چگونه در جنگ سایبری صدای غزه را به گوش جهانیان برسانیم

به گزارش ایکنا به نقل از رسیف 22، وردة بو ضاهر‌(Warde Bou Daher)، روانشناس، فعال اجتماعی و اینفلوئنسر شبکه‌‌های اجتماعی، می‌گوید که اکانت اینستاگرام او در حال حاضر به‌طور موقت شادوبن (Shadow Ban) شده است.

شادوبن اینستاگرام به مخفی کردن یا محدود کردن محتوای کاربر بدون اطلاع کاربر اشاره دارد و به‌طور معمول زمانی اتفاق می‌افتد که یک کاربر دستورالعمل‌های رسمی اینستاگرام را نقض یا در انتشار محتوا، قوانین اینستاگرام را رعایت نکرده باشد.

ورده با تقریباً 40 هزار دنبال کننده، محتوایی را به اشتراک می‌گذارد که عمدتاً بر آگاهی از سلامت روان متمرکز است. با این همه بررسی حسابش نشان می‌دهد که هر یک از پست‌های او در مورد تاریخ فلسطین، اشغالگری اسرائیل و کسانی که آماری در مورد درگیری‌های جاری ارائه می‌دهند، به طور قابل توجهی کمتر از سایر محتواها بیننده دارد. حتی زمانی که به‌طور همزمان این پست‌ها ارسال شد به‌طور قابل‌ توجهی بازدید کمتری داشتند یا ویدئوهایی که قبلاً بیش از 800 هزار بیننده داشتند، اکنون تنها حدود دو هزار بازدیدکننده دارند. اعلامیه‌ای در حساب این اینفلوئنسر نشان می‌دهد که او به دلیل نقض دستورالعمل‌های متا، محدود شده و در نهایت این امر منجر به ممنوعیت دیدن محتوای منتشر شده توسط او شده است.

شبکه‌های اجتماعی در خدمت اسرائیل

در بحبوحه جنگ مداومی که اسرائیل علیه غزه در پاسخ به عملیات طوفان الاقصی آغاز کرد، پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی از جمله فیس‌بوک، توییتر و اینستاگرام به میدان جنگ سایبری بین فعالان و حامیان غزه تبدیل شده‌اند. ساکنان غزه از یک طرف و صهیونیست‌ها و کسانی که اسرائیل و جنگ آن را به عنوان یک واکنش موجه تأیید می‌کنند، از سوی دیگر.

با این حال، حتی در این نبرد مجازی، هر دو طرف از ابزار و منابع برابر برخوردار نیستند. تعداد قابل توجهی از کاربران پلتفرم متا (فیس‌بوک و اینستاگرام) از شادوبن‌ شدن(سانسور) شکایت دارند.

شادوبن نوعی تاکتیک کنترل یا سانسور است که توسط شرکت‌های فناوری، پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند متا و X(توییتر سابق) به عنوان یک سیاست محدودکننده، با هدف محدود کردن دسترسی به اطلاعات و پست‌های خاص به کار می‌رود.

ثمر الحلال (Samar Al Halal)، رئیس بخش فناوری SMEX (Social Media Exchange)، توضیح داد که متا بر فهرستی از نام‌ها، حساب‌ها و کلماتی که برای خط‌مشی‌ها و دستورالعمل‌های شرکت نامناسب هستند، تکیه می‌کند. تاکنون متا از افشای این لیست خودداری کرده است. این ممنوعیت منجر به حذف هزاران پست، تعلیق یا محدود کردن حساب‌ها، غیرفعال کردن گروه‌ها، کاهش بازدیدها و تعامل برای حساب‌های پرتأثیر و همچنین سایر افرادی که این محتوا را دوباره به اشتراک می‌گذارند، می‌شود. این دستورالعمل شامل کاهش محتوا و ممنوع کردن هشتگ‌های خاص است.

سازمان‌هایی مانند SMEX، یک سازمان غیرانتفاعی که به پیشبرد و دفاع از حقوق بشر در حوزه دیجیتال در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا اختصاص دارد، فعالانه این تخلفات را رصد می‌کنند و با متا و X در رابطه با تناقض‌ها درگیر می‌شوند.

حلال با اشاره به عدم همسویی سیاست‌ها و برنامه‌های داخلی آنها (شرکت‌های فناوری) با روایت فلسطینی‌ها، گفته که متا و X نسبت به این تخلفات کاملاً بی‌پاسخ بوده‌اند. در عوض، به نظر می‌رسد آنها از سرکوب این نوع محتوا سود می‌برند.

پس از درگیری‌های غزه و عملیات طوفان الاقصی، حساب‌های اشتراک‌گذاری محتوای مرتبط با روایت فلسطینی‌ها در معرض شادوبن‌ و بلاک موقت قرار گرفتند. توجیه ارائه شده این است که این پست‌ها خط‌مشی‌های محتوای شرکت را نقض می‌کنند، در حالی که هیچ محدودیتی مشابهی برای پست‌هایی که روایت‌های غربی یا اسرائیلی را تبلیغ می‌کنند، اعمال نمی‌شود.

قبل و بعد از طوفان الاقصی

ممنوعیت و مسدودسازی، رویه جدیدی از سوی متا علیه مخالفان سیاست‌های اسرائیل و جنایات آن علیه فلسطینیان نیست. در سال 2018، فیس‌بوک بسیاری از حساب‌های کاربری را که «اعلامیه اورشلیم» (ادعای به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت [اسرائیل] توسط دونالد ترامپ) را محکوم کرده بودند، مسدود کرد.

در این زمینه، وزارت دادگستری اسرائیل فاش کرد که مدیریت فیس‌بوک در سال 2017 به حدود 85 درصد از درخواست‌های اسرائیل برای حذف و ممنوعیت محتوای فلسطینی در رسانه‌های اجتماعی پاسخ داده است.

در مقابل، در جریان تظاهرات علیه کوچ اجباری و آوارگی ساکنان محله شیخ جراح در سال 2021، دیده‌بان حقوق بشر آنچه را که آنها به عنوان حذف و سرکوب غیرموجه محتوای منتشر شده توسط فلسطینی‌ها و حامیان آنها توصیف کردند، مستند کرد.

این محتوا، انتقادی از حملات اسرائیل به این منطقه و جنایات صهیونیست‌ها بود. هنگامی که مردم به مستندسازی این رویدادها، افزایش آگاهی و محکوم کردن کوچ اجباری فلسطینی‌ها از خانه‌هایشان روی آوردند، این موضوع توجه جهانی را به خود جلب کرد و میلیون‌ها نفر با آن درگیر شدند.

در واکنش به واکنش جهانی از طریق شبکه‌های اجتماعی، حساب مونا الکرد(Muna Al Kurd)، روزنامه‌نگار مقیم بیت‌المقدس و ساکن محله شیخ جراح که از اخراج‌های اجباری مستند سازی کرده بود، غیرفعال شد. در آن زمان، صفحه فیس بوک Sada Social گزارش داد که آنها توانستند حساب‌های توییتری را که مرکز در 24 ساعت گذشته بسته بودند، بازیابی کند. این اقدام به دلیل مشارکت فعال آنها در کمپین نجات محله شیخ جراح بود که بیش از 70 حساب کاربری را در بر می‌گرفت. این تلاش‌ها بخشی از همکاری مداوم مرکز با پلتفرم‌های مختلف شبکه‌های اجتماعی برای حفظ حقوق دیجیتال فلسطینیان بود.

پس از عملیات طوفان الاقصی، کمیسیون اروپا از متا و X خواست محتوای غیرقانونی را که از حماس حمایت می‌کند حذف کنند، در غیر این صورت با تحریم مواجه خواهند شد. عدم رعایت این موارد منجر به جریمه‌های تحمیلی اتحادیه اروپا تا 6 درصد از کل درآمد این شرکت‌ها می‌شود.

تیری برتون (Thierry Breton)، کمیسر اتحادیه اروپا، روز سه‌شنبه، 11 اکتبر، اظهاراتی را بیان کرد که نشان می‌دهد دلیلی برای این باور دارد که X  که قبلاً با نام توییتر شناخته می‌شد، برای انتشار محتوای غیرقانونی و انتشار اطلاعات نادرست در اتحادیه اروپا استفاده می‌شود. وی در پیامی مستقیم به ایلان ماسک، مالک X گفت: من فوراً از شما می‌خواهم که از کارآمدی سیستم‌های خود اطمینان حاصل کنید و اقدامات لازم را که انجام داده‌اید گزارش دهید.

برتون از ارائه جزئیات خاص در مورد اطلاعات نادرست مورد اشاره خود خودداری کرد. ماسک در پاسخ به پست برتون اظهار کرد: سیاست شرکت ما شفافیت و اطلاعات منبع باز(منابع در دسترس همگانی) است. لطفاً موارد نقضی را که به آنها اشاره می‌کنید در X لیست کنید تا مردم بتوانند آنها را ببینند و ارزیابی کنند.

چگونه از بن شدن فرار کنیم و مظلومیت غزه را جهانی کنیم

برای غلبه بر این سیاست‌های سخت‌گیرانه و ناعادلانه، کارشناسان SMEX چندین تاکتیک را برای فرار از الگوریتم‌های این پلتفرم‌ها پیشنهاد و در نتیجه دسترسی گسترده‌تر به پست‌ها را تضمین می‌کنند. این تاکتیک‌ها عبارتند از:

• منشن کردن چهره‌ها و صفحات شناخته شده در پست‌ها،‌ مثل متا، اینستاگرام، مارک زاکربرگ و دیگران، چه در استوری یا از طریق هشتگ در فیس بوک و X
• استفاده از برچسب‌ها و کلیپ‌های صوتی روی تصاویر برای منحرف کردن توجه الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی
• ادغام عکس‌های شخصی، سلفی‌ها، تصاویر حیوانات خانگی و مناظر دیدنی بین استوری‌ها و پست‌های فیس‌بوک.
• جدا کردن حروف برخی از کلمات و استفاده از نمادهایی مانند علامت درصد، علامت سؤال و علامت تعجب در کلماتی که ممکن است الگوریتم‌ها علامت‌گذاری و ممنوع کنند. به عنوان مثال، نوشتن Isr@el یا .Isra?l
• استفاده از نویسه‌های لاتین و خارجی در یک کلمه برای عباراتی که ممنوع تلقی می‌شوند، مانند shaهيد ‌به جای شهید یا Shahid.

بسیاری از فعالان رسانه‌های اجتماعی برای دور زدن الگوریتم‌ها و ادامه حمایت خود از فلسطین به روش‌های مبتکرانه و ساده متوسل شده‌اند. در همین راستا، برنامه‌نویس مصری، محمد درویش، وب‌سایتی ایجاد کرده که حروف و علائم انگلیسی را در همان کلماتی که کاربران قصد ارسال آن را دارند، گنجانده است و به طور مؤثر الگوریتم‌ها را فریب می‌دهد.

ما با برخی از افرادی که از این تکنیک‌ها استفاده کرده‌اند صحبت کردیم، مانند دنی از لبنان، که گفت که دوستانش در کانادا نمی‌توانند پست‌های او را ببینند.

با این وجود، او با به اشتراک گذاشتن عکس‌های شخصی که شاهد تعاملات فالوورها بود، الگوریتم‌ها را با موفقیت دور زد.

با تمام قتل عام و جنایات جنگی اسرائیل در بمباران غزه و حمایت شرکت‌های شبکه‌های اجتماعی در دنیای مجازی با هدف اطمینان از این که فلسطینی‌ها در سکوت جان خود را از دست بدهند و این جنایات هرگز به مخاطب جهانی نرسد، تنها راه ما جست‌وجوی راه‌هایی برای شکستن این سکوت است. به این امید که جهان بالاخره بشنود و شهادت دهد.

ترجمه: محمدحسن گودرزی