محمدرضا باقری، معاون اسبق وزیر امور خارجه و سفیر پیشین ایران در کویت، در گفتوگو با ایکنا درباره سخنان اخیر نخست وزیر رژیم صهیونیستی در رابطه با ایده «اسرائیل بزرگ» گفت که این پروژه تداوم اهداف قدیمی صهیونیستها برای گسترش سرزمینهای اشغالی است و ضعف برخی حکام منطقه، زمینه را برای دنبال کردن این طرحها فراهم کرده است.
وی افزود: خواستن سرزمینهای اشغالی چیز تازهای نیست. حتی اگر به سال ۱۹۴۷، پیش از تشکیل دولت اشغالگر صهیونیستی، برگردیم، صهیونیستها در محافل خود همواره درباره سرزمینهایی که معتقد بودند متعلق به آنهاست و باید به دست آورند، صحبت میکردند و لذا پیشینه تاریخی این تفکر واضح است.
سفیر پیشین ایران در کویت ادامه داد: پس از اشغال این بخش و تشکیل دولت، با کمک کشورهایی مانند آمریکا و انگلیس - که اسرائیلیها خود را زاده انگلیس و بزرگشده در آمریکا میدانستند - توانستند بخشهایی از سرزمینهای اشغالی را تصاحب کنند و به مرور درصد بیشتری از خاک فلسطین را تحت کنترل خود درآورند. اکنون به جایی رسیدهاند که علاوه بر مناطق تحت اشغال، مناطق غربی و سایر بخشها را نیز در نظر گرفته و مدعی مالکیت آنها هستند.
باقری تأکید کرد: این روند نشان میدهد که هدف آنها تنها محدود به مرزهای تثبیتشده بینالمللی نیست؛ بلکه فراتر از آن، به سرزمینهایی چشم دارند که محافل بینالمللی بهناحق به رسمیت شناختهاند. حتی در داخل مناطق اشغالی، خانهها و زمینهای فلسطینیها بهتدریج به تصرف درآمده است.
وی بیان کرد: این مسئله جدیدی نیست و صهیونیستها از قبل هم اعتقاد داشتند که باید این اقدامات را انجام دهند. بخشهایی از اردن، سوریه، عراق، عربستان و دیگر مناطق همواره در نظر آنها بوده است. نمادهایی مانند دو نهر که روی بازوهای نظامی آنها شکل گرفته و به آرم و نماد تبدیل شده، نمایانگر این ادعاست. اکنون هم که کشورهای اسلامی و عربی ضعیفتر به نظر میرسند، صهیونیستها فرصت را مناسب میدانند تا این اهداف را پیگیری کنند. عامل اصلی این وضعیت، حاکمان وابسته و سیاست خارجی ضعیف این کشورهاست؛ سیاستی که میطلبد با همسایگان خود تعامل و همکاری بیشتری داشته باشیم.
وی افزود: افراد در مصاحبهها معمولاً از نام بردن کشورهای همسایه پرهیز میکنند و من هم کاملاً با این رویکرد موافقم. در شرایط فعلی، صحبت علیه همسایگان نه تنها درست نیست، بلکه سیاستی غیرسازنده محسوب میشود. با این حال، واقعیت این است که برخی حکام قدرت لازم را ندارند و وابسته هستند؛ آنها ضعیف و نیازمندند و منافع خود، اطرافیان و همچنین منافع قدرتهای بزرگ را مدنظر دارند.
باقری با بیان خاطرهای گفت: به یاد دارم در دوران سفارت، گاهی سفیر کشوری نمیتوانست تصمیم مستقل بگیرد و وزارت خارجه آن کشور او را احضار میکرد یا تغییر میداد. این تجربه نشان میدهد که حاکمان وابسته و ضعیف، مهمترین سیگنالدهندگان به دشمنان هستند. وقتی دشمن میبیند که زمینه و امکان دارد، احساس میکند که فرصت مناسبی برای پیشروی یافته است.
وی افزود: با وجود این، مردم منطقه از نظر آگاهی، فهم و شجاعت بسیار قوی هستند. روشنفکران و مردم فهیم در کشورهای همسایه کاملاً نسبت به خطرات و اهداف دشمنان آگاهاند. به همین دلیل، طرحهای بلندپروازانه دشمن برای تسلط و گسترش، به سختی قابل عملیاتی شدن است. مقاومت زنده و هوشیاری مردم، مانع تحقق این پروژهها میشود.
باقری با بیان اینکه تصور دشمن که اکنون فرصت مناسبی برای پیشروی دارد، در واقع یک اشتباه محاسباتی است، گفت: هرچند ممکن است برخی حکام منطقه سکوت کنند، اما تبعات اقدامات تجاوزکارانه برای خود آنها نیز جدی خواهد بود. روش مقابله و پاسخ کشورها ممکن است متفاوت باشد، اما تجربه نشان میدهد که تهدید، فشار مالی یا سیاسی نمیتواند مردم یا حاکمان با شجاعت و مستقل را به عقب براند. مقاومت و آگاهی مردم منطقه، همیشه مهمترین سد در برابر هرگونه طرح تجاوزکارانه است.
وی خاطرهای از دوران سفارت خود در ترکیه تعریف کرد و یادآور شد: ترکیه دوست ماست، کشور مهمی است و با ما رابطه خوبی دارد. گاهی لازم است دوستانمان را حتی در قالب نصیحت و هشدار راهنمایی کنیم. همانطور که گفتم، بهتر است اسم کشورها را نیاوریم، اما این مورد استثناء است. یک روز، وقتی به ملاقات سلیمان دمیرل، رئیسجمهور وقت ترکیه رفتم، به محض اینکه خواستم از اتاق بیرون بروم، گفت: «صبر کن، یک چیزی میخواهم به تو نشان دهم!» او سپس من را سر میز ناهارخوری – میز مذاکرهشان – برد و گفت زیر شیشه را نگاه کن. زیر شیشه، نقشهای بود که نشان میداد دشمن چه مناطقی را هدف قرار داده است.
وی در همین رابطه افزود: این اتفاق مربوط به حدود سال ۱۳۷۵ است، یعنی بیش از ۲۵ سال پیش. رئیسجمهور ترکیه، که سیاستمداری توانمند و مورد اعتماد هم در داخل و هم در خارج از کشورش بود، به من نشان داد که بخشهایی از کردستان و مناطقی از خاک ترکیه، عراق و سوریه در معرض طرحها و توطئههای دشمن قرار دارند. او با صراحت گفت: «اینها را میخواهند بگیرند و ما باید مقاومت کنیم.» این خاطره همیشه به یاد من مانده و نشان میدهد که هوشیاری و مقاومت، حتی در مقابل تهدیدات بلندمدت، اهمیت فراوانی دارد.
باقری گفت: همان نقشهای که ۲۵ سال پیش زیر میز بود، همچنان ادامه دارد و اکنون آن را با عنوان «اسرائیل بزرگ» دنبال میکنند که هدفش ایجاد یک کردستان بزرگتر و تجزیه منطقه است. آمریکاییها و اروپاییها اکنون از اسرائیل حمایت و تشویق میکنند و دشمن را احساس قدرت فراگرفته است. دلیل این اعتماد به نفس، ضعف برخی حکام منطقه است که وابسته و ضعیف هستند و منافع خود و قدرتهای بزرگ را مدنظر دارند. با این حال، تحلیل ما این است که مقاومت زنده است و خدا با ماست. استقامت و پایبندی به فرمان خدا و مقاومت در برابر دشمنان، همیشه عامل موفقیت است.
وی در پاسخ به سؤالی درباره طرح رژیم صهیونیستی برای اشغال غزه، تصریح کرد: واقعیت این است که آنها قادر نیستند غزه را به طور کامل اشغال کنند. تاکتیک آنها این است که به مرگ بگیرند تا فلسطینیها به تب راضی شوند؛ یعنی با تهدید و فشار میخواهند مردم را وادار کنند که گروههای حاکم مثل حماس را کنار بگذارند و به گروهی دیگر، شبیه محمود عباس، اجازه مدیریت داده شود که در واقع تحت هدایت اسرائیل عمل کند. هدف اصلی آنها کنترل کامل نیست، بلکه جایگزین کردن فرماندار مطیع است، نه اشغال واقعی. این تلاشها موفق نخواهد شد، زیرا مردم و مقاومت حاضر به پذیرش این شرایط نیستند.
گفتوگو از سعید امینی
انتهای پیام