آینده‌سازی نیازمند بیداری علمی است

به گزارش ایکنا به نقل از مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، محمدرضا مخبردزفولی، رئیس فرهنگستان علوم در نشست آینده‌نگاری با شعار «آینده روشن» که امروز در فرهنگستان علوم برگزار شد، یاد دکتر مضطزاده، عضو پیوسته فرهنگستان علوم را که در بحث آینده‌نگاری پیشرو بود،‌ گرامی داشت و اظهار کرد: برخی معتقدند که آینده‌نگاری تخصص نیست و آینده‌نگاران از اطلاعات تاریخی،‌ سیاسی، اقتصادی و غیره در گذشته استفاده می‌کنند تا آینده را پیش‌بینی کنند؛ در حالیکه این تصور اشتباه است.

وی با اشاره به پیشنیه آینده‌نگاری ادامه داد: به نظر می‌رسد قدمت آینده‌نگاری به زیست انسان بازمی‌گردد؛ چراکه همواره غیب‌گویی و آینده‌نگاری مورد توجه بوده است، مثلا گاهی از علما درباره تغییرات آب و هوایی و تأثیر آن در سرنوشت می‌پرسیدند، اما هم‌اکنون با شکل‌گیری علم مدرن، تفاوت آینده‌نگاری گذشته با اکنون بسیار زیاد است.

رئیس فرهنگستان علوم گفت: علم امروز پیش‌بینی را آسان‌تر و نزدیک به دقیق کرده است. تفاوت گذشته با امروز این است که آن‌ها آینده‌سازی نمی‌کردند اما امروز آینده‌سازی مطرح است. اگر این باشد، باید برای ساخت آینده توانمند باشیم و برای اینکه عقب نمانیم، به بیداری علمی نیاز داریم؛ چراکه دال مرکزی ساخت آینده، علم است، علمی که توأم با حکمت و کل‌نگری باشد.

مخبر دزفولی بیان کرد: امروز علم دو راه شقاوت و سقوط یا صعود و سعادت برای بشریت را مدنظر دارد، قرار گرفتن در هر یک از این جبهه ها خروجی خودش را دارد و قدرت هوش مصنوعی مانند قدرت صنعتی بعد از رنسانس خواهد بود.

وی ادامه داد:‌ بنابراین جهت علم برای ما کلیدی است، اگر این‌گونه شد، علم قدرت است، اگر علم امروز عین قدرت است پس علم جدید کارساز است، جامعه‌ای خودش را نجات می‌دهد که کارسازی علم را برای خودش تعریف کند و آن را رام خود کند. از زمانی که علم تبدیل قدرت شده است، نمی‌توان تنها علم نظری را مدنظر داشت و  چنین رسالتی برای دانشمند تعریف نشده است.

رئیس فرهنگستان علوم گفت: در آینده باید منتظر پروژه‌های منهتن دو و سه باشیم، هم‌اکنون تقسیم‌بندی کشورهای به غرب و شرق و شمال و جنوب شکل گرفته است. ما باید مشخص کنیم که در این مسیر چه برنامه‌ای داریم؟ خوشبختانه یا متأسفانه علم امروز با تکنیک و فن پیوستگی دارد؛ چراکه علم جدید به دنبال ساختن است. در این زمینه باید به همه ابزارهای علم و فناوری مسلط باشیم تا تعیین کنیم که نقش ما در چینش جهان آینده چیست؟

در این مراسم همچنین، محمدجواد لاریجانی، رئیس پژوهشگاه دانش‌های بنیادی با موضوع «چشم‌انداز علوم پایه»، سیدسعیدرضا عاملی، رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با موضوع «آینده علوم اجتماعی در پرتو نظام ارتباطی کوانتومی فازی: جامعه و اجتماعی شدن جدید»، احمدرضا شرافت، رئیس اتاق فکر هوش مصنوعی فرهنگستان علوم با موضوع «ایران و آینده فناوری‌های کوانتوم»، جواد صالحی، رئیس اتاق فکر فناوری‌های کوانتوم فرهنگستان علوم با موضوع «ایران و آینده فناوری‌های کوانتوم»، غلامرضا اعوانی، عضو پیوسته فرهنگستان علوم و ناصر باقری‌مقدم، دبیر شورای آینده‌نگاری فرهنگستان علوم سخنرانی کردند.
 
در پایان این مراسم همچنین، از آثار برگزیده در بخش مقالات، کتب، طرح‌های پژوهشی و رساله دکتری آینده‌پژوهی تجلیل شد. 

اسامی برگزیدگان عبارتند از:  پویا نخجیرکان، عنوان رساله: آینده نگاری راهبردی مدیریت شهرهای هوشمند در افق 1415 مورد مطالعاتی شهر رشت از دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین.

الهام یوسفی همدانی؛ عنوان رساله: آینده نگاری برنامه درسی دوره ابتدایی در ایران در افق 1415 از دانشگاه اصفهان. 

رضا حافظی: مقاله برتر  استان تهران.

کیارش فرتاش: مقاله برتر استان تهران.

علی چاپرک: مقاله برتر استان تهران.