پیش‌فروش خودرو یا شرکت در لاتاری؛ طرح‌هایی که مردم را صف‌نشین می‌کند

حسن حیدری، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در گفت‌وگو با ایکنا، درباره طرح پیش‌فروش خودرو که اخیراً توسط یکی از خودروسازان انجام شده است، گفت: سال‌هاست که این طرح منسوخ شده و همه به آن اذعان دارند اما در ایران به خاطر نبود رقابت در بازار خودرو، قیمت‌گذاری دستوری و دیگر موارد همچنان پیش‌فروش خودرو به حیات خود ادامه داده و مردم را صف‌نشین کرده است.

وی افزود: همه وزرای صمت و نمایندگان مجلس به خوبی اشراف دارند که قیمت‌گذاری دستوری به جریان تولید خودرو در کشور آسیب وارد کرده و بازار خودرو را تحت تأثیر قرار داده است. به مردم نباید خرده گرفت؛ به هر حال مردم برای در امان نگاه داشتن ارزش دارایی‌های خود از ترکش‌های تورم در چنین طرح‌هایی شرکت خواهند کرد، چرا؟ چون حداقل 200 تا 300 میلیون تومان سود به دست می‌آورند.

راهکار اصلی تنظیم‌گری قیمت‌ها به شکل واقعی

این استاد اقتصاد ادامه داد: هدف از طرح‌های پیش‌فروش خودرو تنظیم‌گری است ولی همه ما می‌دانیم تا زمانی‌که واردات خودرو به شکل واقعی انجام نشود، تعرفه‌های واردات خودرو کاهش پیدا نکند و بخش خصوصی وارد صنعت خودروسازی نشود طرح‌های پیش‌فروش اثربخش نخواهند بود.

حیدری با بیان اینکه تقاضا برای خرید خودرو بسیار بالاست، گفت: خودروسازان پاسخگوی نیازهای بازار نیستند ولی اگر تحریم نبودیم و شرایط اقتصاد مساعد بود شرکت‌های خودروسازی به راحتی چنین هزینه‌هایی را صرف تحقیق و توسعه می‌کردند و بر اثر آن هم کیفیت و تنوع محصولات افزایش می‌یافت و هم از لحاظ کمیت پاسخگوی نیازهای بازار می‌شدند.

وی با اشاره به طرح فروش خودرو در بورس کالا اظهار کرد: زمانی وزیر اقتصاد فعلی از فروش خودرو در بورس کالا سخن گفت ولی عده‌ای اعتراض کردند و اجازه ندادند این طرح دوام پیدا کند. سازوکار فروش خودرو از طریق بورس کالا شیوه مطلوبی بود که باید ادامه می‌یافت زیرا سود حاصل از فروش را مستقیماً به خودروساز می‌رساند و از طرف دیگر تقاضای کاذب در بازار را کنترل می‌کرد. 

گره صنعت خودرو در سیاست است

عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه با شیوه فعلی پیش‌فروش خودرو هیچگاه قیمت‌ها تنظیم نخواهد شد، گفت: من معتقدم گره بازار خودرو در سیاست است و برای باز کردن این گره باید نظام حکمرانی کشور و همه ارکان حکومت توافق کنند که واردات خودرو با تعرفه اندک انجام شود، دخالت دولت در بازار خودرو کاهش یابد، فرمول قیمت‌گذاری‌ تغییر پیدا کند و دولت سهام خود را به بخش خصوصی واگذار کند و اگر چنین اتفاقی بیفتد شرایط برای صنعت خودروسازی بهبود پیدا خواهد کرد.

حیدری در پایان تأکید کرد: متأسفانه صنعت خودروسازی ایران به چیزی شبیه لاتاری و شرکت در بلیت بخت‌آزمایی تبدیل شده و این شیوه در هیچ‌کجای دنیا مرسوم نیست. هر که در این لاتاری برنده شود به سودهای خوبی دست پیدا خواهد کرد و هرکه هم باخت باید یک‌سال دیگر تحمل کند. مدام مردم را در صف نگاه می‌داریم و به عبارتی مردم را صف‌نشین کرده‌ایم تا جزء آن سه درصدی باشند که می‌توانند برنده شوند.

گفت‌وگو از سعید امینی