«سال‌های سرخ» افشاگر جنایات منافقان است + صوت و فیلم
سازنده مستند «سال‌های سرخ» گفت: در این فیلم نشان داده می‌شود منافقین با کشتار مردم بی‌گناه نیاز داشتند در سطح کشور ناامنی و وحشت ایجاد کنند تا بتوانند در سایه چنین فضایی به خواسته‌شان نزدیک شوند.
جشنواره سینما حقیقت امسال به کار خود پایان داد اما آثاری که در این دوره به نمایش درآمدند یک ویژگی بارز داشتند که خصیصه مطالبه‌گری و عدالت‌خواهی به ویژه در مستندهای بخش جایزه شهید آوینی بود که از آن جمله می‌توان به «قوی‌دل»، «دوئل بوکمال»، «پایان جنگ»، «آنها» و «احمد» اشاره کرد.
خبرگزاری بین‌المللی قرآن با برخی از فیلمسازانی که در این جشنواره تولیداتشان ویژگی مطالبه‌گری داشت گفتوگو انجام داده که میلاد محمدی، کارگردان مستند «سال‌های سرخ» یکی از آنهاست. در ادامه متن این گفتوگو را می‌خوانید.
ایکنا – در ابتدای بحث، پیرامون مستند «سال‌های سرخ» توضیح داده و از الزام واقع‌نگری در تولیدات مستند بگویید؟
در «سال‌های سرخ» به بخشی از جنایات منافقین بر علیه مردم بی‌دفاع کشورمان در ابتدای دهه 60 توجه شد. در سال‌های آغازین انقلاب، سازمان تروریستی مجاهدین به همراه کومله در سطح شهر بمب‌گذاری کرده و مردم بی‌دفاع را به شهادت می‌رساند. نام «سال‌های سرخ» هم بر این مبنا انتخاب شد. ایده ساخت این فیلم زمانی خلق شد که مشغول کار بر روی پروژه‌ای با محوریت تهران بودم. وقتی اتفاقات رخ داده در تهران را مرور می‌کردم با جنایاتی رو‌برو شدم که شاید امروز بسیاری از آن بی‌خبر باشند، بنابراین با ساخت این کار خواستم گوشه‌ای از اتفاقی که رخ داده را بیان کنم.
ایکنا – بیان واقعیات تاریخ معاصر ایران، تنها چشم‌پوشی از آنچه رخ داده، نیست بلکه چراغ سبزی برای شبکه‌های فارسی‌زبان خارجی است تا به دلخواهشان روایتگر تاریخ باشند؛ البته پر‌واضح است آنچه آنها روایت می‌کنند بسیار مغرضانه و تحریف شده است.
امروز وقتی از وقایع تروریستی در ابتدای انقلاب حرف زده می‌شود ذهنیت مردم بیشتر به سمت ترور مسئولان می‌رود و کمتر به موضوع کشتار مردم عادی پرداخته می‌شود. بیان این موضوع نیاز است تا بتوانیم نقاب نفاق را از چهره آن‌هایی برداریم که امروز شعار مردم‌دوستی می‌دهند. بیان اتفاقات رخ داده نیز باید با حقیقت صرف همراه باشد وگرنه اگر بخواهیم آنچه رخ داده را تنها به میل خودمان بیان کنیم کارمان مخاطب لازم را نخواهد داشت.
برای نمونه ممکن است تماشاگر با دیدن «سال‌های سرخ» این سؤال برایش پیش آید چرا منافقین باید دست به کشتار مردم عادی بزنند درحالی‌که این اقدام آنها باعث منفور شدنشان می‌شود؟ این پرسش در فیلم پاسخ داده می‌شود زیرا باور دارم یک مستند قوی و دقیق باید جای هیچ شبهه‌ای برای مخاطب باقی نگذارد. در این فیلم روشن می‌شود منافقین نیاز داشتند در سطح کشور ناامنی و وحشت ایجاد شود تا بتوانند در سایه چنین فضایی به خواسته‌شان نزدیک شوند. بنابراین دیگر منفور بودن یا نبودن چندان برایشان اهمیت نداشت.
ایکنا – هر مستند موفقی روی دو پایه استوار است حقیقت و مطالبه‌گری. پیرامون الزام وجود چنین شرطی در تولیدات مستند توضیح دهید.
متأسفانه در زمان حال نیز دیدگاه‌هایی وجود دارد که می‌خواهد آنچه رخ داده را تنها با دیدگاه خودشان روایت کنند. این مسئله در ساخت این مستند هم ما را آزار داد اما تمام تلاش ما این بوده آنچه بیان می‌شود تنها متکی بر حقیقت باشد. درباره مطالبه‌گری در کارم هم باید بگویم این ویژگی را بر پایه حافظه ذهنی مردم وام گرفته‌ام. مطالبه‌گری من تنها از مسئولان نیست بلکه این خواسته را از مخاطبان هم دارم. من از بیننده می‌خواهم آنچه رخ داده را با برخی اتفاقات امروز مقایسه کنند تا ببیند دشمنان انقلاب چگونه در برهه‌های مختلف تلاش کرده‌اند به این نظام مقدس ضربه بزنند.
ایکنا - سؤال بعدی به وضعیت مستندسازی در کشورمان مربوط می‌شود. ارزیابی شما از وضعیت فعلی چیست؟
باید حمایت جدی از مستندسازان مستقل داشته باشیم. به ویژه در تلویزیون یا پلتفرم‌ها این نیاز به شدت احساس می‌شود. مستند زمانی به سمت رشد حرکت خواهد کرد که مردم بیننده تولیدات این حوزه باشند وگرنه اگر قرار باشد ما برای خلأ فیلم بسازیم هر اندازه امکانات در اختیارمان باشد به جایی نخواهیم رسید. استقبال مردم از مستند منتج به داشتن بازار خواهد شد. در سینما داشتن تقاضا برای خرید رشد بسیار مهم است. مستندی که بازار داشته باشد فیلمسازش هم مستقل خواهد بود زیرا نبود نیاز مادی است که استقلال را رقم می‌زند.
در این میان دولت هم قادر است به استقلال مستند کمک کند. این اتفاق از طریق فراهم کردن شرایط نمایش رقم می‌خورد. در شرایط فعلی هیچ بخش خصوصی حاضر به نمایش کارهای مستند نیست پس دولت با فراهم آوردن فضای نمایشی باید به تغییر ذائقه مردم برای بهتر دیده شدن فیلم‌های مستند، کمک کند.
ایکنا - مستند «سال‌های سرخ» در جایزه شهید آوینی به نمایش در آمد. آیا آثاری که در این قسمت روی آنتن رفتند از دو شرط حقیقت‌طلبی و مطالبه‌گری بهره می‌بردند؟
مستندهای این بخش عمدتاً کارهای مطالبه‌گری هستند اما سینمای آوینی را نباید تنها به موضوعات دینی، انقلابی یا دفاع مقدس محدود کرد. نگاه آوینی کل جامعه را در برمی‌گیرد. در این راستا هر مستندی که بتواند خصیصه مطالبه‌گری را داشته باشد می‌تواند در بخش جایزه شهید آوینی جا گیرد.
بیشتر بخوانید:
شعارزدگی چالش مستندهای ارزشی است
ایکنا – چرا مستندهای تاریخ معاصر نمی‌توانند مانند برخی مستندهای خارجی جریان‌سازی در جامعه داشته باشند؟
اگر مستندسازان می‌توانستند با فراغ بال به موضوعات بپردازند مطمئن باشید کارهای بسیار خوبی ساخته می‌شد اما متأسفانه وقتی قرار است درباره برخی اتفاقات فیلمی ساخته شود یکسونگری شرط اصلی ساخت می‌شود. این روش برای مستندسازی سمی بزرگ است که باید در قالب آسیبی جدی موردنظر باشد. با این توضیح اگر می‌بینیم برخی تولیدات شبکه‌های فارسی‌زبان خارجی مورد اقبال قرار می‌گیرد دلیلش چندان ربطی به کیفیت ندارد بلکه به عرضه درست محصول و همچنین بیان برخی ناگفته‌ها تعمیم پیدا می‌کند.
گفتوگو از؛ داوود کنشلو
انتهای پیام
