چهار دلیل اعزام 3 هزار نیروی نظامی آمریکا به منطقه

عبدالرضا فرجی‌راد، عضو هیئت علمی گروه ژئوپلیتیک واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی و سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره اهداف آمریکا از اعزام 3 هزار نیروی نظامی ویژه به منطقه خلیج فارس و دریای عمان گفت: چند مسئله باعث شده که آمریکایی‌ها این 3 هزار نیروی نظامی را همراه با هواپیماهای اف ـ 16 و اف ـ 35 و ناوهای جنگی به منطقه بیاورند. خود آنها اعلام کردند این اقدام با هدف صیانت از کشتیرانی در این منطقه است اما این تنها یکی از عوامل و شاید کم‌اهمیت‌ترین آن باشد.

وی در تشریح عوامل و دلایل اقدام آمریکا گفت: براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که ایران در مقطعی غنی‌سازی 84 درصدی را انجام داده که ایران آن را رد می‌کند، آمریکایی‌ها نگران شدند که اگر توافق با ایران حاصل نشود ممکن است ایران درصد غنی‌سازی را افزایش دهد و حتی به آستانه، 90 درصد، برسد. لذا اعزام نیروهای نظامی به مثابه یک ابزار فشار برای کنترل رفتار ایران در حوزه غنی‌سازی اورانیوم است تا این غنی‌سازی به بیش از مقدار مدنظر آژانس افزایش پیدا نکند. 

بیشتر بخوانید:

• آمریکا در پی مقابله با نزدیکی متحدان عرب به روسیه، چین و ایران است

فرجی‌راد اظهار کرد: مسئله دیگر این است که آمریکایی‌ها از حضور چین در منطقه و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با این وسعت همکاری در قالب اقتصادی، تجاری، سرمایه‌گذاری و نظامی نگران هستند و به این نتیجه رسیده‌اند که اگر به همین نحو میدان را در اختیار رقیب بگذارند تا چند سال آینده جایگاه خود را در منطقه از دست می‌دهند و لذا حضور نظامی خود را در نزدیکی‌های تنگه هرمز افزایش دادند تا هم حضور و نفوذ چین را کند کنند و هم به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس این پیام را انتقال بدهند که اینگونه نیست که فقط تماشاگر این صحنه باشند و منافع خود را در نظر نگیرند و به هیچ وجه از این صحنه خارج نمی‌شوند.

علاقه عربستان به دریافت تضمین امنیتی از سوی آمریکا

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: سومین عامل این است که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از جمله عربستان و امارات، علاقه‌مند هستند که آمریکا امنیت آنها را به طور کامل تضمین کند و به ویژه مقامات سعودی چندین بار در این خصوص با آمریکایی‌ها صحبت کرده‌اند. از این منظر حضور نیروی نظامی آمریکا به معنای یک قدرت‌نمایی از سوی آنها است تا این پیام را به عرب‌ها بدهند که آمادگی تأمین و حفظ امنیت آنها را دارند و لذا این یک چراغ سبز از سوی آمریکا به عرب‌ها برای ادامه همکاری به منزله یک متحد نزدیک است.               

وی اظهار کرد: عامل چهارم همان عامل اعلامی آمریکایی‌ها مبنی بر حفاظت از کشتیرانی در این منطقه است. آمریکا خود را قدرت برتر دریایی دنیا می‌داند که حافظ امنیت کشتیرانی به ویژه ورود و خروج نفت در این منطقه و حرکت کشتی‌ها نفتی و تجاری است. وقتی هم چندین بار اخباری در خصوص توقیف کشتی‌های نفتی منتشر شود، آمریکا هم برای نشان دادن قدرت دریایی خود باید فعالیتی را نشان دهد و این کار را با این هدف انجام داده است.

فرجی‌راد یادآور شد: نکته‌ای که نباید از آن غفلت کرد حمله به دو کشتی با مالکیت اسرائیلی است که به طور طبیعی برای آمریکایی‌ها این نگرانی ایجاد می‌شود با توجه به طرح ابراهیم و عادی‌سازی روابط اعراب و اسرائیل، ادامه این اتفاقات باعث کندی روند طرح ابراهیم ‌شود و لذا محافظت از کشتی‌های با مالکیت اسرائیلی یکی دیگر از عوامل حضور نیروهای نظامی آمریکا است.

آثار مثبت توافقات اخیر تحت تأثیر حضور نظامی آمریکا قرار می‌گیرد؟

فرجی‌راد درباره کاهش تأثیرات مثبت توافق اخیر ایران و آمریکا مبنی بر آزادی برخی زندانیان و آزادسازی 6 میلیارد دلار منابع مالی بلوکه شده ایران در کره جنوبی با حضور نظامی آمریکا در منطقه با عنوان مقابله با تهدید ایران علیه کشتیرانی گفت: این توافق بعد از ورود نیروهای نظامی آمریکا است و اثرات مثبت خود را دارد. آن طور که در خبرها آمده یکی از دلایل توافقات اخیر این است که تنش بین نیروهای نیابتی مانند حشد الشعبی و امثال اینها با آمریکا در منطقه کاهش یابد. اگر این خبر صحت داشته باشد تنش‌ها در منطقه کمتر می‌شود و از این به بعد باید وارد مرحله دوم توافق شویم که همان دریافت منابع مالی آزادشده و آزادی زندانیان است تا در نهایت وارد مرحله تفاهم نانوشته شویم که هم سطح تنش‌ها پایین بیاید و ایران هم نفت بیشتری بفروشد و هم در ادامه منابع مالی بلوکه شده ایران در عراق و احتمالا وام ایران از صندوق بین‌المللی پول آزاد شود.

احتمال پایین تنش دریایی میان ایران و آمریکا

سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان درباره احتمال تنش و درگیری بین ایران و آمریکا در منطقه با حضور نیروهای نظامی آمریکایی گفت: به هر حال 3 هزار نیروی نظامی ویژه زبده آمریکایی وارد منطقه شده‌اند و این نقطه هم یک منطقه محدودی است که وسعت چندانی ندارد. آمریکا البته احتیاطات لازم را انجام خواهد داد و سعی نمی‌کند کشتی‌های ایران از جمله کشتی نفتی را تصرف کند و به طور طبیعی وقتی که کشتی از سوی آمریکا تصرف نشود تنشی هم رخ نمی‌دهد و ایران هم واکنشی نشان نمی‌دهد. 

گفت‌وگو از مهدی مخبری