حجتالاسلام والمسلمین مصطفی رضایی، پژوهشگر حوزه مهدویت، در گفتوگو با ایکنا از قم، در یازدهمین شماره از سلسله گفتوگوهای «معرفتافزایی مهدوی» با اشاره به اینکه شناخت امام از طریق معرفت باطنی و نورانیت یکی از بهترین راههای تفکیک امام از مدعی دروغین مهدویت است، بیان کرد: این راه نیازمند تهذیب اخلاقی و گذر نمودن از مادیات است که انسان بتواند به شناخت نور معنوی و الهی امام برسند، اما نکته اینجاست که همه مردم نمیتوانند به این شناخت برسند بنابراین ممکن است این مسئله به ذهن مردم خطور کند که انبیای الهی راهی را پیشنهاد دادند که برای عامه مردم امکانپذیر نیست؟
بیشتر بخوانید:
وی با اشاره به اینکه معرفت امام به طریق نورانیت یک راه حل دشوار و حداقلی نیست که تنها خواص بتوانند آن را انجام بدهند بلکه راهکاری حداکثری است، افزود: در فرازی از زیارت جامعه کبیره آمده: «أَعْلَاماً لِعِبَادِهِ مَنَاراً فِی بِلَادِهِ» که به ائمه اطهار(ع) بهعنوان علم برای بندگان خدا سلام داده میشود، خصوصیت یک پرچم آن که از هر سمت قابل رؤیت بوده و مشهود است. مضاف بر این، ائمه اطهار(ع) انوار در بلاد و نورانیتبخش هر سرزمین از ظلمات هستند.
رضایی تصریح کرد: این دو تعبیر در این فراز زیارت جامعه کبیره نشان میدهد که مقام امامت و شناخت امام از غیر امام شناخت پیچیدهای نیست بلکه امام یک علم و مشکات نور واضح و روشنی است که اگر انسان مقدمات نزدیکی به امام را فراهم کند، بهسرعت میتواند به آن دسترسی پیدا کند و علل مختلفی برای این دسترسی آسان بیان شده است.
وی افزود: در جلد اول کتاب اصول کافی صفحه 338 نقل شده: «مفضل بن عمر گويد: خدمت امام صادق(ع) بودم، و در اتاق مردم ديگری هم نزدش بودند، كه من گمان كردم روی سخنش با ديگری است، امام فرمود، همانا بخدا كه صاحبالامر از ميان شما پنهان شود و گمنام گردد، تا آنجا كه گويند، او مرد، هلاک شد، در كدام دره افتاد، و شما مانند كشتی گرفتار امواج دريا، متزلزل و واژگون شويد، و نجات نيابيد جز كسی كه خدا از او پيمان گرفته و ايمان را در دلش ثبت كرده و او را با روحی از جانب خود تقويت نموده، و همانا دوازده پرچم مشتبه بر افراشته گردد كه هيچيک از ديگری شناخته نشود.»
رضایی تصریح کرد: در ادامه روایت آمده: «زراره گويد: من گريه كردم، امام فرمود: چه تو را به گريه آورد، ای اباعبدالله؟ عرض كردم، قربانت چگونه نگريم كه شما میفرماييد: دوازده پرچم مشتبه است و هيچيک از ديگری شناخته نشود، زراره گويد: در مجلس آن حضرت سوراخی بود كه از آنجا آفتاب میتابيد، حضرت فرمود: اين آفتاب آشكار است؟ گفتم: آری، فرمود: امر ما از اين آفتاب روشنتر است.»
وی گفت: خداوند در قرآن فرمود: «إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفًا؛ توطئه شیطان [در برابر اراده خدا و پایداری شما] سست و بیپایه است.»(سوره نساء/ آیه 76)، همانطور که پیش از این اشاره کردیم، عالم دو جبهه حق و باطل دارد و به تناسب آن یا نورانیت و یا ظلمات در جهان برقرار است و شیطان برای اینکه پروژه جذب حداکثری را حفظ کند قاعدتاً سنگاندازیهای مختلفی را انجام میدهد اما تعبیر قرآن کریم توطئه دشمن را در برابر اراده خداوند سست میپندارد.
رضایی با اشاره به اینکه قرآن کریم شیطان را راهزنی در مسیر هدایت انبیای الهی برای انسانها تلقی میکند، تصریح کرد: این تعابیر قرآن کریم بیانگر عداوت واضح شیطان و امر کاملاً و روشن امام است اما پرسش اصلی اینجاست، چرا بسیاری از افراد در مسیر روشن و واضح هدایت امام، گرفتار کجراههها میشوند؟ در روایتی از امام محمد باقر(ع) در اصول کافی آمده: «يَا أَبَا خَالِدٍ لَنُورُ اَلْإِمَامِ فِي قُلُوبِ اَلْمُؤْمِنِينَ أَنْوَرُ مِنَ اَلشَّمْسِ اَلْمُضِيئَةِ بِالنَّهَارِ وَ هُمْ وَ اَللَّهِ يُنَوِّرُونَ قُلُوبَ اَلْمُؤْمِنِينَ؛ ای ابا خالد، نور امام در دل مؤمنين از نور خورشيد تابان در روز، روشنتر است، بخدا كه دائماً دلهای مؤمنين را منور سازند.»
وی با اشاره به اینکه شرط روشن بودن مسیر هدایت امام، ایمان انسان است و مؤمن بودن به ایمان صرفاً با مطالعه دروس حوزوی بهدست نمیآید، بیان کرد: در ادامه روایت، چگونگی حاصل پیدا کردن ایمان مطرح میشود: «لاَ يُحِبُّنَا عَبْدٌ وَ يَتَوَلاَّنَا حَتَّى يُطَهِّرَ اَللَّهُ قَلْبَهُ وَ لاَ يُطَهِّرُ اَللَّهُ قَلْبَ عَبْدٍ حَتَّى يُسَلِّمَ لَنَا وَ يَكُونَ سِلْماً لَنَا فَإِذَا كَانَ سِلْماً لَنَا سَلَّمَهُ اَللَّهُ مِنْ شَدِيدِ اَلْحِسَابِ وَ آمَنَهُ مِنْ فَزَعِ يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ اَلْأَكْبَرِ»براساس این روایت، خداوند قلب انسان مؤمنی را تطهیر نمیکند مگر اینکه نسبت به امام به مقام تسلیم برسد.
رضایی گفت: تسلیم زمانی معنا پیدا میکند که ما خواستههای خود را در یک کفه ترازو و خواستهها و رضایت امام را در کفه دیگر ترازو مشاهده کنیم در چنین شرایطی انسان اگر خواست امام را مقدم کرد تسلیم امام میشود همانطور که در فرازی از دعای عهد ذکر شده: «وَ السَّابِقِينَ إِلَى إِرَادَتِهِ؛کسانی که پیشی گیرندهاند بهسوی آنچه خواهش او است.» تسلیم بهمعنای تمرین کردن برای کنار گذاشتن خواستههای خویش و اولویت قرار دادن رضایت امام است و انسان به هر میزانی که به مرتبه تسلیم شدن در برابر امام نزدیک شود، فهم و درک او نسبت به مدعی و امام افزایش پیدا میکند.
وی با اشاره به اینکه اگر انسان در مسیر زندگی خویش(طلبه یا غیرطلبه) در این راستا گام بردارد و به سمت امام حرکت کند قاعدتاً بخشی از مسیر شناخت امام از مدعی برای او حل خواهد شد، بیان کرد: هنگام بررسی گفتمان فرقههای انحرافی مهدویت درمییابیم که آنان با پیچیدگیهای گفتمانی بهدنبال اثبات خویش برای مردم هستند اما امر واضح و روشن امامت از استدلالهای غیرمنطقی و پیچیده مبراست و حتی لازم نیست شخص برای درک این امر واضح طلبه حوزوی و عالم به کلیه کتب حوزوی باشد و تنها ملاک و معیار درک و فهم امر امام، ایمان و طهارت قلبی است که در روایت بیان شده بدان اشاره شده بود.
گفتوگو از محدثه نعیمی فرد
انتهای پیام