ناامیدی و سستی ممنوع؛ پیروزی قطعی است

به گزارش ایکنا،‌ «زندگی با آیه‌ها» نهضتی است که با همدلی، همراهی، همفکری و مشارکت همه ظرفیت‌های مردمی و حاکمیتی به‌ د‌نبال قرآنی‌ شدن جامعه است و می‌خواهد آیات منتخب ناظر به موضوعات کاربردی و مورد نیاز امروز نهضت اسـلامی را، برای عموم افراد جامعه، متناسب با نیاز و سلیقه ایشان به صورت گسترده و مؤثر تبیین کند.

این نهضت با هدف بلاغ مبین ۳۰ فراز زندگی‌ساز در ماه مبارک رمضان ۱۴۰۳ آغاز شد. از آنجا که نهضت زندگی با آیه‌ها در راستای تبیین معارف زندگی‌ساز قرآن کریم به دنبال بلِاغ مبین آیات قرآن است، طبیعتاً جریان‌سازی کنشگران بلاغ مبین، اعم از ائمه جماعات مساجد، مبلغان، فعالان قرآنی و ... بسیار لازم و ضروری است.

در این میان یکی از بزرگترین فرصت‌های بلاغ مبین به برکت سیدالشهداء(ع)، ماه محرم و مجالس عزاداری سید و سالار شهیدان است. بر همین اساس نهضت ملی زندگی با آیه‌ها با هدف تبیین آیات ناظر به موضوعات کاربردی و مورد نیاز امروز نهضت اسلامی در درگیری با جبهه دشمن، در ایام محرم با توجه به ظرفیت مجالس عزاداری، ۱۰ آیه با محور محتوایی «مقاومت و پیشرفت» ویژه دهه اول این ماه را انتخاب کرده است.

این آیات به‌ عنوان یک منبع کمکی، برای برگزاری کرسی‌های تلاوت تدبری قرآن در ابتدای جلسات عزاداری ایام محرم، با خط محتوایی «مقاومت و پیشرفت»، تهیه شده است. تلاوت تدبری قرآن، تلاشی است برای زمینه‌سازی تلاوت‌ و‌ استماع متدبرانه قرآن کریم برای عموم مردم که برگزاری با کیفیت آن‌ها با همت قاریان کلام الله، مبلغان، سخنرانان و مجریان جلسات دینی و قرآنی و همه اهل قرآن، میسر خواهد شد.

برهمین اساس آیه آیات ۱۳۹ تا ۱۴۱ سوره آل عمران به عنوان آیات محوری شب سوم محرم انتخاب شده است.

شب چهارم؛ ناامیدی و سستی ممنوع، پیروزی قطعی است

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏

وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ﴿۱۳۹﴾ إِنْ یَمْسَسْکُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِثْلُهُ وَتِلْکَ الْأَیَّامُ نُدَاوِلُهَا بَیْنَ النَّاسِ وَلِیَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَیَتَّخِذَ مِنْکُمْ شُهَدَاءَ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ ﴿۱۴۰﴾وَلِیُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَیَمْحَقَ الْکَافِرِینَ ﴿۱۴۱﴾

و [در جهاد با دشمن]سستى نکنید و [از پیش آمد‌ها و حوادث و سختى‌هایى که به شما مى‌رسد]اندوهگین مشوید، چون شما حقیقتاً برتر هستید، به‌شرطى که واقعاً ایمان داشته باشید!

اگر در جنگ اُحد شما ضربه‌اى خوردید، در جنگ بَدر هم دشمن ضربه‌اى مشابه خورد. طبق مصلحت، روزهاى پیروزى و شکست را بین مردم دست‌به‌دست مى‌کنیم تا خدا کسانى را که واقعاً ایمان آورده‌اند، معلوم کند و از بینتان گواهانى بر کارهایتان بگیرد... خدا بدکار‌ها را دوست ندارد؛ و تا مؤمنان را خالص و [از عیوب و آلودگى‌ها] تصفیه و پاک کند و بى‌دین‌ها را کم‌کم معدوم سازد.

شرح آیات ۱۳۹ تا ۱۴۱ سوره آل عمران

در محضر آیات ۱۳۹ تا ۱۴۱ سوره آل عمران هستیم. این سوره بعد از شکست مؤمنان در جنگ احد نازل شده است تا یک تحلیل درست از این شکست در مقابل کفار برای مؤمنان ارائه دهد و شبهاتی که در جامعه پراکنده می‌شود پاسخ گوید و به بازسازی افکار و روحیه و سازماندهی مجدد مسلمانان بعد از تحمل شکست بپردازد.

جنگ احد پیش آمده و مسلمانان در این جنگ شکست خورده‌اند. شکست مسلمانان در جنگ با کفار به رغم سخنرانی آتشین پیامبر درباره وعده نصرت خدا، سستی و حزنی در بین مسلمانان پدید آورده و «ایشان را در معرض بی‌اعتمادی به وعده‌های الهی قرار داده» و به خاطر کشته دادن فراوان در این شکست به حسرت کشیده است.

آیاتی که امشب برای‌تان تلاوت خواهد شد، مقابله با سستی و حزنی است که به خاطر شکست در مومنان ایجاد و با وجود تحلیل اشتباه، موجب تردید در وعده‌های الهی شده است:

وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ ‎١٣٩

شما نباید سستی بورزید و نباید ناراحت شوید، چون مطمئن باشید «قاعده همیشه‌صادق جهان» این است: شما دست برتر را دارید؛ فقط به یک شرط و آن هم مومن ماندنتان.

چرا بعضی‌ها سستی می‌کنند، چرا بعضی‌ها در مقابل مشکلات زندگی فردی و اجتماعی، خسته می‌شوند و کم می‌آورند؟! چرا بعضی‌ها غمگین می‌شوند؟ چون اساساً چنین باوری ندارد که ما برتریم. کافر به این برتری و البته شکست ناپذیری هستند. خداوند وسط سختی‌های بعد از شکست جنگ احد امیدآفرینی می‌کند و دستور می‌دهد: ناامیدی و ترس و حزن در مسیر مقاومت که با سختی‌ها و موانع بسیاری مواجهه است، راه ندارد. ممنوع است.

همیشه تاریخ، مستکبران صاحبان قدرت و ثروت بودند و جریان حق، دست خالی. ولی نصرت و یاری خدا همیشه با کسانی است که در مسیر حق اهل استقامت و مقاومت هستند و در این صورت دیگر هیچ چیزی نمی‌تواند جلودار آنان باشد. چرا که این مسیر اصلا شکست ندارد: قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنا إِلاَّ إِحْدَى الْحُسْنَیَیْنِ (۵۲ توبه).

اما شرط این پیروزی و برتری، در این آیه یک چیز ذکر شده است و آن عبارت است از ایمان. فرمود: «وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ؛ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنین؛ و شما برترید اگر ایمان داشته باشید!» ایمان به چه چیزی؟ یکی از سخت‌ترین ایمان‌ها ایمان به نصرت خداست و اینکه خدا به ما کمک می‌کند. اگر این ایمان نباشد، نمی‌شود امام حسینی شد و امام حسینی ماند. نمی‌شود اهل مقاومت و ایستادگی شد. ولی وقتی این ایمان آمد، به تبعش مقاومت و ایستادگی می‌آید و نتیجه‌اش جز نصرت خدا و پیروزی نیست.

شکست مفتضحانه رژیم صهیونیستی در ۷ اکتبر، ناکامی‌ها در تحقق اهداف حمله زمینی و هوایی به غزه و عملکرد مذبوحانه مدعیان ابرقدرتی در مواجهه با عملیات وعده صادق ایران هیمنه پوشالی و دروغینی که سال‌های سال با تولید فیلم‌ها و تولیدات رسانه‌ای و خبری گسترده برای رژیم صهیونیستی برساخته شده بود و از طریق آن به اغوا و فریب مسلمانان می‌پرداختند، در پیش چشم مردم جهان و علی الخصوص کشور‌های اسلامی شکسته شد. این موفقیت فقط و فقط مرهون مقاومت خونین و مثال زدنی جامعه فلسطین و به خصوص مردم غزه و جمهوری اسلامی در این سال‌ها است.

این آیه و قاعده همواره درست آن تلویحا به علت شکست در جنگ احد هم اشاره دارد: ضعف ایمان شما باعث شکستتان بود نه اینکه مشکلی در سنت یاری خدا و رسول باشد.

إِن یَمْسَسْکُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِّثْلُهُ وَتِلْکَ الْأَیَّامُ نُدَاوِلُهَا بَیْنَ النَّاسِ وَلِیَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَیَتَّخِذَ مِنکُمْ شُهَدَاءَ وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ 

إِن یَمْسَسْکُمْ قَرْحٌ نشان می‌دهد که آسیب و جراحتی به مسلمانان وارد شده است. در آیه قبل، حرکت رو به آینده توجیه شد. اما دلداری مؤمنین، نیازمند جبران شکستِ گذشته نیز هست، که خسارات زیادی به بار آورده: اگر می‌بینید که کافران امروز در جنگ احد پیروز شدند و شما شکست خوردید، نباید ناامید شوید، چون آنها نیز (در همین جنگ، یا دیگر جنگ‌ها همچون بدر که مؤمنین در آن پیروز شدند) مانند این کشته‌ها و خسارات را متحمل شدند. اما با یک تفاوت: در طراحی خداوند، شکست هم کارکرد‌ها و منافعی دارد. این گردش‌ها برای نشان دادن مومنان و رو کردن بی‌ایمان‌ها و بی‌ایمانی‌هاست. وَلِیَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا برای اینکه شواهدی از شما گرفته شود که اثبات کننده ضعف و قوت‌ها باشد.

گمان نکنید این پیروزی کفار، از روی محبت خدا به کفار است. هرگز! خداوند هیچگاه ظالمان را دوست نداشته و نمی‌دارد.

وَاللَّهُ لَا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ وَلِیُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَیَمْحَقَ الْکَافِرِینَ ‎١٤١

این بالا و پایین‌ شدن‌ها باعث تمحیص و پاک‌سازی ایمان مومنان توسط خدا، چه از لحاظ کیفی و چه از لحاظ کمی‌نیز می‌شود. خداوند حکیم، کفار را نیز با همین پیروزی با مؤمنین؟! به واسطه تقویت ایمان در مؤمنین به سوی نابودی نهایی می‌برد.

بعد از اینکه مومنان خالص‌سازی شدند، شرط أعلون بودن و برتری که در آیه ۱۳۹ فرمود محقق می‌شود و آنگاه نابودی کفار حتمی می‌گردد.

در آیات بعدی، تصحیح بینش و منطق محاسباتی مسلمانان که از آیات قبل شروع شده بود ادامه می‌یابد و ضعف ایمان آنها با مقایسه مقام حرف و عمل به رخ‌شان کشیده می‌شود. به آنها گوشزد می‌گردد که هر اتفاقی که در جنگ رخ داد نباید موجب عقب‌نشینی آنها شود، حتی از دنیا رفتن شخص پیامبر اسلام! مسلمانان باید بدانند علت شکست پیشین، هیچ چیزی جز عصیان و دنیاخواهی و تفرقه و... که به ضعف ایمان بازمی‌گردد، نبود و اگر به ایمان پایبند باشند حتماً و حتماً پیروزند.

همچنین به نمونه یاران باوفای پیامبران گذشته اشاره می‌کند که در مصیبت‌ها دچار سستی و ضعف نمی‌شدند و با استعانت از خدا، در پی رفع نقایص خود بودند تا بتوانند بر کافران نصرت یابند. مؤمنین حقیقی اینطورند:

وَ کَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثیرٌ فَما وَهَنُوا لِما أَصابَهُمْ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ وَ ما ضَعُفُوا وَ مَا اسْتَکانُوا وَ اللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرین‏ (آل عمران/146)

این آیاتی که امشب برایمان تلاوت می‌کنند، دستورات قرآن است. وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا در راه خدا خسته و سست نشوید. حتی در دل سختی‌ها و شکست‌ها باید امیدوار بود. وَأَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ اگر ما [مؤمن باشیم]، دشمن در میدان واقعى کارى نمیتواند بکند. هرگز از دشمنانی که از دین و اخلاق و انصاف تهی هستند، ترس در دلتان راه ندهید. ایمان شما، شما را برترین‌ها قرار داده است. این ایمان را حفظ کنید. همه‌ این حرف‌هایی که زدیم، مربوط به آن‌وقتی است که رابطه‌ی ما با خدا خوب باشد؛ مربوط به آن وقتی است که شما جوانان عزیز، با تقوا باشید؛ مربوط به آن وقتی است که شما زن و مرد، سعی کنید دینتان را حفظ کنید؛ در مقابل جاذبه‌های گناهان فردی و اجتماعی، تسلیم نشوید و در مقابل وسوسه‌ی شیطان، مقاومت کنید. شما می‌توانید و امتحان کردیم که شما می‌توانید. بالاترین وسوسه‌های شیطان، وسوسه‌ی حفظ نفس است. چقدر شما در زیر گلوله‌باران‌های پی‌درپی دشمن و آتش‌های انبوهی که دشمن، در جنگ بر سرتان می‌ریخت، جلو رفتید و نترسیدید! پیکر مطهر و مبارک رفیقتان را دیدید که پهلوی شما افتاد و شهید شد، اما شما جلو رفتید. شیطان در این‌جا‌ها وسوسه‌ بسیار قوی‌ای دارد. شیطان می‌ترساند؛ یُخَوِّفُ أَوْلِیاءَ‏، اما نتوانست شما را بترساند. نتوانست شما را در قبضه و تصرف خود بگیرد و در مقابل گناه هم نخواهد توانست. در مقابل دشمنان سرتاپا مسلح هم نخواهد توانست.