جایگاه والای مسجد و اهمیت حضور در آن و شرکت در جماعات بر اساس آموزههای دینی و منابع و مستندات قرآنی و روایی بر کسی پوشیده نیست، اما متأسفانه طی سالهای اخیر و بنا به دلایل مختلف، با کاهش تعداد نمازگزاران در مساجد کشور مواجه بودهایم. بررسی زمینهها و دلایل این امر از جمله مواردی است که باید به صورت جدی بدان پرداخته شود.
امروزه هزاران مسجد در گوشه و کنار این مرز و بوم وجود دارند که متأسفانه تعداد نمازگزاران آنها بسیار اندک بوده و همچنین، مساجدی هستند که درب آنها بسته شده است. اینکه چه اتفاقاتی رخ داده است که برخی از مساچد دچار این رکود شده و نمازگزاران اندکی دارند، از جمله موضوعاتی است که زیبنده جامعه اسلامی نبوده و باید حتما پیگیری شود.
حجتالاسلام والمسلمین عباس غلامرضازاده، کارشناس فرهنگی و فعال حوزه مسجد در گفتوگو با ایکنا، به موضوع کاهش نمازگزاران در مساجد و چگونگی رفع این آسیب در جامعه پرداخت و اظهار کرد: بحث افزایش نمازگزار در مساجد را باید در دو محور کلی بررسی کرد. بخشی از مقوله در اختیار مساجد و عملکرد ایشان در جذب مخاطبان و نمازگزاران و بخش دیگر آن نیز مربوط به فضای عمومی کشور و موضوعات اقتصادی است.
وی افزود: در حوزه موضوعات اقتصادی وقتی شرایط اقتصادی جامعه بهگونهای است که افراد نمیتوانند با درآمد یک شیفت کار زندگی خود را اداره کنند، ناچار هستند برای امرار معاش در دو یا سه شیفت کاری فعالیت کنند که این مسئله باعث میشود نتوانند برای نماز به مساجد رفته و نماز خود را به جای آورند. لذا شرایط کاری در جامعه باعث میشود تا مردمی که برای امرار معاش در چند شیفت فعالیت میکنند، نتوانند برای اقامه نماز در مساجد حاضر شده و حتی یک وعده از نمازهای خود را در مساجد اقامه کنند.
غلامرضازاده تصریح کرد: با توجه به این موضوع میتوان نتیجه گرفت که سبک زندگی افراد در جامعه که تا حدودی با توجه به شرایط مختلف اقتصادی و اجتماعی تغییر کرده است، باعث شده تا از میزان نمازگزاران در مساجد کاسته شود. البته عملکرد برخی از نهادها و سازمانها نیز در این زمینه مؤثر است. برای مثال در حال حاضر بسیاری فیلمها و مجموعههای تلویزیونی رسانه ملی در ساعات پایانی شب پخش میشود که این موضوع نیز باعث میشود تا بعضا برخی از افراد نتوانند به موقع برای نماز صبح بیدار شده و در مساجد حضور پیدا کنند.
کارشناس حوزه مسجد در ادامه سخنان خود با تأکید بر نقش مساجد در جذب نمازگزاران نیز اظهار کرد: مساجد برای جذب نمازگزاران باید برنامههای بسیار جذاب و فعال داشته باشند. این برنامههای جذاب باید در قالب ویژهبرنامههای مختلف فرهنگی، اجتماعی، علمی، اقتصادی و ... تعریف کرد.
وی ادامه داد: بیش از 15 سال است که جلسه خطبهخوانی نهجالبلاغه امیرالمؤمنین(ع) طی روزهای جمعه هر هفته بعد از نماز مغرب و عشا در مسجد جامع الزهرا(س) برپا میشود که مربوط به شرح و تفسیر کلمات نورانی امیرالمؤمنین(ع) است. طی این 15 سال عده زیادی از مردم به ویژه نوجوانان و جوانان جذب این جلسه شده و مشتاقانه در آن شرکت میکنند. مساجد مختلف که تعداد آنها به توفیق الهی اندک نیز نیست، میتوانند با اجرای چنین برنامههایی مردم را به خود جذب کنند.
غلامرضازاده بیان کرد: مساجد کشور برای جذب مردم و نمازگزاران باید به حوزه مسائل اجتماعی ورود کرده و نسبت به اجرای برنامههای اجتماعی برای مردم به ویژه در حوزههایی که به صورت مستقیم با زندگی مردم درارتباط است، اقدام کنند. یکی از برنامههای مهمی که میتواند نقش مؤثری در جذب مردم داشته باشد، ایجاد صندوقهای قرضالحسنه در مساجد است. برپایی چنین صندوقهایی که با اعطای وام قرضالحسنه به دنبال رفع مشکلات اقتصادی مردم است، تأثیر زیادی در جذب نمازگزاران بیشتر به مساجد دارد.
این کارشناس حوزه مسجد اظهار کرد: با توجه به شرایط دشوار اقتصادی که امروز بسیاری از مردم را درگیر خود کرده است. مردم اگر بدانند که مساجد و ائمه جماعت و مجموعه خدمتگزاران در مسجد به دنبال حل مشکلات ایشان هستند، علاقهمند شده و با آغوش باز در مساجد حضور پیدا میکنند.
وی با بیان اینکه مردم باید بدانند که مساجد زنده بوده و به دنبال اجرای برنامههای مؤثر جهت رفع نیازهای مردم و آسیبهای اجتماعی هستند، گفت: یکی از اقدامات مؤثری که برخی از مساجد از جمله مسجد جامع الزهرا(ع) انجام داده، آزادی زندانیان جرائم غیر عمد است. آزادی زندانیان و حضور مساجد در چنین برنامههای جذابی علاوه بر اینکه مردم را به سمت امور خیر و نیکو در جامعه تشویق میکند، باعث میشود تا آنها جذب برنامههای مسجد شده و ضمن حضور در مساجد، زمینه را برای رونق و توسعه مساجد فراهم کند.
غلامرضازاده با بیان اینکه مساجد برای حفظ نمازگزاران خود باید فعال و جذاب باشند، تصریح کرد: اقامه سه وعده نماز صبح، ظهر و عصر، مغرب و عشا در مساجد موضوع بسیار مهمی در جذب نمازگزاران است. مقام معظم رهبری یکی از عوامل مؤثر در ایجاد یک مسجد برقرار در جامعه را برپایی سه وعده نماز در مساجد عنوان کردند. امام جماعت مسجد نیز باید بدون تأخیر در وقت نمازهای یومیه در مساجد حاضر شده و نسبت به این امر اهتمام ویژه داشته باشد.
کارشناس حوزه مسجد ادامه داد: یکی از برنامههای تأثیرگذار مساجد در جذب نمازگزاران، برقراری ارتباط ویژه با مدارس است. مساجد میتوانند با برقرای ارتباط با مدارس، زمینه را برای حضور هرچه بیشتر دانشآموزان در مساجد و برنامههای مسجدمحور را فراهم کنند. برپایی جشن تکلیف پسران و دختران، برنامه تجلیل از نخبگان دانشآموزی در مساجد، تقدیر از معلمان و دانشآموزان نمونه در مساجد، پاسخ به شبهات دانشآموزان و ... همگی از جمله برنامههایی هستند که منجر به جذب نوجوانان و جوانان به مسجد و فعالیتهای مسجدی میشود که این موضوع به خودی خودی نمازگزاران بیشتری را جذب مسجد میکند.
غلامرضازاده افزود: یکی از راهکارهای جذب نوجوانان به مسجد، برخورد محبتآمیز و احترامآمیز با ایشان است. هیئتامنای مساجد، ائمه جماعت و متولیان مسجد باید با احترام و محبت به جوانان، ایشان را مجذوب خود کرده و بتوانند آنها را به سمت نماز جماعت در مساجد و دیگر فعالیتهای اجتماعی این اماکن نورانی جذب کنند.
وی با تأکید بر اینکه برای جذب نمازگزاران به مسجد لازم است تا امام جماعت از ساختمان مسجد بیرون آمده و در میان مردم باشد، گفت: امام جماعت مساجد باید خود را امام محله بداند. این موضوع باعث میشود تا ایشان با برقراری ارتباط بیشتر با مردم، در جریان مشکلات مردم قرار گرفته و نسبت به رفع آنها اقدام کند. مشارکت اجتماعی مساجد با مردم، زمینه را برای جذب نمازگزاران بیشتر فراهم کرده و مردم را به سمت حضور در مساجد سوق میدهد.
غلامرضازاده تضریح کرد: عدم حضور ائمه جماعت در مساجد و یا اینکه امام جماعت فقط برای اقامه نماز در مسجد حضور پیدا کند، باعث میشود تا مساجد همین تعدای اندک نمازگزاران خود را نیز از دست داده و مساجد خالی از نمازگزار شود. لذا امام جماعت باید نقش پدرانه را در محلات داشته باشد و بتواند در وهله نخست در مناسبات مختلف با مردم همنشین شده و در جریان مشکلات ایشان قرار داشته باشد و در وهله دوم نیز تا جایی که ممکن است نسبت به رفع مشکلات مردم اقدام کند.
کارشناس حوزه مسجد ضمن تأکید بر ضرورت اطلاعرسانی برنامههای مساجد به مردم، به نقش مؤثر فضای مجازی در این حوزه اشاره و تصریح کرد: مساجد باید در شبکههای اجتماعی نقشی فعال داشته باشند تا بتوانند ضمن آگاهسازی مردم از برنامههای مختلف، باعث جذب بیشتر افراد به مسجد شوند. متأسفانه بسیاری از مردم به هیچ وجه در جریان برنامههایی که در مساجد مختلف اجرا میشود، نیستند و همین مسئله باعث کاهش نمازگزاران خواهد شد.
غلامرضازاده با بیان اینکه تبلیغ برنامههای مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... که در مساجد اجرا میشود، باید در دستور کار متولیان مساجد باشد، اظهار کرد: طی روزهای گذشته و از طریق همین پیامرسانی بود که بسیاری از مساجد توانستند، کمکهای بسیار فراوانی را برای مردم مظلوم غزه و لبنان جمعآوری کنند. لذا مساجد باید برنامههای خود را در قالب شبکههای اجتماعی در معرض دیدی آحاد مردم قرار دهند تا مردم در جریان برنامههای آنها قرار گرفته و با رغبت فراوان جذب مسجد شوند.
انتهای پیام