به گزارش ایکنا؛ مراسم اختتامیه سی‌امین جشنواره کتاب سال دانشجویی صبح 29 آبان با حضور حسن مسلمی‌نائینی رئیس جهاد دانشگاهی؛ حجت‌الاسلام‌والمسلمین مهدی فاطمی‌پور معاون فرهنگی و سیاسی نهاد رهبری در دانشگاه‌ها؛ حجت‌الاسلام‌والمسلمین مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها؛ حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمحمود مرعشی نجفی کتابدار و نسخه‌شناس سرشناس و استاد خادم کتاب؛ علیرضا کلانترمهرجردی معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی، حامد علی‌اکبرزاده رئيس سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاد دانشگاهی؛ سیدمجید امامی؛ دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور؛ علی رمضانی، مدیرعامل خانه کتاب؛ دکتر عبدالرضا سیف رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و تنی چند از اساتید و نویسندگان آثار دانشجویی در تالار فردوسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد.

در ابتدای این مراسم، عبدالرضا سیف، رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران ضمن گرامیداشت یاد زنده‌نام استاد «محمدعلی ندوشن» با بیان آنکه این استاد زنده‌نام سال‌ها در دانشگاه تهران تدریس کرد گفت: نفس‌های او یاد و خاطره فرهنگ ایران و ایرانی را قریب به یک قرن در جامعه دانشگاهی منتشر کرد.

وی خاطرنشان کرد: حضور او در زمان حیاتش یادآور فخر فرهنگ و تمدن ایرانی بود و امروز که او را به نیشابور برای خاکسپاری بدرقه کردیم باید بگوییم با یکی از افتخارات بزرگ تمدن ایران‌زمین در این جهان خداحافظی کردیم.

سند ملی خواندن و تصویب شورای فرهنگ عمومی

سیدمجید امامی، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور به‌عنوان دیگر سخنران این مراسم با اشاره به آنکه اتفاق بزرگی که طی یک‌سال گذشته در طول هفته کتاب سال گذشته تا امسال انجام‌ شده مصوبه نهضت ملی مطالعه مفید بود که تاریخ این مصوبه به اواخر دهه‌ 1380 در شورای عالی انقلاب فرهنگی بازمی‌گردد گفت: این مصوبه به‌روز شد و با ایجاد تحولات جدید به‌ عنوان «سند ملی خواندن» به تصویب شورای فرهنگی عمومی رسید.

وی ادامه داد: در سند ملی خواندن بعد از تعریف عینی و دقیق و به‌روز از مفهوم خواندن که فراتر از متن کتاب است به شکل مشخص درباره ترویج عمومی‌سازی و دسترس‌پذیری شدن وجه پژوهش، آموزش، حمایت از مروجان کتاب، دستورالعمل‌های دقیقی را شاهد هستیم که امیدوارم تمام این‌ها را پیگیری کنیم.

بیشتر بخوانیم

امامی با اشاره به آنکه به‌عنوان مثال در حوزه ترویج الزام شده است که شهرداری سه درصد از فضاهای محیط شهر را در اختیار ترویج کتاب قرار دهد خاطرنشان کرد: البته این مولفه باید با تعامل بیشتر در شوراهای شهر به تصویب برسد.

نرخ ضعیف بهره‌وری‌ در کتاب

وی افزود: به گفته رئیس شورای فرهنگ عمومی کشور؛ اگر ما در حوزه تبیین و ترویج پیش‌ازاین پیگیرتر بودیم، امروز این شرایط را در حوزه کتاب شاهد نبودیم. البته که گرانی کتاب دلایل مختلف دارد اما یکی از دلایل کاهش اشتیاق جامعه به کتاب آن است که حجم تولید و نرخ بهره‌وری‌مان در کتاب ضعیف است. اگر ما یک میلیون نسخه از یک کتاب منتشر کنیم آیا میزان برداشت از یک کتاب برای نویسنده قابل قیاس با پنجاه تا سیصد نسخه نیست؟

امامی با تاکید بر آنکه امروز هم ناشران قدرتمند و هم ناشرانی که اقبال کمتری دارند تعداد کتاب کمی منتشر می‌کنند تصریح کرد: «خواندن»، رونق صنعت نشر و رونق صنعت نشر نیز در حوزه تعالی فرهنگی اثرگذار است.

ملتی که از میراثش فاصله می‌گیرد آینده‌ای نخواهد داشت

امامی با بیان آنکه گستره تمدن اسلامی اساساً مبتنی بر دانایی و کتاب استوار بوده است یادآور شد: یکی از ارکان مهم بازتاب‌دهنده این تمدن شبه‌قاره بود. امروز آثاری در آنجا هستند که متعلق به تمدن ایران و اسلام است. چیزی حدود 50 سال است که در حال استنساخ این منابع از شبه‌قاره هستیم و کماکان این کار با قدرت بیشتری ادامه دارد.

وی با تصریح بر این نکته که  ملتی که از میراثش فاصله می‌گیرد آینده‌ای نخواهد داشت یادآور شد: اگر تنها بتوانیم منابع موجود فارسی و غیرفارسی از ایرانیان و مسلمانان که در شبه‌قاره وجود دارد را جهانی کنیم فصل مهمی از تمدن جهانی را با توالی مبتنی بر تفکر ایرانی اسلامی می‌توانیم پیش ببریم.

امامی گفت: امروز دانشجوی ما ساعت‌ها وقت برای بازی‌های کامپیوتری و گذراندن زمان در فضای مجازی می‌گذارد و این زنگ خطری برای من و امثال من است که در آینده جایگاه پژوهش، اندیشه و دانشگاه‌های کشور با خدشه روبه‌رو خواهد شد. پس بر ماست که با استناد به سند ملی خواندن در حوزه ترویج کتاب بکوشیم. یکی از حوزه‌های زمین‌مانده که عزیزانمان در جهاد دانشگاهی آن را از زمین برداشتند و هر سال به آن اهتمام داشته‌اند حوزه کتاب، عرصه کتاب دانشجویی و توجه به نویسندگان دانشجو است. این شکل از توجه یکی از عرصه‌های ترویج بنیادین به‌شمار می‌رود. آسیب‌هایی که در حوزه سرانه مطالعه و میزان مطالعه به‌ویژه در نسل جوان کشور می‌بینیم آسیبی جدی است و هر اقدام در تغییر این مسیر را باید جدی گرفت. باید دست عزیزان در جهاد دانشگاهی را برای توجه به کتاب و ترویج آن به گرمی فشرد.

بسیاری از اساتید دانشگاه از برگزیدگان کتاب سال دانشجویی هستند

در ادامه مراسم حامد علی‌اکبرزاده دبیر جشنواره و رئیس سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاد دانشگاهی در این رویداد ضمن تقدیر از تمامی همکاران در دبیرخانه گفت: تردیدی در این مسئله وجود ندارد که برگزاری جشنواره کتاب سال دانشجویی قدیمی‌ترین رویداد فرهنگی است که در بدنه دانشگاه‌های سراسر کشور برگزار می‌شود و به همین سبب باید از کسانی که طی این 30 سال، از کسی که ایده این جشنواره را درانداخت تا کسانی که دست‌به‌دست یکدیگر دادند طی سه دهه همراه این رویداد اثرگذار و جریان‌ساز بودند تقدیر و تشکر کرد.

وی با اشاره به حضور بیش ‌از 20 گروه علمی و تخصصی برای بررسی آثار در جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی این رویداد را بی‌نظیر در تمامی رخدادهای فرهنگی مرتبط با کتاب در کشور دانست و یادآور شد: حوزه کتاب مهم‌ترین حوزه کار فرهنگی است و می‌توان گفت که کتاب مهم‌ترین شاخص برای سنجش سطح فرهنگی یک جامعه و همچنین محیط دانشگاهی است.

به گفته دبیر سی‌امین جشنواره کتاب سال دانشجویی پرتکرارترین، پربسامدترین و ارزشمندترین محصول فرهنگی که می‌توانیم به آن رجوع کنیم کتاب است. از همین جهت است که برنامه‌های فرهنگی با محوریت کتاب در جهاد دانشگاهی و نمایندگی‌های جهاد در دانشگاه‌های کشور را با قدرت دنبال کرده‌ایم. جشنواره کتاب سال دانشجویی ایده‌ای است که در توجه به امر کتاب شکل گرفته و همواره به این مسئله اشاره کرده‌ام که بسیاری از اساتید برجسته دانشگاه‌های کشور سابقه برگزیده شدن در ادوار مختلف این جشنواره و جشنواره پایان‌نامه سال دانشجویی را داشته‌اند. مرحوم دکتر قیصر امین‌پور یکی از برگزیدگان این جشنواره بود و امثال چنین نام‌هایی به‌عنوان خروجی‌های این رویداد فراوان است.

انتقاد از نقش کمرنگ حمایتی نهادهای فرهنگی از کتاب سال دانشجویی

وی درباره جشنواره کتاب سال دانشجویی و شرط استمرار آن که نیاز به حمایت دارد تصریح کرد: این جشنواره نیازمند حمایت بیرونی است که در این بخش با مشکلاتی مواجه بودیم. وظیفه شناسایی و معرفی برگزیدگان در جشنواره را جهاد دانشگاهی برعهده داشته و تاکنون بیش‌از 500 نفر در ادوار مختلف برگزیده و بیش‌از 2000 نفر جزو شایستگان تقدیر بودند. اما ادامه این کار نه‌تنها بر ذمه و گرده جهاد نیست که باید دستگاه‌ها و نهادهای دیگر کنار ما باشند تا از این دانشجویان حمایت کنند. اما متأسفانه این امر تاکنون اتفاق نیفتاده است.

علی‌اکبرزاده گفت: چند دوره است که این مسئله را به شکل مستمر پیگیری می‌کنیم که برگزیدگان این دو جشنواره ما در جشنواره نمونه دانشجویان یا بنیاد نخبگان امتیازاتی قائل شود. امیدواریم که درنهایت شاهد این امتیازات به برگزیدگان مهم‌ترین و قدیمی‌ترین جشنواره‌ فرهنگی مرتبط با کتاب ‌در بدنه دانشگاهی یعنی جشنواره کتاب سال دانشجویی باشیم.

دبیر سی‌امین جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی با اشاره به آن‌که در شش گروه اصلی ۵۵۴ اثر به گام سی‌ام جشنواره ارسال شده است خاطرنشان کرد: طی ادوار پیشین ۱۲۶۰۷ اثر و در کل ۵۰۶ برگزیده خروجی جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی بوده است.

علی‌اکبر زاده همچنین در بیان خروجی آماری سی‌امین جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی گفت: از مجموع آثار تولیدشده ۵۳ درصد آثار تألیفی، ۴۷ درصد آثار ترجمه؛ ۶۹ درصد مؤلفان را آقایان و ۳۱ درصد خانم‌ها؛ همچنین در حوزه مقاطع دانشگاهی ۶۹ درصد مقطع کارشناسی، ۲۳ درصد مقطع کارشناسی‌ارشد و ۸ درصد مقطع دکترا و از میان دانشجویان مشارکت‌کننده ۶۳ درصد از دانشگاه‌های دولتی، ۲۳ درصد از دانشگاه آزاد و ۱۷ درصد سایر دانشگاه‌ها را تشکیل می‌دهند.

داوری کتاب سال دانشجویی بر اساس تخصص، انصاف و عدالت

دکتر مجید عباسی نماینده هیئت داوران سی‌امین جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی نیز در این مراسم با اشاره به آنکه شفافیت، انصاف و عدالت در فرایند داوری جشنواره مدنظر تمامی داوران گروه‌های تخصصی این رویداد قرار داشته یادآور شد: یکی از ویژگی‌های جشنواره کتاب ملی دانشجویی ارسال آثار به شکل تخصصی به گروه‌های مجزای داوری است. گروه‌هایی که در هر یک از آنها شاهد حضور اساتید به‌نام و خبره در تخصص مورد نظر بودیم. درحالی‌که در دیگر جشنواره‌ها این نگاه تخصصی کمتر به چشم می‌خورد.

وی تخصص، انصاف و عدالت را مهم‌ترین ویژگی داوران جشنواره کتاب سال دانشجویی دانست و تصریح کرد: قرار گرفتن در قله سی‌امین دوره جشنواره کتاب سال دانشجویی، نگاه تخصصی شکل‌گرفته در سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاد دانشگاهی فصل دیگری بر تأیید قدرت و قوت این جشنواره و جریان‌ساز بودن آن در سایه استمرار ادوار مختلف است.

عباسی با بیان آنکه گاه شاهد بودیم داوری غیرعادلانه در سرنوشت یک فرد تأثیر عمیقی گذاشته است گفت: به همین سبب است که عدالت، انصاف و تخصص را به‌عنوان سه مؤلفه مهم انتخاب داوران در کنار تخصص برای قرار گرفتنشان در گروه‌های مختلف این جشنواره مدنظر قرار دادیم.

وی با بیان آنکه کتاب نوشتن برخلاف تصور به‌هیچ‌وجه کاری ساده و راحت به شمار می‌رود یادآور شد: آن‌چه که باید با تأسف گفت و در نظام آموزش عالی ما وجود دارد آن است که برای مقاله‌های علمی، پژوهشی و امثال اینها اهمیت بیشتری نسبت ‌به نگارش کتاب قائل می‌شوند. باید خدا را شاکر بود که مقام معظم رهبری در دیدار اخیری که با بنیاد نخبگان داشت به‌درستی به این مسئله اشاره کردند و امیدواریم که ازاین‌پس شاهد افزایش بیشتر امتیازات فرهنگی ازجمله نگارش کتاب در محیط‌های دانشگاهی برای دانشجویان، نخبگان، پژوهشگران و اعضای هیئت علمی باشیم.

عباسی در پایان گفت: نکته حائز اهمیت دیگر آن است که در تحقیق‌ها و پذیرش تحصیلات تکمیلی در مقطع دکترا ارزش مقاله‌ها و پژوهش‌های علمی از کتاب بالاتر است؛ درحالی‌که نگارش یک کتاب خون دل خوردن و رنج کشیدن بسیار بیشتری نسبت به نگارش یک مقاله آموزشی یا آی اس آی دارد. امیدواریم که جشنواره کتاب سال دانشجویی بتواند در کنار تأثیرگذاری بر جامعه نخبگانی و فرهنگی در محیط‌های دانشگاهی و تغییر نگرش‌ها برای برتری دادن به امتیازات فرهنگی در میان دانشجویان را با جدیت بیشتری دنبال کند تا بیش‌ازپیش شاهد حضور جریان فرهنگی و نخبگانی با محوریت کتاب در بدنه و رخدادهای فرهنگی در دانشگاه‌ها باشیم.

گوهر تابناک معرفت ایرانی و اسلامی؛ چراغ راه نظم نوین جهانی

علی آزادی رحمت‌آبادی به‌ عنوان نماینده برگزیده دانشجویان در این مراسم با اشاره به آنکه بزرگ‌ترین دارایی و هویت انسان خرد و تعقل است؛ اما مسئله اصلی آن است که انسان اهل خرد باید چه تعهدی باشد خاطرنشان کرد: تعهد به اشک مظلومان؛ تعهد برای به آرامش رسیدن انسان؛ برای رهایی از ظلم، تعهد به انصاف و در یک کلام تعهد به اسلام و انقلاب اسلامی مولفه‌های انسان خردمند متعهد، اسلامی و ایرانی است.

وی یادآور شد: امروز دیگر لیبرالیسم و کمونیسم به‌عنوان بزرگ‌ترین ارمغان اندیشه غربی پاسخ‌گوی مطالبات غربی‌ها نیز نیست. متفکران غربی خود به سرگردانی انسان که به واسطه اومانیسم ایجاد شده ‌است معترفند و این نشان می‌دهد که تفکر و فلسفه اومانیسم غرب شکست‌ خورده است.

آزادی رحمت‌آبادی ادامه داد: شعارهای توخالی غرب مبنی بر آزادی، دموکراسی و حقوق بشر امروز آشکار شده و می‌بینیم که برادران و خواهران مظلوممان چگونه در غزه زیر بمباران رژیم کودک‌کُش صهیونیستی که خود آلت دست امریکا است شهید می‌شوند. چه در عرصه اخلاقی و چه در عرصه اقتصاد و سیاست آن‌چه پیش روی دیدگان حق‌بین افراد قرار دارد افول فکر و تمدن غرب است.

وی با اشاره به آنکه آن چنانکه نظم پیشین جهان در عرصه نظامی و سیاسی امروز شکست خورده است تاکید کرد: امروز زمان آن است که جوانان، اندیشمندان و نخبگان انقلاب اسلامی ضمن ارجاع به میراث معرفتی خود، گوهر تابناک معارف اسلامی را به جامعه علمی کشور و جهان ارائه دهند. آنچنانکه پیش‌ازاین آن گوهر توسط ابن‌سیناها؛ خواجه‌نصیرالدین‌ها؛ حلی‌ها و ملاصدراها ارائه و به دست ما رسیده است.

آزادی رحمت‌آبادی در پایان گفت: جوانان کشور باید با شناخت تحولات بنیادی زمینه سبقت و برتری انقلاب اسلامی را در عرصه‌های عملی فراهم آورد تا این گامی بلند برای تحقق نظم نوین جهانی با آرمان‌های اسلامی و انقلابی ایران در جهان باشد.

اسامی برگزیدگان

پایان مراسم اختتامیه سی‌امین جشنواره کتاب سال دانشجویی در بخش ویژه ماندگاران تقدیر از اساتید مؤلف در جهاد دانشگاهی از محمد وجدانی برای نگارش کتاب ایمونولوژی، بیژن طاهری برای نگارش کتاب معادلات دیفرانسیل و دکتر شهلا شادزی برای نگارش کتاب قارچ‌شناسی تقدیر شد.

پس‌از این بخش جوایز بخش‌های مختلف و متنوع این رویداد به برگزیدگان اهدا شد:

در بخش جایزه مروج کتاب حمیدرضا شربتی مدیرعامل مؤسسه نوار به‌ عنوان نفر برگزیده عنوان شد.

در بخش ناشر برگزیده از علی‌اکبر تورانیان مدیر نشر شهرام، محمد حیدری مدیر نشر حیدری و سید امین امامی‌زاده مدیر نشر رویان‌پژوه تقدیر شد.

سپس نوبت به اهدای جوایز به دانشجویان مؤلف رسید. در این بخش از راحله جهانبانی، مرضیه کارگر جهرمی، نسرین اکبری، فلورا فرخی، قاسم محمدزاده، رضا فریدزاده، علی آزادی احمدآبادی، سیامک پاک‌باز، ایمان عباس‌نژاد، ابوالفضل قربانی و محمد وجدانی با اهدای جوایزی به‌عنوان شایستگان تقدیر تجلیل به عمل آمد.

بخش پایانی مراسم اعلام برگزیدگان سی‌امین جشنواره‌ کتاب سال دانشجویی بود. در این بخش محمد صابر قادریان برای نگارش کتاب تاب پرسش‌وپاسخ در ام آر ای پای، عادل میرزاعلی برای نگارش سم‌شناسی مواد غذایی، کیوان کیومرثی برای نگارش کتاب تکنولوژی باتری از اصول تا نحوه رفتار، محمد کشاورز برای کتاب دل گویه‌های پیرمرد در بررسی تحلیلی ستون طنز نشریه باباشمل و محمد حکم آبادی برای نگارش کتاب عملیات احیا با اهداء تندیس جشنواره و دیپلم افتخار تقدیر و تجلیل به عمل آمد​.