صراط صاحبان نعمت + فیلم

بندگی برای باریتعالی جز در مسیر صراط مستقیم محقق نمی‌شود؛ اما چه بسیار بیراهه‌ها که انسان را از مسیر اصلی منحرف می‌کند. ماه مبارک رمضان فرصت ارزشمندی است تا انسان روح را به سمت عروج و اعتلا سوق دهد و به خداوند تقرب جوید. اما قرار گرفتن در مسیر سعادت نیاز به دانش و آگاهی دارد؛ همان گوهرهای نابی که در قرآن کریم و سیره ائمه معصومین بیان شده و چراغ راه برای رسیدن به سرمنزل مقصود است.

در این راستا خبرگزاری ایکنا طی ماه مبارک رمضان بنابر رسالت رسانه‌ای خود، مجموعه درس‌گفتارهای «به سوی نور» را با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین محمد شریفانی، پژوهشگر قرآن کریم گردآوری کرده است و به صورت روزانه منتشر می‌کند. در سومین قسمت از این مجموعه آموزشی به موضوع «تفسیر صراط مستقیم» پرداخته شده است که در ادامه می‌بینیم و می‌خوانیم.

گفتار سوم را با تفسیر آیه «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ» شروع می‌کنیم. در گفتار پیشین عرض کردیم که اگر بخواهیم در ماه رمضان یک دعا و خواسته از خداوند داشته باشیم، سوره حمد به ما آموخته است که آن دعا باید هدایت به صراط مستقیم باشد. سؤالی که اکنون مطرح می‌شود این است که اگر من بخواهم به صراط مستقیم هدایت شوم چه کارهایی باید انجام دهم و صراط مستقیم اصلاً چیست؟

چهار تفسیر و تبیین برای صراط مستقیم شده است که یکی از این تفاسیر در خود سوره حمد آمده و مطرح شده است صراط مستقیم صراط کسانی است که «أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ» هستند. با این آیه سه راه پیش روی ما ترسیم شده است. یک راه، صراط منحرفین و ظالین یعنی کسانی که پشت به صراط مستقیم دارند، دوم راه کسانی که پشت به صراط مستقیم نیستند اما با آن زاویه و انحراف دارند و راه سوم صراط مستقیم یعنی راه کسانی که نه در مسیر ظالین و نه در مسیر مغضوبین هستند و این معنای «غيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ» است. وقتی از این دو مسیر فاصله گرفتیم در مسیر کسانی که خداوند به آنها نعمت داده است قرار می‌گیریم.

تفسیر دوم در آیه 69 سوره نساء آمده است که می‌فرماید: «وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا؛ و كسانى كه از خدا و پيامبر اطاعت كنند در زمره كسانى خواهند بود كه خدا ايشان را گرامى داشته [يعنى] با پيامبران و راستان و شهيدان و شايستگانند و آنان چه نيكو همدمانند».

هر کس از خدا و رسول اطاعت کند خدا به او نعمت داده است. پس صراط مستقیم، صراط صاحبان نعمت است و صاحبان نعمت کسانی هستند که از خدا اطاعت می‌کنند. هر وقت از خدا اطاعت کردیم معلوم می‌شود که مشمول نعمت الهی و مشمول صراط مستقیم هستیم.

تفسیر سوم تفسیر مصداقی است. در سوره نساء چهار مصداق و الگو برای کسانی که در صراط مستقیم هستند، مطرح کرده و فرموده است: پیامبران، شهدا، صدیقین و صالحان الگوهایی هستند که در صراط مستقیم هستند و ما باید برویم تاریخ و زندگی آنها را مورد بررسی قرار دهیم و ببینیم چه کسانی هستند که خداوند آنها را صاحب نعمت و اطاعت قرار داده است و در صراط مستقیم هستند. آخرین تفسیری که برای صراط مستقیم می‌توانیم داشته باشیم وجود نازنین پیامبر اسلام است.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ. يس ﴿۱﴾ وَالْقُرْآنِ الْحَكِيمِ ﴿۲﴾ إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ ﴿۳﴾ عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ ﴿۴﴾ بهترین الگو برای صراط مستقیم اگر واقعاً بخواهیم راه صراط مستقیم را تشخیص دهیم و بدانیم آن راه چه راهی است، باید برویم و پیامبر اسلام را بشناسیم. پیامبر کاملاً بر صراط مستقیم است و قرآن هم ما را دعوت کرده است که پیامبر اسلام را الگوی خودمان قرار دهیم.

«لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا؛ قطعا براى شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقى نيكوست براى آن كس كه به خدا و روز بازپسين اميد دارد و خدا را فراوان ياد مى‌كند»(آیه 21 سوره احزاب).

مرحوم علامه طباطبایی کتابی دارند به نام «سنن النبی» که به فارسی ترجمه شده و تمام روش‌های زندگی پیامبر(ص) را که بیش از هزار روش است و ابعاد گوناگون زندگی ایشان در این کتاب آمده است. همین کتاب را باید الگوی زندگیمان قرار دهیم و ابعاد زندگیمان را با سنت‌ها و روش‌های پسندیده پیامبر تنظیم کنیم تا در مسیر صراط مستقیم قرار بگیریم ان‌شاء‌الله.