فصل‌الخطاب قرآن، سوره مائده و تأکید بر رواداری است
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه چالش قرآن با ادیان دیگر بر سر موضوع توحید است، گفت: برخی نظریه‌پردازان تلاش کردند تا سوره توبه را آخرین سوره قرآن معرفی کنند، در حالی که فصل‌الخطاب قرآن، همان آیات سوره مائده هستند که به شدت بر تحمل، مدارا، ارتباط و رواداری تأکید می‌کنند.
به گزارش ایکنا از اصفهان، امیر احمدنژاد، عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان در نشست «رواداری دینی در قرآن (براساس تاریخ‌گذاری آیات قرآن کریم)» از سلسله سخنرانی‌های «کثرت‌گرایی و انحصارگرایی در ادیان» که به همت خانه حکمت اصفهان، روز گذشته، ۱۵ اسفندماه به‌صورت برخط برگزار شد، با بیان اینکه خطرناک‌ترین کار در تربیت دینی این است که کلید امر و نهی کلاً به یک نفر سپرده شود، اظهار کرد: در قرآن مکرراً به مسلمانان خطاب مشرک و کافر می‌شود، چراکه در ادبیات قرآن شرک بیش از آنکه در حوزه اعتقادی باشد، رفتاری است.
وی افزود: قرآن کتاب توحید است و تمام زندگی مخاطب را براساس توحید تنظیم می‌کند، به همین دلیل هم گمشده امروز ما قرآن محسوب می‌شود، چراکه مأنوس شدن با قرآن که براساس توحید است، زندگی ما را متحول می‌کند و زندگی براساس عقل معاش، مادیات و کثرت‌ها را با نگاه توحیدی سامان می‌دهد. در واقع رمز حرکت قرآن در همین نکته نهفته و در همین کلیدواژه توحید است که قرآن همه ادیان را به چالش می‌کشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان ادامه داد: سه آیه مهم در سه مقطع مهم در مکه نازل شد؛ یکی از آن سه آیه این بود که «هر گروهی ایمان داشته باشد و عمل صالح انجام دهد، ترس و غمی برای آن نخواهد بود.» رواداری آن‌قدر موضوع مهمی است که خشونت و بی‌تحملی باعث شد تا نظریه‌پردازان اسلامی برای مقابله با رویکرد روادارانه اعلام کنند که سوره توبه آخرین سوره قرآن است، در حالی که با کمی تلاش و تورق مشخص و واضح می‌شود که سوره مائده آخرین سوره قرآن بوده است.
وی تصریح کرد: جذاب‌ترین و پراستفاده‌ترین سوره‌ها برای داعش، انفال، محمد و توبه بودند؛ زیرا آیات این سوره‌ها، ناسخ هر نوع مدارا و رواداری است. در واقع تعبیر آنها آین است که هرکس مشکل اعتقادی دارد و به جای خدای واحد، خدایان دیگری می‌پرستد، مشرک است؛ اما در گذر زمان این تعبیر و تعریف شرک گستره بیشتری پیدا کرد، به‌طوری که اعلام شد کسی که زیارت کند، مشرک است؛ کسی که به صورتی خاص نماز بخواند، مشرک است؛ کسی که از مهر استفاده کند، مشرک است و...؛ تا جایی که امروز تقریباً از نگاه تفکر تکفیری هرکس خلاف آنها فکر کند و دشمن آنها باشد، مشرک محسوب می‌شود.
احمدنژاد گفت: فضای سوره مائده دقیقاً مقابل سوره توبه است. در این سوره به نوع ارتباط بین مسلمانان و اهل کتاب اشاره و اعلام شده که غذای اهل کتاب بر مسلمانان حلال و غذای مسلمانان هم بر آنها حلال است. درواقع به ارتباط، پذیرش و رفتار نیکو با اهل کتاب سفارش می‌کند. نظریه‌پردازان برای آنکه بگويند سوره توبه ناسخ آیات سوره مائده است، این سوره را آخرین سوره قرآن اعلام می‌کنند، حال آنکه از نظرگاه تاریخی هم سوره توبه مربوط به حدود یک یا دو سال پیش از فتح مکه است، در حالی که سوره مائده آیه اکمال را در خود دارد، در نهم ذی‌الحجه نازل شده و به حجة‌الوداع مربوط می‌شود. بنابراین، کاملاً روشن و واضح است که سوره مائده، آخرین سوره قرآن محسوب می‌شود.
وی در توضیح علت تأکید بر سوره توبه بیان کرد: بلافاصله بعد از رحلت پیامبر(ص)، فتوحات و جنگ‌های مسلمانان آغاز شد. با آیات رواداری، مدارا، آرامش و به رسمیت شناختن دیگری نمی‌توان جنگ کرد و به فتح سرزمین‌های دیگر پرداخت، بلکه باید با آیات قتال پیش رفت. بنابراین در طول تاریخ نظریه‌پردازان بر این آیات تأکید کردند. از نظر آنها آیات رواداری هم مربوط به برهه‌ای از تاريخ است و قابلیت تعمیم ندارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه چالش قرآن با ادیان دیگر در موضوع توحید است، گفت: توحید به این معنا که فرمانروایی و اطاعت بی‌چون و چرا فقط برای خداست؛ قرآن به ادیان دیگر انتقاد دارد، چون ضد توحید هستند، آن هم نه در اعتقاد، بلکه بیشتر در حوزه رفتار. درواقع آیاتی در سوره توبه که از قتال و کشتار می‌گویند هم به‌دلیل عقیده افراد نیست، بلکه به‌دلیل ایجاد ناامنی و جنگی است که مشرکان در برهه‌ای پس از فتح مکه ایجاد کردند، اما بعداً از این آیات خوانش اعتقادی شد و به جایی رسید که امروز داعش به همه دشمنانش مشرک می‌گوید؛ در حالی که مهم‌ترین آیات قرآن و درواقع فصل‌الخطاب، همان آیات سوره مائده هستند که به شدت بر تحمل، مدارا، ارتباط و رواداری تأکید می‌کنند.
پریسا عابدی
انتهای پیام
