مرحوم عقیلی منش و هنر معلمی داشت

به گزارش خبرنگار ایکنا،  نشست «بررسی مسائل نظام رسانه‌ای ایران» دوشنبه ۱۱ تیرماه با حضور اساتید دانشگاه در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

 

در بخش نخست این نشست که به یادمان استاد عقیلی اختصاص داشت، با سخنرانی باقر ساروخانی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران آغاز شد.

 

وی در این سخنران به سه بعد از زندگی مرحوم عقیلی اشاره کرد و گفت: وی در سه بعد زندگی، بسیار شاخص بود، بعد اول معلمی، دوم مدیریتی و سوم روزنامه‌نگاری بود. من وقتی دکتر عقیلی را در کسوت معلمی دیدم، فردی دانشمند و متعهد بود.  

 

وی افزود: امروز با داده‌ها و اطلاعات انبوهی مواجه هستیم و همه این، علم نیست، روزی است که اطلاعات فراوان است و معلم نمی‌تواند همه این اطلاعات را منتقل کند، امروز محتوای آموزش باید با دنیای روز ارتباط داشته باشد. گویایی، مفید و غنی بودن محتوای آموزشی اهمیت ویژه‌ای دارد و کار بسیار سنگینی است که بتوانیم این دانش را بسازیم، ارتقا دهیم و با دنیای امروز ارتباط برقرار کنیم و همیشه با دکتر عقیلی در این زمینه بحث داشتیم.

 

ساروخانی ادامه داد: دانش زمانی دانش است که در خدمت مردم و نامتناهی باشد. کار معلمی سخت است و اینکه کسی بتواند دانایی را منتقل کند، کارش حائز اهمیت است، بنابراین معلمی آن نیست که یک کلمه یاد بگیرد و همان را بیاموزد و دانش را مانند توبره‌ای بریزد و به دیگران منتقل کند، بلکه باید آن را با بیان قوی و انتقال درست دانش و زبان گفتاری و حتی زبان بدن مناسب بتواند به خوبی انتقال دهد. زبان گفتاری، یعنی اینکه چه بگویم، در چه حالی بگویم و چگونه بگویم و اینها اهمیت دارد. همچنین گفت‌وگوی ذهنیت و بیناذهنیتی اهمیت بسیاری دارد و معلم باید بتواند ذهنیت دانشجویانش را بسازد. یک فرد در هر موقعیتی نظیر خشم، شادی، نفرت و ... فرد جداگانه‌ای است و همه ما متعلق به آنیت هستیم و باید بتوانیم این آنیت را مورد توجه قرار دهیم.

 

وی تأکید کرد: معلم باید عطش و اشتهای یادگیری و یاددادن داشته باشد و انگیزه قوی برای ایجاد دانایی در دانشجویان داشته باشد. ساختار‌های اجتماعی ما ساختار‌هایی نیستند که این انگیزه و اشتها را ایجاد کنند و وقتی در این فضای گنگ قرار می‌گیرند، فقط به فکر مدرک گرفتن هستند و اینجاست که دانش از بین می‌رود و گرفتن مدرک در اولویت قرار می‌گیرد.

 

این استاد برجسته با بیان اینکه دانشجویان باید کلاس را به عنوان سرمایه و مهارت‌آموزی بدانند و احساس کنند که اگر تعطیل شود این سرمایه را از دست می‌دهند، افزود: ما باید بتوانیم ظرفیت توجه به علم را ایجاد کنیم. معتقدم بسیاری از برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی در خلأ قرار دارند، یعنی ما زحمت می‌کشیم و برنامه‌ریزی می‌کنیم و هزینه می‌دهیم، اما نمی‌دانیم مشتری ما کیست و آنچه ارائه می‌دهیم مورد نیاز آن‌ها است یا خیر، آیا مشتریان خود را می‌بینیم یا خیر؟ بنابراین توجه به مخاطب و مشتری حائز اهمیت است.

 

 

ساروخانی ادامه داد: یکی از بحث‌هایی که با مرحوم عقیلی می‌کردیم، این بود که چگونه بتوانیم رسانه‌هایی بسازیم که مشتریان خود را بشناسند و ذائقه مشتریان را مورد توجه قرار دهند؛ بنابراین معلمی هنر است و فقط دانستن کافی نیست و یکی از رگه‌های اصلی این منش را دکتر عقیلی داشت، همچنین بسیار منظم بود و در جلساتی که با وی داشتم، هیچگاه تأخیر نداشت و همین موضوع مهم است و مبادا معلم دیر سر کلاس برود و دانشجو و دانش‌آموز منتظر او باشند. در جلسات متعددی که با مرحوم عقیلی داشتم، به یاد ندارم که یک ثانیه تأخیر کند و چقدر زیباست یک معلم اسطوره نظم باشد و آنچه در وی دیدم، همین نظم‌پذیری است.

 

وی در ادامه بیان کرد: کلاس درس باید جایگاه داد و ستدی داشته باشد و جایی است که من دانشجو را می‌بینم و او را قبول دارم و کالایی که آورده‌ام را ارائه می‌دهم و او اجازه دارد، کالای من را نقد کند؛ چرا که او مشتری من است و همواره سعی کرده‌ام کلاس من محل ارتباط و تبادل اندیشه باشد و دکتر عقیلی کسی بود که در مشی خود این نقدپذیری را داشت.

 

ساروخانی، مهارت گفت‌وگو را یکی از ویژگی‌های دیگر معلم دانست و گفت: بهتر است فاصله‌ها را در نردبان بگذاریم، اشتراکات خود را برجسته کنیم و به تدریج به اختلافات بپردازیم و آن‌ها را کوچک‌ترکنیم و به گفت‌وگو‌های نردبانی بپردازیم. 

 

این عضو هیئت علمی دانشگاه ارتباطات افزود: یکی از نکات مهم در منش مرحوم عقیلی تعهد وی نسبت به معلمی بود. گاهی گله می‌کرد که فلان معلم دیر می‌آید یا نمی‌آید و من برای دانشجویان نگرانم و این تعهد و مسئولیت‌پذیری را بارها در رفتار وی دیده بودم. اگر بخواهیم وارد اخلاقی مدیریتی مرحوم عقیلی شویم، بار‌ها مسئولیت‌پذیری وی را دیده‌ام و در نوع خود نمونه بود.   

 

وی در پایان یادآور رشد: این زیباترین سعادتی است که با رفتن فرد، انسان‌ها بعد از او به نیکی یاد کنند.   

 

 

محمد سلطانی‌فر، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات در ادامه این نشست درباره ویژگی‌های مرحوم عقیلی گفت: «وحید» در کار علمی خود در حوزه زبان و روزنامه‌نگاری آخرین مباحث علم روز را مورد توجه قرار می‌داد. با توجه به اینکه ارتباطات خانوادگی با مرحوم عقیلی داشتم، خانواده‌ای داشتند که وحید برازنده آن‌ها بود و ماحصل این فضای خانوادگی دو فرزندی است که در آینده، اسمشان را در عرصه‌های علمی خواهید شنید که از نوابغ هستند.

 

وی افزود: مرحوم عقیلی، هیچگاه چهره بدون تبسم نداشت و حسن خلق از ویژگی‌های وی بود و حتی در مواقع کار‌های سخت و پیچیده هم تبسم در چهره داشت و تعهد و وفایی که به کار، کلاس، همکاران، خانواده، و ... داشت، زبانزد بود.   

 

محمدرضا رسولی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی درباره استاد عقیلی گفت: وی، معلمی بود که صادقانه‌ترین محبت‌ها را برای همگان داشت و حلقه وصل دوستانش بود. آموزه‌هایش همواره جان‌بخش بود و اندیشه‌های والایش الهام‌بخش و تأثیرگذار بود. استادی برجسته در حوزه فرهنگ بود و سهم بسزایی در اعتلای دانش ارتباطات داشت و زندگی خود را وقف این دانش کرد.

 

وی افزود: مرحوم عقیلی، تلاش‌های بسیاری کرد و آثار گرانقدری را از خود به جای گذاشت که پر از آموزه‌های نو بود. مرد بزرگی بود و بزرگ می‌اندیشید، جلوه بارز یک معلم دلسوز و بااخلاق بود، برای شاگردانش استادی مهربان بود و فقدان وی ضایعه جدی به حوزه علم ارتباطات است.

 

رسولی تصریح کرد: در مهربانی و فروتنی زبانزد و معتقد و مؤمن بود. آشنایی من با وی به سال‌های دور برمی‌گردد، پاسداشت ارزش‌های اخلاقی و خانوادگی همواره در نظرش بود و بر آن تأکید داشت. بیش از پیش به فرهنگ و سنت‌های وطنی تأکید می‌کرد. در مدیریت روشی متفاوت داشت و درب اتاقش به روی همه باز بود و گوش شنوا و سنگ صبور و همواره مشکل‌گشا بود و در طول همکاری با وی بسیار از او آوختم.

 

وی ادامه داد: در دورانی که دانشگاه را ترک کرد، ارتباط خود را با دانشجویان حفظ کرد و بزرگ‌منشانه از کسی توقعی نداشت. برای او از خداوند علو درجات را می‌خواهیم.

 

 

مریم فراهانی، همسر مرحوم عقیلی در این نشست گفت: مرحوم عقیلی، مانند استاد برای من بود و تا آخرین لحظه وجودش به ما یاد داد و آخرین روزی که برای خداحافظی رفتیم، بسیار لحظات سختی بود و در سخنان آخرش تأکید داشت دنبال حقیقت باشید که برای شما ارزش‌های زیادی خواهد داشت و خودش نیز  برای زندگی و حقیقت جنگید و همواره به دنبال حقیقت بود، به همین دلیل هم به مذاق برخی خوش نمی‌آمد.

 

در پایان این بخش از نشست، یادنامه استاد مرحوم سیدوحید عقیلی از سوی اساتید حاضر در نشست امضا شد.