لزوم اشراف خبرنگاران و رسانه‌ها به جنگ روانی و شناختی
رئیس هیئت مدیره انجمن سواد رسانه‌ای ایران با بیان اینکه در وضعیت کنونی جنگ شناختی و نرم در کنار جنگ سخت، دو بال اصلی نبرد رسانه‌ای است، گفت: رسانه‌های ما باید به رسالت خود که توجه به جنگ روانی است مسلط باشند ولی نقصی که می‌بینیم، عدم اشراف خبرنگاران و رسانه‌ها به این موضوع است.
سیدمرتضی موسویان، رئیس هیئت مدیره انجمن سواد رسانه‌ای ایران در گفت‌وگو با ایکنا درباره اخبار جعلی و چگونگی تشخیص آن گفت: یکی از مسائل بزرگی که از سال ۲۰۱۸ جزو ۱۰ مسئله بزرگ دنیا بوده، بحث اخبار جعلی است و این موضوع توانسته است تا سال ۲۰۲۱ همچنان در اولویت باقی بماند و این، نشان از اهمیت آن دارد. در این راستا کار‌هایی انجام شده است، برای اینکه بتوانیم اخبار جعلی را تشخیص دهیم و آن هم بالا رفتن سواد رسانه‌ای مخاطبان بوده است.
وی افزود: مخاطبان باید به این نکته توجه کنند که چه کسی پیام را فرستاده است، آیا این فرد یا سازمان و یا ارسال‌کننده از هر جایی، دارای منافع خاصی است یا نه؟ آیا خبر رسیده دارای مرجع مرتبط است یا خیر و آیا می‌شود با کلیک بر روی آن، به نشانی مرجع خبر رفت و از خط کسی که این نشانی را روی خبر زده است، از صحت عملش مطلع شد؟ همچنین باید فرد دارای قدرت تمیز باشد، یعنی بتواند بفهمد هدف پیام چیست و چگونه محقق می‌شود و آیا مخاطب با محقق شدن این هدف، موافق است یا خیر یا اینکه هم‌جهت با نظر‌های او است یا خیر؟
گفتمان ناب اسلام؛ خط‌کشی جنگ شناختی
موسویان ادامه داد: نکته بسیار مهم این است که جنگ شناختی امروز دارای تاکتیک‌هایی است که واقعیت آن از سال ۲۰۲۲ اعلام شد، اما هنوز به جزئیات استفاده از ابزار یا تکنیک‌هایی که به بخش ادراکی مغز دسترسی پیدا کنند، را حداقل من درنیافته‌ام. یعنی از سال ۲۰۱۷ که ناتو امریکا با کمک فرانسه که عضو ناتوی اروپاست، دو نهاد(ناتو) ایجاد کردند تا با گردآوری نخبگانی از نظامیان و برخی نخبگان رشته‌های مغز و اعصاب بر روی جنگ شناختی کار کنند و در سال ۲۰۲۲ اعلام کردند که هر وقت اراده کنیم، می‌توانیم یک واقعیت را در ذهن یک فرد تغییر دهیم و یا حقیقتی را که خودمان ساخته‌ایم، در مغز فرد جای دهیم و این نکته‌ای است که نیاز دارد، خط‌کشی‌ها را بشناسیم.
وی تصریح کرد: با ظهور انقلاب اسلامی ایران، حضرت امام خمینی(ره) دکترینی را اعلام کردند که شرق و غرب با آن موافق نبودند و در جنگ هشت ساله هم دیدیم که شرق و غرب در کنار هم و روبروی ما قرار گرفتند، اما با فروپاشی شوروی سابق یکی از این دکترین‌ها که مربوط به شوروی بود و اندیشه کمونیستی را ترویج می‌کرد، ناکارآمد شد و دکترینی که امام با عنوان اسلام ناب مطرح کرده بود، ظهور و بروز کرد و خط‌کشی امروز این است که ما باید نگاه کنیم که منشأ خبر در جبهه دکترین امریکایی یا در جبهه دکترین اسلام ناب است؟
جنگ شناختی و نرم؛ دو بال اصلی نبرد رسانه‌ای
وی در ادامه بیان کرد: امام خمینی(ره) زمانی که اسلام ناب را مطرح کردند، برای آن شیعه و سنی در نظر نگرفتند و اکنون می‌بینیم که حماس و یا حوسی‌های یمن در جبهه اسلام ناب هستند و برخی از کشور‌ها نظیر الجزایر که در نشست اخیر شورای امنیت صحبت‌هایی را مطرح کردند، درباره مواضع کشور‌های عضو مقاومت یا اسلام ناب بود. بنابراین اگر مخاطب، این خط‌کش را در نظر بگیرد، به راحتی می‌تواند با جنگ شناختی که به صورت کارآمد عمل می‌کند، مقابله کند. یعنی خود را از معرض مواردی که در جنگ شناختی نقش دارند، دور کند. کافی است به خبری نپردازد که در جبهه دکترین امریکایی است.
به گفته موسویان؛ این افتخاری برای ماست که دو گفتمان بیشتر در دنیا وجود ندارد؛ یکی گفتمان دکترین اسلام ناب و دیگری دکترین گفتمان امریکایی و می‌بینیم که امروز این دو گفتمان رو در روی هم هستند و برای اولین بار از سوی گفتمان اسلام ناب، از خارج از اسرائیل، داخل اسرائیل مورد هدف قرار گرفته است و چنین حمله‌ای را تجربه می‌کند. آنچه در سال‌های اخیر از جمله در جنگ ۳۳ روزه مشاهده کرده‌ایم، اکنون اسرائیل، هیمنه قبل را دارا نیست و در وضعیت کنونی که جنگ شناختی و نرم در کنار جنگ سخت، دو بال اصلی فعالیت‌های میدانی رسانه‌ای محسوب می‌شوند، هر دو باید مورد توجه قرار گیرند. از طرفی هم، رسانه‌های ما باید به رسالت خود عمل کنند و آن رسالت، توجه به جنگ روانی است که باید رقم بزنند و در این زمینه، تلاشی که انتظار می‌رود، دیده نمی‌شود و نقصی که می‌بینیم، اشراف نداشتن خبرنگاران و رسانه‌های ما به بحث جنگ روانی و شناختی است یا اینکه فرصت‌ها را در زمانی که باید، مغتنم نمی‌شمارند و در زمانی که برد و تأثیر لازم وجود ندارد، صحبت‌ها و حرکت‌هایی دیده می‌شود.
جنگ روانی علیه دشمن
رئیس هیئت مدیره انجمن سواد رسانه‌ای ایران تصریح کرد: یکی از مواردی که باید از سوی رسانه‌ها در نظر گرفته شود، این است که مخاطبان نباید آنها را پیدا کنند، بلکه آنها باید مخاطبان را پیدا کنند. یعنی هر جا که مخاطب وجود دارد، رسانه‌ها باید حضور داشته باشد و امروز مخاطب به دنبال رسانه نمی‌گردد و این رسانه است که باید دنبال مخاطب باشد و در شرایط فعلی آنچه از رسانه‌های داخلی انتظار می‌رود، این است که سوابق را به صورت خلاصه و تصویری در اختیار مخاطبان قرار دهند و حقایق را بازگو کنند. بسیاری از رسانه‌های فارسی‌زبان معاند، با شدت عملی که ایران داشت، نتوانستند، اعلام کنند که هیچ اصابتی صورت نگرفته است و اعتراف به تغییر موازنه قوا را در برخی از آنها شاهد بودیم. در واقع آچمز شدند و از این پس دیگر اگر اسرائیل تهدیدی علیه دانشمندان و یا علیه منافع ما باشد، باید خسارت‌های پس از آن را پیش‌بینی کند.
وی ادامه داد: همه کسانی که علیه نظام جمهوری اسلامی قلم می‌زنند و تصویرسازی و روایت‌سازی می‌کنند، اقرار به تغییر موازنه به نفع جمهوری اسلامی بر زبان آنها جاری شده است و این نکته‌ای است که تبیین آن جز در یکی دو رسانه داخلی دیده نمی‌شود و برجسته کردن این موضوع و مصاحبه با افراد مطلع ضروری است. وقتی سردار حاجی‌زاده اعلام می‌کند که، ما از موشک‌های نسل جدید استفاده نکرده‌ایم، باید برای رسانه‌های داخلی قابل توجه باشد که این حرف، چه عمقی دارد و چه سلاح‌هایی را دربرمی‌گیرد و تا جایی که امنیت ملی اجازه می‌دهد، به این مسئله ورود کنند و به جنگ روانی علیه دشمن بپردازند تا تصمیماتی که دشمن می‌گیرد، براساس این شرایط باشد.
به اعتقاد وی؛ اصحاب رسانه باید مطالعات بیشتری درباره مبانی جنگ نرم و اصولی که باید مورد توجه باشد، داشته باشند و کمپین‌هایی در این شرایط و به موقع ایجاد شود.
گفت‌وگو از سمیه قربانی
انتهای پیام
