
جنبشهای دانشجویی و اعتراضات گسترده در محوطه دانشگاههای بزرگ آمریکا و دیگر کشورهای غربی، در ماههای اخیر بسیار خبرساز شده و در کانون توجه رسانههای جهان قرار گرفته است. این اعتراضات موج تازهای از آگاهی عمومی علیه فجایع رخ داده در غزه برانگیخته است.
دانشجویان و دانشگاهیان همواره از گروههای پیشتاز حامی فلسطین بودهاند و در این میان تجاوزات گسترده و بیامان نظامیان صهیونیست علیه مردم بیدفاع فلسطین طی هفت ماه گذشته و شهادت و مجروح شدن هزاران فلسطینی بیگناه، موج اعتراضات را در میان گروههای مختلف دانشجویی در دانشگاههای سراسر آمریکا و برخی کشورهای اروپایی به سر حد خود رسانده است. کارشناسان معتقدند که اعتراضات دانشجویان نسل جدید در کشورهای مختلف نشان میدهد که آنها در حمایت از فلسطین مصمم هستند و دروغپراکنی غولهای رسانهای باعث نشده تا قشر جوان حقیقتطلب چشمهای خود را بر روی جنایاتی که رژیم صهیونیستی با حمایت آمریکا در غزه مرتکب شده است ببندد.
در ایالات متحده، از کالیفرنیا تا نیویورک، دهها دانشگاه در بیش از ۲۰ ایالت در حال تظاهرات هستند. همزمان که درگیریهای پلیس با معترضان در دانشگاه کلمبیای نیویورک و دانشگاه کالیفرنیای لسآنجلس توجه جهانی را به خود جلب کرده تظاهرات و تحصنها در سایر دانشگاهها در اروپا، آسیا و آمریکای لاتین نیز برگزار میشود. اگرچه خواستههای معترضان در هر دانشگاه متفاوت است، اما اکثریت آنها از دانشگاههای متبوع خود خواستهاند تا همکاری فعلی خود با شرکتهایی که از اسرائیل و جنگ غزه حمایت میکنند را پایان دهند.
فهد قریشی، مدرس جرمشناسی در دانشگاه سالفورد منچستر از سال 2021 در این دانشگاه تدریس میکند. او قبلاً به عنوان مدرس ارشد جرمشناسی و جامعهشناسی در دانشگاههای استافوردشایر و کرایست چرچ در کانتربری تدریس کرده است. تحقیقات قریشی با مدرک دکترای جامعهشناسی از کنت، در مورد اسلام سیاسی، اسلامهراسی و مبارزه با تروریسم است. او همچنین عضو هیئت تحریریه مجله بینالمللی جرمشناسی و جامعهشناسی و مدیر پژوهشی مؤسسه عیان (Ayaan ) است.
تظاهرات دانشگاهیان؛ عامل آگاهیبخشی جهانی
فهد قریشی در گفتوگو با ایکنا درباره موج اعتراضات دانشگاهیان در آمریکا و دیگر کشورهای جهان گفت: اعتراضات دانشگاهی در حال فرو ریختن دیوار سکوت و نادیده گرفتن عمدی جنایات اسرائیل در غزه و فلسطین است. وی افزود: هیچ کس نمیتواند بگوید که از آنچه که هر روز بر فلسطینیها میگذرد بیخبر است. تظاهرات حمایت از غزه در دانشگاههای سراسر ایالات متحده از ماه آوریل آغاز شده است. این تظاهرات به رهبری دانشجویان خواستار طیف وسیعی از اقدامات دانشگاههایشان علیه رژیم صهیونیستی هستند؛ از جمله حمایت رسمی آتشبس در غزه، توقف سرمایهگذاریهای مالی در مشاغل و تأمینکنندگان سلاح برای اسرائیل و قطع روابط دانشگاهی با مؤسسات آموزشی اسرائیل.
وی افزود: از 18 آوریل، پس از دستگیری 108 دانشجو در دانشگاه کلمبیا، مؤسسات آموزشی متعددی از نیروهای پلیس برای برچیدن اردوگاههای اعتراضی استفاده کردند. طبق آخرین آمار گزارش شده توسط آسوشیتدپرس، این امر منجر به دستگیری بیش از 2600 نفر در بیش از 50 پردیس دانشگاهی در سراسر کشور شده است. این تظاهرات در حالی برگزار میشود که حملات رژیم صهیونیستی به منطقه محاصره شده غزه از ماه اکتبر تاکنون نزدیک به 38 هزار فلسطینی را که بیشتر آنها زن و کودک بودند، به شهادت رسانده است. این تجاوز تقریباً تمام جمعیت 2.3 میلیونی غزه را آواره کرده است.
قریشی درباره اهمیت اعتراضات دانشگاهی در آمریکا و جاهای دیگر در افزایش آگاهی درباره مسئله فلسطین و جنایات رژیم اشغالگر اسرائیل گفت: تظاهرات جهانی در محوطه دانشگاهها علیه نسلکشی در فلسطین نقش بسیار مهمی در افزایش آگاهی درباره قضیه فلسطین و اوضاع غزه ایفا کرده است. ایجاد قحطی عمدی در غزه به واقعیتی ملموس و هرروزه تبدیل شده است. اخبار غزه توجه رسانهها را در سراسر جهان برانگیخته و الهامبخش دانشجویان شده تا صدای خود را در مورد نسلکشی غزه بلند کرده و اعتراض کنند. این دانشجویان دو کار را انجام میدهند: 1) به نهادهای خود نشان میدهند که نسلکشی در سکوت یا بدون پاسخگویی ادامه نخواهد یافت. 2) ایجاد فشار بر مؤسسات برای حمایت از کمپین بایکوت، توقف سرمایهگذاری و تحریم علیه اسرائیل (BDS).
موفقیت جنبشهای دانشجویی
وی ادامه داد: اعتراضات دانشجویی هم اکنون نشانههای موفقیت خود را نشان میدهد. پس از اینکه دانشجویان کالج ترینیتی دوبلین اردوی خود را در محوطه دانشگاه برای حمایت از فلسطین آغاز کردند، مسئولان دانشگاه تنها پس از 5 روز، از برنامه خود برای توقف همکاری با شرکتهای اسرائیلی خبر دادند. آنها اعلام کردند ترینیتی از سرمایهگذاری در شرکتهای اسرائیلی که در سرزمینهای اشغالی فلسطین فعالیت دارند و در لیست سیاه سازمان ملل قرار دارند خودداری خواهد کرد؛ همچنین ترینیتی تلاش خواهد کرد از سرمایهگذاری در دیگر شرکتهای اسرائیلی صرف نظر کند. این یک پیروزی بزرگ برای دانشجویان کالج ترینیتی دوبلین است و نشان میدهد که در جاهای دیگر به چه دستاوردهای دیگری میتوان رسید.
این استاد دانشگاه سالفورد در پاسخ به این سؤال که این اعتراضات چقدر میتواند در فشار بین المللی بر اسرائیل برای پایان دادن به جنگ غزه موثر باشد گفت: اینکه آیا این اعتراضات در پایان دادن به نسلکشی در غزه موفقیتآمیز است یا نه نمیتوان تعیین کرد زیرا اراده سیاسی بزرگی برای حمایت از اسرائیل در میان متحدان قدرتمندش وجود دارد. در طول حملات قبلی به غزه در سال 2008 و 2014، ایالات متحده و اتحادیه اروپا پس از چند ماه برای پایان دادن به حملات خود بر اسرائیل فشار آوردند، اما این فشار این بار وجود ندارد.
وی ادامه داد: با این حال، من فکر میکنم که اعتراضات میتواند در برخی از زمینهها موفقیتآمیز باشد و اینچنین بوده است. اولاً، آنها نسلکشی غزه را در سرخط اخبار نگه میدارند و به دیگران الهام میبخشند. ثانیاً، مانند مورد کالج ترینیتی دوبلین، آنها خواستههای ملموسی را از مؤسسات برای محکوم کردن اسرائیل و توقف همکاری با اسرائیل با موفقیت انجام میدهند. ثالثاً و شاید مهمتر از همه، آنها دیوار سکوت و غفلت عمدی در مورد غزه و فلسطین را فرو میریزند تا کسی نتواند بگوید از آنچه هر روز بر فلسطینیان میگذرد آگاه نیستم.
افزایش آگاهی سیاسی نسل جدید
وی افزود: این اعتراضات خودداری از سکوت در زمان وقوع نسلکشی است. آنها مخالف این عقیده هستند که به بهانه اینکه این موضوع «جنجالبرانگیز» است ما باید سکوت کنیم و درباره فلسطین صحبت نکنیم؛ یا به بهانه اینکه چون «به اندازه کافی درباره آن نمیدانیم»، باید به اسرائیل اعتماد کنیم که خودش عمل کند و باید اجازه دهیم کار خود را انجام دهد؛ از همه مهمتر، این اعتراضات تجسم شعار قدرتمند پس از جنگ جهانی دوم هستند که پس از هولوکاست مطرح شد یعنی «دیگر هرگز!».
قریشی افزود: اعتراضات نشان میدهد که نسل جدید نسبت به وضعیت فلسطین آگاهی بیشتری دارد و این در درازمدت میتواند به فلسطینیان کمک کند. فلسطین جایگاه مهمی در دیدگاه مردم در سراسر جهان دارد. برای بسیاری، این موضوعی است که باعث بیداری و فعالیت سیاسی آنها شده است دقیقاً به این دلیل که در برابر چشمان جهان در عصر ضد نژادپرستی، حقوق بشر، آزادی و دموکراسی رخ میدهد. بنابراین، آگاهی از آرمان فلسطین برای آزادی و تعیین سرنوشت در بین جهانیان به خوبی درک شده است. همانطور که گفته شد، در هر مبارزه سیاسی برای هر نسل لحظاتی کلیدی وجود دارد که آگاهی آنها را تقویت و اهمیت موضوع را به آنها یادآوری میکند. نسلکشی جاری در غزه یکی از این موضوعات برای نسل کنونی دانشآموزان است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در سالهای گذشته، همانطور که در کتاب پروفسور نورمن فینکلشتاین با عنوان «این بار خیلی دور شدیم: حقیقت و پیامدهای تهاجم به غزه» اشاره شده است، حمله اسرائیل به غزه در سال 2008، که 22 روز به طول انجامید و منجر به کشته شدن 1400 فلسطینی شد، یک لحظه مهم برای بسیاری از افرادی که قبلاً یا بیطرف بودند یا از اسرائیل حمایت میکردند بود.
وی ادامه داد: پس از آن حمله و پس از حمله اسرائیل به غزه در سال 2014 که طی آن بیش از 2300 فلسطینی کشته شدند، مردم بیشتر و بیشتر شروع به فاصله گرفتن از اسرائیل کردند و نسبت به موضوع فلسطین آگاه شدند. در هر مورد، اسرائیل در صحنه جهانی منزویتر شد و این در حال حاضر نیز صادق است، بهویژه از زمانی که دیوان بینالمللی دادگستری حکم داده است که احتمال وقوع نسلکشی در غزه وجود دارد.
افشای دورویی غرب با برخورد خشونتآمیز با دانشجویان
قریشی درباره اینکه برخی از دانشگاههای آمریکا به پلیس اجازه ورود به محوطه دانشگاه را دادند تا معترضان را متفرق کند گفت: این موضوع بحثهایی را در مورد آزادی بیان و ریاکاری مقامات غربی ایجاد کرده است. نگرانی در مورد آزادی بیان و عقیده و نفاق نهادهای غربی در امتناع از صدور مجوز به گروههای طرفدار فلسطین برای اعتراض مسالمتآمیز به نسلکشی غزه در کانون بحثها قرار گرفته است. با این حال، این امر موضوع مهم دیگری را نیز مطرح میکند. این امر به وضوح ارتباط نزدیک بین آموزش عالی و قدرت دولتی را نشان میدهد که در برخورد نیروهای به شدت مسلح پلیس و استفاده از خشونت نامتناسب و سنگین علیه دانشجویان و اساتید که به طور مسالمت آمیز تظاهرات میکنند خود را نشان داده است.
وی تأکید کرد: این نشان میدهد که نهادهای آموزش عالی فضایی سیاسی و نژادپرستانه دارند و این تصور را تضعیف میکند که دانشگاهها فضای آکادمیک آزاد هستند و دانشگاهیان از آزادی بیان برای تغییرات مثبت اجتماعی برخوردار هستند. وقتی که به مؤسسات آموزش عالی گفته میشود که اعتراضات را تعطیل کنند آنها در بیشتر موارد این کار را میکنند. آنها به جای حمایت از آرمانهای بالاتری که به خاطر آنها مورد احترام قرار گیرند، در کنار نهاد قدرت قرار میگیرند و به دانشجویان و اساتید خود آسیب میرسانند. در انجام این کار، آنها همچنین تلاش میکنند تا از اعتبار خود در برابر انتقاداتی که معترضان به خاطر همدستی آنها در نسلکشی به آنها وارد میکنند، محافظت کنند تا از طریق جذب دانشجویان در آینده و جذب بودجه توانایی کسب درآمد را داشته باشند.
قریشی در پاسخ به این سؤال که اساتید چه نقشی در اعتراضات دانشجویان باید ایفا کنند گفت: اساتید نقش مهمی در تظاهرات دانشجویی علیه نسلکشی جاری در غزه دارند. از یک سو آنها میتوانند تحلیلهای آگاهانه از نسلکشی، اشغالگری شهرک نشینان و همدستی مؤسسات آموزش عالی را به عنوان راهی برای درک شرایط فعلی و جهتگیری و روند اعتراضات به دانشجویان ارائه دهند. از سوی دیگر، اعضای هیئت علمی با استفاده از موقعیتهای خود در محافظت از دانشجویان در برابر آسیبهایی که توسط مؤسساتشان به آنها وارد میشود و دفاع از حقوق دانشجویان برای اعتراض در محوطه دانشگاه نقش مهمی ایفا میکنند.
یهودیستیزی؛ دستاویزی برای متوقف کردن اعتراضات
این استاد دانشگاه درباره روند این اعتراضات و چشمانداز آن گفت: متحدان اسرائیل در صحنه جهانی، از جمله ایالات متحده و بریتانیا در حال حرکت برای محدود کردن و توقف اعتراضات هستند. در بریتانیا، نخستوزیر با مسئولان دانشگاهها دیدار کرد تا راههایی برای جلوگیری از گسترش اعتراضها به سایر دانشگاهها را بررسی کنند. بحثها در این نشست شامل اقدامات انضباطی بود که دانشگاهها علیه دانشجویانی که به یهودیستیزی و تمجید از تروریسم (که مقولهای مبهم است) متهم هستند باید انجام دهند. دولت موافقت کرد که مبلغ 500 هزار پوند برای نظارت بر یهودیستیزی و مشاوره در مورد دستورالعملهایی برای مقابله با آن در آموزش عالی به روحانیون یهودی دانشگاه کمک کند. یهودیستیزی در محوطه دانشگاه در چارچوب تعریف ائتلاف بینالمللی یادبود هولوکاست (IHRA) که به طور گسترده مورد انتقاد قرار گرفته است درک میشود که انتقاد از اسرائیل را معادل یهودیستیزی تعریف کرده است.

وی افزود: با توجه به اعتراضات فعلی دانشجویان، مجلس نمایندگان ایالات متحده لایحهای را برای گسترش تعریف یهودیستیزی با مشورت IHRA تصویب کرد. یکی از مشکلاتی که در توصیف اعتراضات به عنوان یهودستیزانه وجود دارد این است که تعداد زیادی از دانشجویان و اساتید یهودی منتقد اسرائیل در این اعتراضات حضور دارند. اهمیت تظاهرات در محوطههای دانشگاهی به این واقعیت بستگی دارد که این اعتراضات گسترده هستند و از طیف متنوعی از دانشجویان با پیشینههای متعدد تشکیل شده است که نشان دهنده حمایت گستردهای است که از آرمان فلسطین و انتقاد از جنایات اسرائیل وجود دارد. بنابراین، متهم کردن معترضان به یهودستیزی، نابخردانه است، اما ابزار مهمی برای متوقف کردن اعتراضات به این بهانه است که آنها انزوای اسرائیل و متحدانش در صحنه جهانی را خواستار هستند.
معترضان، در سمت درست تاریخ قرار دارند
قریشی در پایان گفت: در مورد دانشجویان و اساتید معترض به نسلکشی جاری در غزه، آنها در ادامه سنت دیرینه و عدالتخواهانه اعتراضات دانشجویی قرار دارند از جمله جنبش ضد آپارتاید در آفریقای جنوبی یا جنبش حقوق مدنی و جنگ ویتنام یا معترضان به حمله آمریکا به عراق که در زمان خود از سوی حکومتها محکوم میشدند. اکنون در اعتراض به یک نسلکشی در سال 2024، تاریخ به همان شیوهای که ما اعتراضات دانشجویی را در سالهای گذشته میدیدیم، قضاوت خواهد کرد. آنها در سمت درست تاریخ هستند.
گفتوگو: محمدعلی حقشناس
ترجمه: محسن حدادی
انتهای پیام