چه کسانی در روز قیامت هیزم جهنم می‌شوند
یک کارشناس علوم دینی به بیان نکاتی از جزء بیست‌ونهم قرآن کریم پرداخت و گفت: براساس آیات این جزء برخی افراد در روز قیامت هیزم جهنم را تشکیل می‌دهند.
خداوند در آیاتی از جزء بیست‌ونهم قرآن کریم می‌فرماید: وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيَهْ﴿۲۵﴾ وَلَمْ أَدْرِ مَا حِسَابِيَهْ﴿۲۶﴾ يَا لَيْتَهَا كَانَتِ الْقَاضِيَةَ﴿۲۷﴾ مَا أَغْنَى عَنِّي مَالِيَهْ﴿۲۸﴾ هَلَكَ عَنِّي سُلْطَانِيَهْ﴿۲۹﴾ خُذُوهُ فَغُلُّوهُ﴿۳۰﴾ ثُمَّ الْجَحِيمَ صَلُّوهُ﴿۳۱﴾ ثُمَّ فِي سِلْسِلَةٍ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعًا فَاسْلُكُوهُ﴿۳۲﴾ إِنَّهُ كَانَ لَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ﴿۳۳﴾ وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ﴿۳۴﴾؛ و اما كسى كه كارنامهاش به دست چپش داده شود گويد اى كاش كتابم را دريافت نكرده بودم* و از حساب خود خبردار نشده بودم* اى كاش آن مرگ كار را تمام می‌کرد* مال من مرا سودى نبخشيد* قدرت من از كف من برفت* گويند بگيريد او را و در غل كشيد* آنگاه ميان آتشش اندازيد* پس در زنجيرى كه درازى آن هفتاد گز است وى را در بند كشيد* چراكه او به خداى بزرگ نمىگرويد* و به اطعام مسكين تشويق نمی‌کرد.»
براساس این آیات عده‌ای را نامه عمل به دست چپ می‌دهند و آنها را در غل و زنجیر کشیده و به دوزخ می‌افکند و در مقام بیان علت این عذاب گفته می‌شود جرم اینها دو چیز بوده یکی اینکه به خداوند متعال ایمان نیاوردند و دیگر اینکه مردم را برای کمک به نیازمندان و رفع حوائج آنها تشویق و ترغیب نمی‌کردند. علامه طباطبایی در شرح «وَ لَا یحَُضُّ عَلىَ طَعَامِ الْمِسْكِینِ» می‌نویسد یعنی در مورد بینوایان سهل‌انگاری می‌کردند و رنجی که فقرا می‌کشیدند اهمیتی برای آنها نداشت. خداوند متعال هم از یک سو گوش شنوا و عقل و فطرت الهی به اینها داد و هم از سوى دیگر پیامبرانش را با دلایل روشن به سوی اینها گسیل داشت؛ اگر اینها از این همه ابزار هدایت که در اختیارشان قرار گرفت بهره می‌بردند هرگز سرانجامشان به جهنم ختم نمی‌شد.
بیشتر بخوانید:
- چه کسانی در روز قیامت هیزم جهنم می‌شوند
- معرفت؛ لازمه محبت و مودت نسبت به اهل بیت(ع)
- جایگاه پدر و مادر در آیات جزء ۲۶ قرآ
این آیات به روشنی معنایی که از آیه 19 سوره ذاریات فهمیده می‌شود را تأیید می‌کند. آن معنا این بود که بر اهل تقوا لازم است تا بخشی از اموال خود را برای رفع نیاز نیازمندان اختصاص دهند و این غیر از واجبات مالی مانند خمس و زکات است. در این فراز، کسانی که آن واجب را ترک کرده و نسبت به نیازمندان بی‌تفاوت باشند را تهدید به عذابی می‌کند که قطعاً واقع خواهد شد.
نکته قابل توجه اینکه قرآن کریم این بی‌تفاوتی در حق مستمندان را گناهی بزرگ در ردیف کفر به خداوند عظیم بیان می‌کند که این طرز بیان گویای شدت و عظمت این معصیت است. باز هم تأکیدی بر لزوم کمک به نیازمندان، در آیات دیگری از سوره معارج می‌خوانیم: «الْمُصَلِّینَ، الَّذِینَ هُمْ عَلىَ صَلَاتهِِمْ دَائمُونَ وَ الَّذِینَ فىِ أَمْوَالهِِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ لِّلسَّائلِ وَ الْمَحْرُومِ؛ نمازگزاران، آنان كه همواره بر نمازشان مداوم و پایدارند و آنان كه در اموالشان حقى معلوم است براى درخواست‌كننده تهیدست و محروم از معیشت و ثروت»؛ این آیات نیز در کنار آیات 19 سوره ذاریات و 34 سوره حاقه، توجه و رسیدگی به امور نیازمندان و رفع نیاز آنها را از وظایف مهم و حتمی مردم اهل ایمان و تقوا و نماز برشمرده و بر انجام آن تأکید می‌کند.
مراد از این حق در اموال واجبات مالی مشهور مثل زکات نیست. علامه طباطبایی(ره) در تفسیر این آیه بر این معنا تأکید کرده و به اشاره به روایتی از امام صادق(ع) می‌نویسد بعضى از مفسرین حق معلوم را به زكات واجب تفسیر كردهاند؛ اما در حدیثى از امام صادق(ع) آمده كه حق معلوم، زكات نیست؛ بلكه مقدار معلومى است كه به فقرا انفاق مىكنند.
حجت‌الاسلام محمد‌حسین فرخی، کارشناس علوم دینی در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، با اشاره به آیه 15 سوره جن، اظهار کرد: خداوند در این آیه می‌فرماید: «وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَكَانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَبًا؛ و اما ستمکاران ما هیزم بر آتش جهنم گردیدند.» خداوند در این آیه می‌فرماید عده‌ای هستند که اینان هیزم جهنم را تشکیل می‌دهند و در روز قیامت به واسطه اینها آتش جهنم شعله‌ور می‌شود و حرارت آن از سوختن همیشگی این افراد است، این افراد ستمکاران هستند که از راه عدالت منحرف شده‌اند و کسانی که قسط و داد را کنار گذاشته‌اند، اینها هیزم جهنم را تشکیل می‌دهند که خداوند در این آیه تلنگری می‌زند که در صورت ستم و بی‌عدالتی در روز قیامت به این عقوبت دچار خواهند شد علاوه بر اینکه خود می‌سوزند، آتش روز قیامت را هم شعله‌ور خواهند کرد.
اهل جهنم از زبان خودشان
گويند از نمازگزاران نبوديم در آیاتی از سوره مدثر می‌خوانیم: «مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ چه چيز شما را در آتش سقر درآورد﴿۴۲﴾ قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ﴿۴۳﴾ وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ و بينوايان را غذا نمى داديم﴿۴۴﴾ وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ با هرزه درايان هرزه درايى می‌کرديم﴿۴۵﴾ وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ و روز جزا را دروغ مى شمرديم﴿۴۶﴾» اولین نکته، خداوند در این آیات جملاتی را از زبان اهل جهنم بیان می‌کند که در روز قیامت از آنها سؤال می‌شود چه چیز باعث شد شما اهل دوزخ شوید آنها در پاسخ می‌گویند اهل نماز نبودیم.
در آیات قرآن داریم که خداوند می‌فرماید نماز انسان را از هر زشتی باز می‌دارد و یا امام حسین(ع) در روز عاشورا در بحبوحه جنگ سنت نماز اول وقت را ترویج می‌دهد. در حدیثی از پیامبر(ص) آمده است روز قیامت افراد قدم از قدم برنمی‌دارند مگر اینکه از آنها درباره نماز سؤال می‌شود و اولین چیزی که درباره آن می‌پرسند نماز است که اگر نماز انسان قبول شود سایر اعمال نیز مقبولیت دارد، اما اگر نماز انسان رد شود سایر اعمال نیز رد خواهد شد.
دومین نکته‌ای که اهل جهنم آن را علت جهنمی شدن خود می‌دانند به فکر نیازمندان نبودن است. اینان در روز قیامت می‌گویند علی‌رغم اینکه توانایی مالی داشتیم اما به فکر نیازمندان، مظلومان و فقرا نبودیم. حشر و نشر با افراد باطل سومین نکته‌ای است که اهل جهنم به آن اقرار می‌کنند و دلیل جهنمی شدن خود می‌دانند این افراد کسانی هستند که آیات خدا را به استهزاء می‌گرفتند، تبلیغات منفی برای دین می‌کردند، بدعت می‌گذاشتند و آن را ترویج می‌کردند و عمرشان را به بطالت می‌گذاشتند.
چهارمین نکته‌ای که اهل جهنم آن را بيان می‌کنند این است که منکر روز قیامت بودیم و آن را قبول نداشتیم. در حالی که براساس آیات قرآن روز قیامت روزی است که هر کس به اندازه ذره مثقالی خوبی یا بدی کرده باشد در دادگاه الهی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
نزول عذاب الهی برای منکران ولایت
خداوند در آیات اولیه سوره معارج می‌فرماید: برای منکران ولایت خداوند عذابی قرار داده است. در شأن نزول این آیه که مورد تأیید شیعه و سنی است آمده در روز غدیر وقتی پیامبر مأمور به ابلاغ ولایت شد پیامبر در این روز همگان را به دور خود جمع کرد و گفت هر کس من ولی و مولای اویم از این پس علی مولای اوست، امروز روزی است که دینم را تکمیل کردم و نعمتم را بر شما تمام کردم. این امر به حدی اهمیت دارد که بدون انجام آن و بدون رساندن این خبر مهم در جامعه و اجرای آن دین کامل نمی‌شود. پیامبر(ص) در حجة‌الوداع دست حضرت علی(ع) را در بین مردم بالا گرفت و ايشان را به‌عنوان ولی مؤمنان معرفی کرد.
در این بین فردی به نام لقمان بن حارث از شدت حسادت و کینه به امیرالمؤمنین(ع)، خشمگین شد و خواب به پیامبر گفت: آیا این آیه از جانب خداوند نازل شد یا از نزد خودت بوده. پیامبر با صراحت فرمود از جانب خداوند بوده و به شدت ناراحت شد و گفت خدایا اگر این ولایت حق است و از ناحیه توست عذابی برای این شخص فرو فرست، خداوند عذابی را از آسمان برای فرد نازل کرد و لقمان به هلاکت رسید. این آیه شریفه نشانه‌ای بر حقانیت ولایت امیرالمومنین(ع) است.
کسانی که منکر ولایت هستند خداوند برای آنها عذاب قرار داده است و امامت به عنوان یکی از ارکان دین و به عنوان یکی از اصول مهم دین به حدی اهمیت دارد که اگر کسی ولی خود را نشناسد و امام عصر(عج) و زمان خود را نشناسد و به میراثی که پیامبر نزد ما قرار داده که کتاب خدا و عترت که ائمه معصومین هستند تمسک نجوید و آنها را نشناسد مورد عذاب الهی واقع خواهد شد.
انتهای پیام
