حفظ جان کارگران نیازمند تدوین قوانین سخت‌گیرانه‌ ایمنی است

به گزارش خبرنگار ایکنا، حسین محجوب، دبیرکل خانه کارگر چهارشنبه سوم اردیبهشت ماه در نشست خبری هفته کار و کارگر به تشریح برنامه‌های این هفته پرداخت و گفت: کارگران و تشکل‌های کارگری در سراسر جهان همه‌ ساله، روز جهانی کارگر را باشکوه گرامی می‌دارند. در ایران نیز تا سال ۱۳۵۷، فقط مراسم روز کارگر داشتیم و بعد از آن، پیشنهاداتی مطرح شد و سپس شورای کشور رسماً «هفته کارگر» را تصویب کرد که هنوز هم ادامه دارد. برنامه‌های این هفته با عناوین مختلف پس از مشورت با همه ذی‌نفعان، حتی دستگاه‌های دولتی که علاقه‌مند به مشارکت هستند، برگزار می‌شود و تشکل‌های مختلف فعال در عرصه کارگری (حتی تشکل‌های غیررسمی) سعی می‌کنند در این برنامه‌ها حضور داشته باشند.  

وی با تأکید بر بزرگداشت این هفته و احترام به جامعه کارگری افزود: این هفته از جمعه پنجم اردیبهشت‌ماه شروع می‌شود و تا یازدهمین روز این ماه ادامه دارد. موضوعات مختلفی مثل مسائل اجتماعی، پیاده‌روی در شهر‌های مختلف، مسابقات ورزشی و... در نخستین روز این هفته گنجانده شده است. برنامه‌های ویژه‌ای نظیر تکریم بازنشستگان، حضور در نماز جمعه، سرکشی به بیمارستان‌ها و بیماران کارگر، مراسم نمادین حضور دانش‌آموزان در محیط‌های کارگری،  مراسم سالانه در مرقد مطهر امام خمینی(ره) و ... نیز در این هفته برگزار خواهد شد.

ایمنی در کار

محجوب با تأکید بر مقوله ایمنی در کار ادامه داد: حوادث در حین کار همواره کارگران را تهدید می‌کند به طوری که ۵۲ درصد حوادث در ساختمان‌ها برای کارگران ساختمانی رخ می‌دهد، همچنین حوادثی که در معادن رخ می‌دهد، باعث می‌شود در برخی موارد حتی پیکر بی‌جان کارگران نیز پیدا نشود؛ بنابراین ایمنی و سلامت محیط کار باید به دغدغه‌ای ملی تبدیل شود و هوش مصنوعی می‌تواند نقش مهمی در افزایش ایمنی داشته باشد.

وی ادامه داد: محور اصلی برنامه‌های هفته کارگر سه‌جانبه‌گرایی و تولید ملی است که در سومین روز هفته کارگر نشست‌های ویژه تشکل‌های کارگری و کارفرمایی برگزار خواهد شد. در چهارمین روز از هفته کار نیز که به نام روز جهانی ایمنی و سلامت شغلی نامگذاری شده است، نوزدهمین جشنواره «نشان خدمت» و همایشی با حضور مسئولان ایمنی و بهداشت حرفه‌ای برگزار می‌شود. سه‌شنبه 9 اردیبهشت ماه نیز به تجلیل از زنان کارگر اختصاص دارد و اختتامیه هفته کارگر با راهپیمایی روز کارگر مصادف خواهد بود که از سوی خانه کارگر برگزار می‌شود.

محجوب در ادامه با تأکید بر ارتقای استاندارد‌های ایمنی در کار بیان کرد: این مسئله به ویژه در بخش معدن و ساختمان حائز اهمیت است و شرکت‌های معدنی و بخش دولتی باید در استفاده از تجهیزات و حسگر‌های نوین به صورت جدی ورود کنند تا شاهد حوادث اندوه‌بار برای جامعه کارگری نباشیم، چراکه مهم‌ترین مطالبه کارگران امنیت و تثبیت وضعیت شغلی آنهاست.

وی در ادامه به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد و درباره موضوع مسکن کارگران گفت: در قانون کار، کارفرما موظف است به موضوع مسکن کارگران توجه کند. امسال در شورای عالی کار، مذاکراتی با نمایندگان انجام شد و اولین موضوع مورد بحث، مسئله مسکن کارگران بود. سوال اصلی این است که چگونه و به چه میزان باید این مسکن‌ها تأمین شوند؟ حتی اگر نیاز به ساخت مسکن جدید باشد، اساس کار این است که کارفرمایانی که زمین در اختیار دارند، با همکاری وزارت راه و شهرسازی و شهرداری‌ها، مجوز ساخت مسکن کارگری را دریافت کنند. هدف اصلی این است که این مسکن‌ها در اختیار کارگران جوان قرار گیرد تا بتوانند زندگی مناسبی داشته باشند.

محجوب تصریح کرد: برای کارفرمایانی که زمین ندارند، پیشنهاد شد با همکاری اتحادیه تعاونی مسکن کارگری و وزارتخانه‌های مربوطه، زمین‌های مناسب اختصاص یابد. پس از مذاکرات مفصل، وزیر مربوط از این طرح استقبال و دستور پیگیری فوری آن را صادر کرد. از آن زمان تاکنون، بار‌ها این موضوع پیگیری شده و جلسات متعددی برگزار شده است. این طرح نه‌تنها یک راه‌حل کلیدی برای تأمین مسکن کارگران است، بلکه می‌تواند به تعیین حداقل معیشت مناسب نیز کمک کند.

وی درباره دستمزد و تورم نیز گفت: در مورد دستمزدها، برای اولین بار، عددی بالاتر از نرخ تورم برای جبران کسری دستمزد‌های گذشته به توافق رسید. هرچند هنوز فاصله زیادی تا دستمزد حقیقی وجود دارد، اما این گام مثبتی است. تشکل‌های کارگری از جمله در مراحل ساخت و واگذاری مسکن نقش مهمی در نظارت بر اجرای این توافق‌نامه‌ها دارند.

افزایش سن بازنشستگی

محجوب با اشاره به سن بازنشستگی بیان کرد: مخالف طرح افزایش سن بازنشستگی بودیم و در مذاکرات شورای عالی کار به‌صورت جدی اعتراض خود را بیان کردیم. متأسفانه این طرح تصویب شد، اما جامعه کارگری ایران هنوز آمادگی پذیرش چنین تغییری را ندارد. به‌ویژه اینکه این مصوبه در قانون برنامه وجود دارد و تا زمانی که به قانون دائمی تبدیل نشود، قابلیت اجرای کامل ندارد. اگر در آینده تغییراتی در قانون ایجاد شود، ممکن است این مصوبه نیز لغو شود. همچنان پیگیر هستیم تا از حقوق کارگرانی که تحت تأثیر این قانون قرار می‌گیرند، دفاع کنیم.

وی درباره حوادث کارگری نیز تأکید کرد: حوادث کارگری، به‌ویژه در معادن، موضوع بسیار نگران‌کننده‌ای است. مثال واضح آن حادثه معدن زغال‌سنگ طبس بود که منجر به کشته شدن چندین کارگر شد. متأسفانه در برخی موارد، حتی پیکر کارگران نیز پیدا نشد، که این مسئله درد و رنج خانواده‌ها را دوچندان می‌کند. در برخی حوادث، کارگران زیر آوار می‌مانند و جسدشان هرگز پیدا نمی‌شود، مانند حادثه‌ای که ۱۵ سال پیش رخ داد و سه کارگر هرگز پیدا نشدند. این حوادث نه‌تنها از نظر ایمنی فاجعه‌بار هستند، بلکه از نظر روانی نیز تأثیرات عمیقی بر خانواده‌های کارگران می‌گذارند.  متأسفانه برخی کارگاه‌ها و معادن با وجود نقص‌های ایمنی، مجوز فعالیت دریافت می‌کنند و پس از حوادث، فقط برای چند روز تعطیل شده و دوباره کار خود را از سر می‌گیرند. حتی در مواردی، اگر کارگری در محل حادثه فوت نکند و دو ساعت بعد در بیمارستان جان بسپارد، در آمار حوادث کارگری ثبت نمی‌شود. این یک نقص بزرگ در سیستم گزارش‌دهی است.

وی لزوم تدوین آیین‌نامه ایمنی را مورد اشاره قرار داد و گفت: نیازمند تدوین آیین‌نامه‌ای جامع برای پیشگیری از حوادث کارگری هستیم. در حال حاضر، برخورد‌ها پس از حوادث اغلب هیجانی و بدون پیگیری جدی است. برای مثال، در حادثه معدن طبس، پس از بررسی‌های دقیق، مشخص شد که اگر حسگر‌های گاز متان به‌درستی نصب شده بودند، این فاجعه قابل پیشگیری بود؛ اما متأسفانه سیستم‌های مانیتورینگ به‌درستی فعال نبودند. باید از این حوادث درس بگیریم و قوانین سخت‌گیرانه‌تری برای ایمنی کارگران وضع کنیم.

وی درباره بحران نیروی کار و پیری جمعیت نیز بیان کرد: از سال ۱۳۹۱ هشدار داده شد که ایران با پیری جمعیت و کاهش نیروی کار رو‌به‌رو خواهد شد، اما این هشدار‌ها جدی گرفته نشد. امروز می‌بینیم که این مشکل نه‌تنها برای ایران، بلکه برای بسیاری از کشور‌های جهان به بحران تبدیل شده است. برای مثال، آمریکا سال گذشته ۱۰ میلیون کارگر مهاجر از مکزیک جذب کرد، زیرا با کمبود نیروی کار مواجه بود. اگر ایران نیز همین روند را ادامه دهد، در آینده با بحران شدیدتری رو‌به‌رو خواهد شد. کارفرمایان و تشکل‌های کارگری باید این موضوع را جدی بگیرند و برای جذب و حفظ نیروی کار برنامه‌ریزی کنند.