالی هستیم و ۲۰ سال آینده به سن پیری خواهیم رسید، بنابراین به تدریج همین افراد توانمند و جوان پیر خواهند شد و ۲۰ سال آینده کشورمان با کمبود نیروی انسانی مواجه خواهد شد.
وی تصریح کرد: در حال حاضر نرخ باروری به ۱.۶ رسیده است و فاصله کمی با سیاهچاله جمعیتی داریم و در برخی استان‌ها وارد سیاهچاله جمعیتی شده‌ایم؛ بنابراین عزم ملی می‌طلبد. البته بررسی‌ها نشان داده است که مسائل رفاهی و تسهیلات حرف دوم را در فرزندآوری می‌زند و کشور‌های توسعه‌یافته به این جمع‌بندی رسیده‌اند که فرهنگسازی حرف اول را می‌زند و این مسئله برای کشور ما حائز اهمیت است، زیرا ۳۰ سال در کشورمان برای موضوع عدم فرزندآوری فرهنگسازی کردند و برخی مسئولان با همین سیاست و فرهنگ کار می‌کنند و فضای مجازی نیز بر این مسئله تأکید دارد تا جوانی جمعیت شکل نگیرد؛ بنابراین رسالت ما در این زمینه سنگین است و بیشتر از ۷ سال فرصت نداریم؛ چرا که به تدریج پنجره جمعیتی بسته می‌شود و هوای آفتابی امروز نباید ما را از سیلاب طغیانگر دیروز غافل کند.
فروتن در ادامه بیان کرد: برخی مسائل اقتصادی، اشتغال، مسکن و ... را دلیل اصلی کاهش فرزندآوری عنوان می‌کنند. با وجود اینکه این مسائل مهم است، اما اگر اکنون ترجیح دهیم فرزندپروری نداشته باشیم، در آینده شرایط بسیار بدتری خواهیم داشت و دولت باید تمام تلاشش را در حوزه معیشت و اشتغال انجام دهد. زیرا در آینده نه پزشک، نه کشاورز و نه حتی جوانانی خواهیم داشت که به سالمندان رسیدگی کنند.
جایزه جوانی جمعیت
وی در ادامه به ماده ۱۹ قانون جوانی جمعیت اشاره کرد و گفت: این قانون شامل ۷۳ ماده است و ماده ۱۹ برای افرادی که در ۷ حوزه خانواده، رسانه، سازمان‌های مردم‌نهاد، دستگاه‌های اجرایی، شرکت‌ها و مؤسسات خصوصی، مدیران و نخبگان در دو حوزه فرزندآوری و ازدواج فعالیت‌های ویژه‌ای را انجام داده‌اند و دستاورد‌های خوبی داشته‌اند، طی جایزه جوانی جمعیت از آن‌ها قدردانی خواهد شد. ستاد جوانی جمعیت با همکاری ستاد اجرایی فرمان حضرت امام شاخص‌های ارزیابی را تدوین کرده است و این شاخص‌ها تصویب و به همه سازمان‌ها ابلاغ شده است و در هر استان این افراد شناسایی و افراد برتر به مرکز معرفی خواهد شد تا در نهایت در مراسم پایانی و همزمان با روز ملی جوانی جمعیت از آن‌ها با حضور رئیس جمهور قدردانی شود.
حجت‌الاسلام علی گودرزی، دبیر اجرایی جایزه ملی جوانی جمعیت نیز در ادامه این نشست گفت: در سال ۱۳۹۱ پس از هشدار‌هایی که مقام معظم رهبری در رابطه با کاهش جمعیت داشتند، جمعی از فعالان مردمی با کمک شورای زنان شورای عالی انقلاب فرهنگی جایزه ملی جمعیت را طراحی کردند. این جایزه سالانه بدون کمک و حمایت دستگاه‌های دولتی به صورت خودجوش و مستمر برگزار شده است و این جایزه یکی از نمونه‌های جریان مردمی موفق است که در قانون به تصویب رسیده است.
وی افزود: شاخص‌های کلی جایزه سوم آذر امسال در ستاد ملی جمعیت مصوب شد و این شاخص‌ها در شاخه‌های هفت‌گانه خانواده، رسانه، سازمان‌های مردم‌نهاد، دستگاه‌های اجرایی، شرکت‌ها و مؤسسات خصوصی، مدیران و نخبگان در دو حوزه فرزندآوری و ازدواج بررسی می‌شود. تفاوت این جایزه با جوایز دیگر این است که خروجی‌محور است و متفاوت از فعالیت‌های روتین نهاد‌ها و سازمان‌هاست.
گودرزی با اشاره به روند برگزاری این جایزه ملی گفت: علاوه بر ۳۱ استان، نیرو‌های مسلح به صورت جداگانه این رویداد را برگزار می‌کنند و حداقل یک و حداکثر سه نفر براساس شاخص‌ها به دبیرخانه جایزه معرفی شود و در گروه‌های مردم‌نهاد هم یک تا سه نفر معرفی می‌شود و در یک رقابت و پس از داوری منتخبان معرفی می‌شوند؛ بنابراین نقش ما تدوین شاخص‌ها و نظارت بر آنهاست و در یک رویداد و هماورد ملی که روز ملی جمعیت خواهد بود، از لوگو، تندیس و هویت بصری جایزه رونمایی می‌شود. میزان جایزه هنوز مشخص نیست.
بانکی‌پور نیز در ادامه این نشست گفت: هدف ماده ۱۹ و قانون جوانی جمعیت فقط دادن جایزه ملی نیست، بلکه رصد همه‌جانبه قانون و درصد موفقیت آن در سازمان‌ها و نهاد‌های مختلف است و شاخص‌ها شامل دو دسته است که یک دسته مربوط به خروجی مجموعه است و اینکه یک شهر، استان و یا یک مجموعه چقدر توانسته در شاخص ازدواج و فرزندپروری رشد داشته باشد و یا نسبت کارمندان متأهل به مجرد بیشتر بوده است، آن مجموعه برتر شناخته خواهد شد. دسته دوم به ارزیابی عملکردی برمی‌گردد، چراکه هر سازمان و دستگاه اجرایی اقداماتی را در رابطه با قانون جوانی جمعیت و خانواده انجام داده‌اند که طبق شاخص‌های ارزیابی بررسی می‌شوند.
اجرای ۳۰ درصد از مواد قانون جوانی جمعیت
وی با بیان اینکه فقط ۳۰ درصد از مواد قانون جوانی جمعیت در سال جاری اجرایی شده است، بیان کرد: در حال حاضر ۹۰ درصد هزینه‌های درمان زوج‌های نابارور در بخش دولتی پرداخت می‌شود. در بودجه سال آینده برای هر یک از زوجین جوان ۱۸۰ میلیون تومان و برای دختران زیر ۲۳ سال و پسران زیر ۲۵ سال ۲۲۰ میلیون تومان وام ازدواج با بازپرداخت ۱۰ ساله و تنفس ۶ ماهه در نظر گرفته شده است. وام فرزندآوری نیز از ۳۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان در قانون بودجه ۱۴۰۲ با تنفس ۶ ماهه در نظر گرفته شده است. همچنین ۵۰۰۰ میلیارد تومان از تسهیلات ازدواج برای کسانی که نمی‌توانند وام ازدواج و فرزنداوری بگیرند، در اختیار بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام، کمیته امداد و بهزیستی به منظور خرید جهیزیه و وسایل منزل قرار داده شده است.
بانکی‌پور در ادامه از سازمان برنامه و بودجه به دلیل تأخیر در پرداخت بودجه این قانون به دستگاه‌ها گلایه کرد و گفت: متأسفانه سازمان برنامه و بودجه رفتار خوبی نشان نداد و تاکنون بودجه‌ای به دستگاه‌ها برای اجرای قانون جوانی جمعیت اختصاص داده نشده است. همچنین بودجه سال آینده اجرای قانون جوانی جمعیت نیز ۳۷.۵ درصد کاهش داشته است.
وی با اشاره به تسهیلات فرزندآوری افزود: براساس آخرین آمار از هر سه نفر، به دو نفر وام فرزندآوری پرداخت شده و یک نفر در صف دریافت تسهیلات است و از هر چهار نفر به سه نفر وام ازدواج پرداخت شده و یک نفر در صف دریافت این وام است.
مسئول کمیته علمی جایزه ملی جوانی جمعیت تصریح کرد: متأسفانه در سراشیبی سقوط به سیاهچاله جمعیتی هستیم، فرصت نجات ما ۵ تا ۶ سال بیشتر نیست و فرصت خطا هم نداریم، بنابراین روی ۲۱ مانعی که در رابطه با فرزندآوری و ازدواج شناسایی کردیم، کار می‌کنیم. اما نکته مهم این است که مدیران و نخبگان هنوز این بحران را جدی نگرفته‌اند. اگر در سیاهچاله پیری جمعیت بیفتیم تا ۱۵۰ سال امکان نجات وجود نخواهد داشت. مدیران باید پاسخگو باشند که چرا نگاهشان نسبت به این مسئله تفننی است و جزء اولویتشان نیست.
انتهای پیام
