هستیم بر آن عهد که بستیم + پادکست

به گزارش ایکنا،‌ «زندگی با آیه‌ها» نهضتی است که با همدلی، همراهی، همفکری و مشارکت همه ظرفیت‌های مردمی و حاکمیتی به‌ د‌نبال قرآنی‌ شدن جامعه است و می‌خواهد آیات منتخب ناظر به موضوعات کاربردی و مورد نیاز امروز نهضت اسـلامی را، برای عموم افراد جامعه، متناسب با نیاز و سلیقه ایشان به صورت گسترده و مؤثر تبیین کند.

این نهضت با هدف بلاغ مبین ۳۰ فراز زندگی‌ساز در ماه مبارک رمضان ۱۴۰۳ آغاز شد. از آنجا که نهضت زندگی با آیه‌ها در راستای تبیین معارف زندگی‌ساز قرآن کریم به دنبال بلِاغ مبین آیات قرآن است، طبیعتاً جریان‌سازی کنشگران بلاغ مبین، اعم از ائمه جماعات مساجد، مبلغان، فعالان قرآنی و ... بسیار لازم و ضروری است.

در این میان یکی از بزرگترین فرصت‌های بلاغ مبین به برکت سیدالشهداء(ع)، ماه محرم و مجالس عزاداری سید و سالار شهیدان است. بر همین اساس نهضت ملی زندگی با آیه‌ها با هدف تبیین آیات ناظر به موضوعات کاربردی و مورد نیاز امروز نهضت اسلامی در درگیری با جبهه دشمن، در ایام محرم با توجه به ظرفیت مجالس عزاداری، ۱۰ آیه با محور محتوایی «مقاومت و پیشرفت» ویژه دهه اول این ماه را انتخاب کرده است.

این آیات به‌ عنوان یک منبع کمکی، برای برگزاری کرسی‌های تلاوت تدبری قرآن در ابتدای جلسات عزاداری ایام محرم، با خط محتوایی «مقاومت و پیشرفت»، تهیه شده است. تلاوت تدبری قرآن، تلاشی است برای زمینه‌سازی تلاوت‌ و‌ استماع متدبرانه قرآن کریم برای عموم مردم که برگزاری با کیفیت آن‌ها با همت قاریان کلام الله، مبلغان، سخنرانان و مجریان جلسات دینی و قرآنی و همه اهل قرآن، میسر خواهد شد.

برهمین اساس آیه ۲۳ احزاب به عنوان آیه محوری شب اول محرم انتخاب شده است.

مِنَ الْمُؤْمِنینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى‏ نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدیلا

شب اول؛ هستیم بر آن عهد که بستیم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏

لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ کَانَ یَرْجُو اللَّهَ وَالْیَوْمَ الْآخِرَ وَذَکَرَ اللَّهَ کَثِیرًا ﴿۲۱﴾ وَلَمَّا رَأَى الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزَابَ قَالُوا هَذَا مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَصَدَقَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَمَا زَادَهُمْ إِلَّا إِیمَانًا وَتَسْلِیمًا ﴿۲۲﴾ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا ﴿۲۳﴾ لِیَجْزِیَ اللَّهُ الصَّادِقِینَ بِصِدْقِهِمْ وَیُعَذِّبَ الْمُنَافِقِینَ إِنْ شَاءَ أَوْ یَتُوبَ عَلَیْهِمْ إِنَّ اللَّهَ کَانَ غَفُورًا رَحِیمًا﴿۲۴﴾

قطعاً راه‌ و روش رسول خدا، براى شما سرمشقِ خوبى است؛ یعنى براى آنانى که به خدا و آخرت امید دارند و خیلى به‌ یاد خدا هستند. مؤمنان واقعی وقتی خیل عظیم دشمنانِ همدست را می‌بینند، می‌گویند: «این همان است که خدا و رسولش به ما وعده داده بودند و خدا و رسولش هم راست گفته‌اند.» دیدنِ این اجماع جهانی دشمنان علیه جریان حق، فقط ایمان و تسلیمشان را بیشتر می‌کند. از مؤمنان مردانى هستند که بر سرِ عهدشان با خدا (براى فرار نکردن از میدان جنگ) صادقانه ایستادند. برخی از آنان صدق خود را با خون خود نشان دادند و شهید شدند و برخى منتظر شهادت‌اند و بر سر عهد خود ماندند. همۀ امتحان‌ها براى این بود که خدا راستگویان را به‌خاطر صداقتشان پاداش دهد و منافقان را اگر بخواهد، مجازات کند یا توفیق توبه به آنها بدهد. آخر، خدا آمرزندۀ مهربان است.

شرح آیات ۲۱ تا ۲۴ سوره احزاب

می‌خواهیم همین اول کاری یک قرار عاشقانه با امام حسین(ع) بگذاریم. قراری شبیه قراری که شهدای کربلا با امام حسین(ع) گذاشتند. چه قراری؟ برویم محضر آیات ۲۱ تا ۲۴ سوره مبارکه احزاب تا متوجه این قرار شویم.

خداوند در سوره مبارکه احزاب که در اوج فشار‌های خارجی و بحران‌های فرهنگی داخلی بعد از جنگ احزاب نازل شده است، به شرایط هولناک جنگ احزاب و عملکرد‌های مختلف مردم در این امتحان سخت اشاره می‌کند. گروهی در این میدان سخت کم آوردند و زبان به نافرمانی و توهین و جسارت به پیامبر باز کردند. اما خداوند در آیاتی که امشب برای شما توسط قاری عزیز تلاوت خواهد شد، پیامبر را به عنوان اسوه حسنه به جامعه معرفی می‌کند تا راه و روش او در همیشه تاریخ چراغ روشنی باشد برای مؤمنین که در این شرایط سخت راه را گم نکنند و بهترین واکنش را ازخود نشان دهند.

لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی‏ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ 
قطعاً راه‌وروش رسول خدا، براى شما سرمشقِ خوبى است
لِمَنْ کانَ یَرْجُوا اللَّهَ وَ الْیَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَکَرَ اللَّهَ کَثیراً
براى آنانى که به خدا و آخرت امید دارند و خیلى به‌یاد خدا هستند

ما باید به پیامبر اقتدا و تأسی کنیم. نه فقط در چند رکعت نماز خواندن که در رفتارمان، در گفتارمان، در معاشرت‌مان با مردم و با خانواده، در برخوردمان با دوستان، در تعامل‌مان با دشمنان و بیگانگان، در رفتارمان با ضعفا و مظلومان و با اقویا و در معامله‌مان هم باید به او اقتدا کنیم. پس باید او را بشناسیم.

اما واقعا چه کسانی پیرو واقعی رسول الله(ص) هستند؟ در این شرایط سخت و طاقت‌فرسا، که دشمن از همه طرف و با تمام قوایش تصمیم به نابود کردن اسلام گرفت بهترین عملکرد چیست؟

وَ لَمَّا رَأَالْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزابَ قالُوا هذا ما وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ

مسلمانان واقعى این کسانی هستند که وقتی خیل عظیم دشمنانِ همدست را می‌بینند، به جای اینکه بترسند و میدان جنگ و مبارزه و مقاومت را از ترس از دست دادن جان و مال خالی کنند، می‌گویند: «این همان است که خدا و رسولش به ما وعده داده بودند. دستپاچه نشدند و گفتند این چیزی است که قبلاً گفته بودند که اگر شما در راه حق حرکت کنید، باید منتظر باشید که همه شیاطین عالم به دشمنی با شما بپردازند:

وَ کَذٰلِکَ جَعَلْنَا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیَاطِینَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ یُوحِی بَعْضُهُمْ إِلَیٰ بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا(انعام/112) نباید [این چیزها]خلاف انتظارمان باشد.

وَ صَدَقَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ
و خدا و رسولش هم راست گفته‌اند.
وَ ما زادَهُمْ إِلاَّ إیماناً وَ تَسْلیماً.

خیلی جالب است. دیدنِ این اجماع جهانی دشمنان علیه جریان حق، فقط ایمان و تسلیمشان را بیشتر می‌کند. خداوند متعال در این آیات راه و روش درست را در مواجهه با حوادث سخت به ما یاد داده است. مؤمنان در مواجهه با حوادث مثل همین تحریم و حمله نظامی‌ و ... دچار ترس و دلهره نمی‌شوند. ما هم نباید توقّع داشته باشیم که وقتی حکومت اسلامی در دوران سیطره‌ مادّیّت و حکومت‌های مادّی در دنیا به وجود می‌آید، مادّیّون دنیا که همه‌ قدرت‌های مادّی را هم دارند، ساکت بنشینند و تماشا کنند؛ معلوم است که معارضه می‌کنند، معلوم است که اگر بتوانند تحریم می‌کنند، معلوم است که اگر بتوانند جنگ نظامی‌ می‌کنند؛ ما باید کاری کنیم که به فکر نیفتند این کار‌ها را کنند و اگر به فکر افتادند و اقدام کردند، سرکوب بشوند؛ وَالّا توقّعِ اینکه دشمن به ما حمله نکند، توقّعِ درستی نیست.

وقتی این فشار‌ها را ملاحظه می‌کنیم، این شیطنت‌ها و توطئه‌ها را از طرف خبیث‌ترین شیاطین عالم نسبت به خودمان مشاهده می‌کنیم، می‌فهمیم وعده‌ی الهی راست است؛ می‌گوییم هذا ما وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ. خدا وعده فرموده بود که وقتی در راه مستقیم حرکت کنید، شیطان‌ها و کجروان با شما مقابله میکنند؛ بسم‌الله، این نمونه‌اش است. این را خدا قبلاً به ما فرموده بود، آیات قرآن به ما گفته بود. وَ صَدَقَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ؛ سخن خدا راست است. وَ ما زادَهُمْ إِلاَّ إیماناً وَ تَسْلیماً؛ این، ایمان ما را به وعده‌ی الهی بیشتر می‌کند. برای همین بود که وقتی مردم ما دیدند شرق و غرب، همدست و متّحد، بر سرشان ریختند، گفتند: «ما انتظار این را داشتیم.» و ایستادند و مقاومت کردند و بالأخره آنها را دفع کردند و ناکام گذاشتند.

آری این مردان بزرگ هستند که اینطور عاشقانه و صادقانه پای قرار و عهد خود با خدا می‌ایستند:

«مِنَ الْمُؤْمِنینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ...» از مؤمنان مردانى هستند که بر سرِ عهدشان با خدا (براى فرارنکردن از میدان جنگ) صادقانه ایستادند. برخی از آنان صدق خود را با خون خود نشان دادند و شهید شدند «فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى‏ نَحْبَهُ» و برخى منتظر شهادت‌اند و بر سر عهد خود ماندند «وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدیلاً»

اولین ویژگی و شاید مهم‌ترین ویژگی عشاق اباعبدالله الحسین‌(ع) این است که در قرار عاشقی با اباعبدالله الحسین(ع) تا آخر ایستادند، مگر می‌شود عشق به امام داشت، اما قرار عاشقی نگذاشت. این آیه، آیه‌ای که حضرت اباعبدالله در مسیر کربلا هنگام شنیدن خبر شهادت قیس بن مسهر صیداوی و همچنین در بالین مسلم بن عوسجه می‌خواندند. آیه در رسای رزمندگانی است که صادقانه پای قرار و عهد خود با خدا ایستادند و مقاومت کردند. کدام عهد؟ عهدی که در آیه ۱۵ احزاب بیان شده است: «وَ لَقَدْ کانُوا عاهَدُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ لایُوَلُّونَ الْأَدْبارَ» عاشق نباشی فرار را به قراری که گذاشتی ترجیح خواهی داد. صادق کسی است پای عهد خود می‌ایستد و در میدان مبارزه با دشمن فرار نمی‌کند. مثل شهدای خدمت که علی‌رغم همه نامهربانی‌ها و طعن‌ها تا آخرین نفس دست از خدمت به مردم و انقلاب اسلامی برنداشتند. همچون مردم مقاوم غزه که پای مقاومت صادقانه ایستادند. براستی ایشان مردان صادق الوعدی بودند که بر آنچه با خدا پیمان بسته بود استوار ماندند و مصداق عینی این فراز نورانی قرآن شدند.

ما نیز باید این مسیر را ادامه دهیم، چرا که به همگی ما دستور داده شده است که «کُونُوا مَعَ الصَّادِقین‏» صادق کیست؟ کسی که در صحنه جهاد و مبارزه و مقاومت شانه خالی نمی‌کند. وَ ما بَدَّلُوا تَبْدیلا خیلی مهم است. آرمان‌ها نباید تغییر کند.

حال این صحنه‌های سخت چرا به وجود می‌آید؟ خداوند در آیه بعدی می‌فرماید:

لِیَجْزِیَ اللَّهُ الصَّادِقینَ بِصِدْقِهِمْ
همۀ امتحان‌ها براى این بود که خدا راستگویان را به‌خاطر صداقتشان پاداش دهد
وَ یُعَذِّبَ الْمُنافِقینَ إِنْ شاءَ أَوْ یَتُوبَ عَلَیْهِمْ
و منافقان را اگر بخواهد، مجازات کند یا توفیق توبه به آنها بدهد
إِنَّ اللَّهَ کانَ غَفُوراً رَحیماً
آخر، خدا آمرزندۀ مهربان است

بیایم یک قرار عاشقانه با امام حسین(ع) بگذاریم، پای قرار عاشقانه بایستیم، شبیه شهدای کربلا، شبیه مسلم بن عقیل ...