کنار بانوان کارآفرین برای کمک به رشد مشاغل خانگی هستیم

به گزارش خبرنگار ایکنا، آئین نخستين رویداد ملی مشاغل خانگی با عنوان از خانه برای ایران دوشنبه ۲۲ اردیبهشت ماه با حضور زهرا بهروزآذر، معاون رئیس جمهور در امور زنان، احمد میدری، وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی، مریم اردبیلی، مدیرکل امور بانوان شهرداری تهران و جمعی از مسئولان در سالن همایش‌های برج میلاد برگزار شد.

سیدمالک حسینی، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر کار درباره مشاغل خانگی متنوع گفت: در این فرصت کوتاه می‌توانستم آمار و ارقام ارائه دهم؛ مثلاً بگویم که بیش از ۲ میلیون و ۱۲ هزار نفر زیر پوشش قرار گرفته‌اند یا ۹۴۱ هزار نفر در ۱۴ سال گذشته از فرصت‌های تحصیلی و شغلی بهره برده‌اند ولی انگیزه اصلی حضور من اشاره به مظلومیت مشاغل خانگی است. هرچه بیشتر در این حوزه پیش رفته‌ام، بیشتر به این مظلومیت پی برده‌ام. 

زهرا بهروزآذر، معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور در ادامه این همایش گفت: در خانه‌ای بزرگ شدم که مادرم، مانند بسیاری از شما، صاحب یک شغل خانگی بود. هر صبح با صدای چرخ خیاطی مادرم بیدار می‌شدم و هر شب با همان صدا به خواب می‌رفتم. مادرم عشق بی‌حدی به خیاطی داشت، آنقدر که بدون معلم و با مطالعه مجله‌های خیاطی، این حرفه را آموخت. ابتدا برای اقوام و بچه‌های فامیل لباس می‌دوخت، اما هرگز به فکر درآمدزایی از این هنر نبود. او فکر می‌کرد که پول گرفتن در ازای هنر، کار درستی نیست. وقتی در دانشگاه با مفهوم کارآفرینی آشنا شدم، به خانه رفتم و به او گفتم که می‌تواند یک کارآفرین باشد و درآمد کسب کند.

وی ادامه داد: یادم می‌آید روزهایی که مادرم سفارشات زیادی داشت و تا دیروقت کار می‌کرد. حتی اگر فردا امتحان داشتیم، کنارش می‌ماندیم و به او کمک می‌کردیم. آن زمان نمی‌دانستیم چه می‌کنیم، اما امروز می‌فهمم که در حال ساختن سرمایه اجتماعی عاطفی بودیم و همین مسئله راز موفقیت مشاغل خانگی است و همان عاملی است که باعث می‌شود، کسب‌وکارهای خانوادگی پایدارتر باشند و اخلاق‌محورتر عمل کنند.  

۷۰ درصد اقتصاد جهان در دست کسب‌وکارهای خانوادگی

وی تصریح کرد: امروز ۷۰ درصد اقتصاد جهان در دست کسب‌وکارهای خانوادگی است، خانواده‌هایی که با هم کار می‌کنند و در ایران هم نمونه‌های زیادی داریم، مثل  یک کارگاه چاقوسازی که ۲۰۰ سال پابرجا مانده است.  

وی خطاب به کارآفرینان تأکید کرد: شما تنها نیستید، شاید کارتان را تنها شروع کرده باشید، اما خانواده می‌تواند شما را به یک تولیدکننده مؤثر تبدیل کند. کنار شما هستیم تا دستتان را بگیریم و به رشد هرچه بیشترتان کمک کنیم.  

مهرناز نارویی‌نژاد، بنیان‌گذار برند صنایع دستی سوزندوزی در ادامه این مراسم گفت: من دکترای ژنتیک دارم و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان بودم. در آنجا دو آزمایشگاه تأسیس کردم که خوشبختانه همچنان فعال هستند؛ اما همیشه احساس می‌کردم وظیفه‌ای اجتماعی دارم که فراتر از حوزه دانشگاهی قدم بردارم. از این رو مجموعه‌ای را تأسیس کردم که مواد اولیه را در اختیار زنان سوزن‌دوز قرار می‌دهد و آن‌ها کار می‌کنند و دستمزد منصفانه دریافت می‌کنند. اما بعد از مدتی متوجه شدیم که فقدان آموزش و فرهنگ‌سازی یک چالش بزرگ است و نیاز به حضور در بازار تهران داریم، چراکه سقف فروش در استان محدود است و برای رشد، ورود به بازار تهران ضروری است. 

وی ادامه داد: متأسفانه نگاه غالب به سیستان و بلوچستان، محرومیت، فقر و بی‌سوادی است؛ در حالی که بالاترین سرانه مطالعه در ایران را داریم. می‌توانیم زیبایی‌ها و توانمندی‌های این خطه را به جهان نشان دهیم، اما فرصتی عادلانه، نه از روی ترحم و نیاز به دسترسی عادلانه به بازار را از نهادهای مسئول خواستاریم.

علی بابایی کارنامی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی گفت: اصالت خانواده ایرانی همیشه با کار و تلاش عجین بوده است. به عنوان یک نماینده مجلس، اینجا ایستاده‌ام تا بگویم؛ چرا نباید از این ظرفیت عظیم استفاده کنیم، به ویژه برای زنان ایرانی که ثابت کرده‌اند، می‌توانند معجزه بیافرینند. نمونه‌های فراوانی از زنان سرپرست خانوار را دیده‌ام که با کمترین امکانات، خلاقانه‌ترین طرح‌ها را ارائه می‌دهند. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که اعتماد به این قشر می‌تواند اقتصاد کشور را متحول کند.

وی تصریح کرد: باور دارم که زنان ایرانی ستون فقرات اقتصاد مقاومتی هستند و هر یک از بانوان می‌توانند یک کارآفرین موفق باشند و مشاغل خانگی راه نجات اقتصاد خانواده‌هاست. دولت و مجلس متعهد شوند که بازارهای هفتگی برای عرضه محصولات خانگی ایجاد کرده و از زنجیره‌های تولیدی محلی حمایت کند و تسهیلات ویژه برای مشاغل خانگی ارائه کند. مشاغل خانگی فقط محدود به شهرهای بزرگ نیست. دست‌های بانوان و تولیدکنندگان خانگی می‌تواند آینده این کشور را بسازد.

مشاغل خانگی؛ ستون اقتصاد مقاومتی خانواده‌ها

سیدمرتضی بختیاری، رئیس کمیته امداد امام خمینی(ره) در نشست تخصصی اشتغال و توانمندسازی خانواده‌ها با تأکید بر نقش محوری مشاغل خانگی در تحکیم بنیان خانواده و اقتصاد مقاومتی گفت: اشتغال خانگی، دوگانه‌ای از معیشت و معنویت را محقق می‌کند؛ هم درآمدزایی و هم کرامت مادری و خانوادگی را حفظ می‌کند.

بختیاری در بخشی از سخنان خود با بازگویی خاطرات شخصی، مسیر رشد خود را از کارگری تا مدیریت ملی ترسیم کرد: در جوانی با خرید یک نیسان باربری، روزی خانواده را تأمین می‌کردم. امروز آن تلاش‌های سخت، شیرین‌ترین خاطرات زندگی من است که ارزش واقعی کار و تلاش را به من آموخت.

رئیس کمیته امداد با تجلیل از نقش‌آفرینی مادران سرپرست خانوار اظهار کرد: افتخار ما این است که سهم قابل توجهی از توسعه مشاغل خانگی مرهون تلاش مادران قهرمانی است که همزمان با مدیریت خانه، چرخ اقتصاد خانواده را نیز می‌چرخانند.

وی با اشاره به حدیث نبوی «الجَنَّةُ تَحْتَ أَقْدَامِ الأُمَّهَاتِم» به تشریح یک نمونه موفق پرداخت و گفت: یکی از مادران تحت پوشش کمیته امداد، با راه‌اندازی کارگاه خیاطی خانگی، علاوه بر تأمین معیشت پنج فرزند و اشتغالزایی برای دیگر زنان محله، دو فرزندش را به حافظان کل قرآن تبدیل کرده است. این همان اقتصاد مقاومتی با محوریت زن مسلمان است.

رئیس کمیته امداد با اعلام آمارهای قابل تأمل گفت: 52 درصد جامعه تحت پوشش کمیته امداد را زنان سرپرست خانوار با مسئولیت‌های مضاعف تشکیل می‌دهند. این بانوان با بهره‌گیری از مشاغل خانگی، هم استقلال مالی پیدا می‌کنند و هم آینده‌سازان این مرز و بربم هستند.

تصمیمات اخیر دولت در حمایت از مشاغل خانگی

بختیاری از تصمیمات اخیر دولت در حمایت از مشاغل خانگی خبر داد: نخستین جلسه شورای عالی اشتغال دولت چهاردهم با محوریت رئیس‌جمهور، مصوبات ارزشمندی برای این بخش داشته که به زودی ابلاغ خواهد شد. کمیته امداد در تعامل با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تمام ظرفیت خود را برای عملیاتی‌سازی این مصوبات به کار خواهد بست.

رئیس کمیته امداد در پایان با ترسیم چشم‌انداز آینده تأکید کرد: مشاغل خانگی تنها راه‌حل معیشتی نیست، بلکه الگویی متعالی است که اقتصاد را با فرهنگ و ارزش‌های خانوادگی پیوند می‌زند. این مسیر، راهبرد اصلی ما در تحقق اقتصاد مقاومتی با محوریت خانواده است.

مریم اردبیلی، مدیرکل امور بانوان شهرداری تهران نیز در ادامه با بیان اینکه مشاغل خانگی، پل ارتباطی بین نقش‌های خانوادگی و اجتماعی زنان است، گفت: می‌خواهم از تجربیات شخصی و حرفه‌ای خود بگویم. از کودکی‌ام در محیطی پرورش یافتم که کار و تولید همواره جریان داشت. از سن سه‌ ـ چهار سالگی، خاطره‌ای ندارم که مادربزرگم حتی برای یک لحظه از بافندگی، تهیه ترشی و مربا، یا سایر فعالیت‌های مولد خانگی دست کشیده باشد. حتی در سخت‌ترین شرایط جنگ و تحریم، زمانی که مایع ظرفشویی یا پنیر یافت نمی‌شد، این کارگاه کوچک خانگی هرگز تعطیل نشد.

وی افزود: مسیر زندگی من به عنوان یک پزشک و مادر پنج فرزند، همواره با این چالش همراه بوده است. بسیاری از زنان هم‌نسل من و نسل‌های قبل، مجبور به انتخاب بین تحصیل و پیشرفت اجتماعی از یک سو و نقش‌های مادری و خانوادگی از سوی دیگر بودند؛ اما مادرم به من آموخت که این دو راه متضاد نیستند. او در ۱۶ سالگی و همزمان با تولد من، تحصیلات خود را ادامه داد و به عنوان یک کارشناس بین‌المللی موفق شد. 

وی با اشاره به تحول نقش زنان در جامعه مدرن گفت: با ورود به عرصه سیاست‌گذاری، با تناقضات آشکاری در دنیای مدرن مواجه شدم. در گذشته، تقسیم کار سنتی وجود داشت. زنان مسئول امور داخلی خانه و مردان عهده‌دار فعالیت‌های خارج از خانه بودند؛ اما امروز شاهدیم که زنان تحصیلکرده با فرصت‌های بیشتر مواجهند و سوالات جدیدی مطرح می‌شود که تحصیل مهم تر است یا ازدواج؟ درواقع مشاغل خانگی که زمانی کم‌ارزش تلقی می‌شدند، امروز جایگاه جدیدی یافته‌اند.

مشاغل خانگی پیشران اقتصاد آینده هستند

وی تصریح کرد: مدل مشاغل خانگی می‌تواند این تعارض را حل کند. این مدل، عاملیت زنانه را با نقش‌های خانوادگی هماهنگ می‌کند و نه تنها تعارض ایجاد نمی‌کند، بلکه مکمل است و به زنان اجازه می‌دهد هم مادر بهتری و هم تولیدکننده‌ای موفق باشند. مشاغل خانگی پیشران اقتصاد آینده هستند و راه‌حلی برای حفظ کانون خانواده، فرصتی برای بهره‌گیری از خلاقیت زنانه و الگویی برای اقتصاد مقاومتی محسوب می‌شوند.

مدیر کل امور بانوان شهرداری تهران بیان کرد: به همه زنان پرتلاش سرزمینم می‌گویم، شما کشتی‌های نجات این جامعه هستید. در جهانی که به سمت زنانه‌تر شدن پیش می‌رود، مشاغل خانگی می‌توانند خلاقیت ذاتی زنان را شکوفا کنند، توازن بین نقش‌های مختلف را ممکن سازند و آینده‌ای درخشان برای کشورمان رقم بزنند.

احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ادامه مراسم با تأکید بر سیاست‌گذاری هوشمند برای توسعه مشاغل خانگی گفت: سیاست‌گذاری مؤثر در حوزه مشاغل خانگی نیازمند دو ویژگی اساسی سخت‌کوشی و هنرمندی است. ترکیب این دو می‌تواند تحول اساسی در این حوزه ایجاد کند. به عنوان وزیر کار، مأموریت اصلی ما حمایت از مشاغل خرد و خانگی است، نه مدیریت معادن فلزات که باید به بخش خصوصی یا وزارتخانه‌های تخصصی واگذار شود.

چالش‌های پیش‌روی مشاغل خانگی

وی با اشاره به چالش‌های پیش روی مشاغل خانگی افزود: در دیدار اخیر با مقام معظم رهبری، به مظلومیت مشاغل خانگی در استان همدان اشاره کردم. سه مانع اصلی پیش روی این مشاغل، نظام اداری پیچیده، محدودیت‌های بخش تجاری و مشکلات مالی و اعتباری است.

وی با اشاره به تجربه شخصی خود در پیوند مشاغل خانگی و بازار دیجیتال گفت: در سال ۹۴ تلاش کردیم با دیجی‌کالا تفاهم‌نامه‌ای برای فروش آنلاین محصولات مشاغل خانگی منعقد کنیم، اما موانع گمرکی مانع شد. مشکل اصلی اینجاست که گمرک ایران ترتیباتی برای صادرات خرد ندارد و حتی خریداران خارجی (از عراق تا آمریکا) نمی‌توانند مستقیماً محصولات خانگی ایرانی را سفارش دهند و بازار ۸۰ میلیونی داخلی باید به بازار ۸۰ میلیاردی جهانی تبدیل شود، از این رو پس از پیگیری‌های مستمر رئیس کمیسیون بازرگانی اتاق ایران قول مساعد داده تا هفته آینده جلسه‌ای برای حل این مشکل برگزار کند و مقررات جدیدی در حال تدوین است تا صادرات محصولات خانگی تسهیل شود.

وی ادامه داد: برای تحول در مشاغل خانگی نیازمند اصلاح نظام مالی و اعتباری، تحول در نظام آموزشی، بازنگری در مقررات بازرگانی و استفاده از فناوری‌های دیجیتال هستیم و در سیاست‌گذاری نیز باید با ظرافت و دقت عمل کنیم. تغییرات کوچک می‌تواند افق‌های بزرگ بگشاید. با همکاری شما و با اصلاح نظام‌های اداری، مالی و تجاری، می‌توانیم مشاغل خانگی را به موتور محرک اقتصاد کشور تبدیل کنیم.