پاسداشت فاطمیه با اشک آگاه؛ مدرسه‌ای برای بیداری دل‌ها
مداح پیشکسوت اهل بیت(ع) بر ضرورت آمادگی معنوی و علمی مداحان، رعایت نظم مجالس، توجه به وحدت امت اسلامی و بهره‌گیری از سیره قدما در اشعار توحیدی و پندآموز در ایام فاطمیه تأکید کرد و گفت: مداحی در فاطمیه باید با اشکی از سر شناخت و با کلامی که مایه بیداری دل‌ها و مروج وحدت و عزت امت اسلامی همراه باشد.
ایام فاطمیه فرصتی برای بازخوانی معنای واقعی ولایتمداری و اخلاص در مکتب اهل بیت(ع) است. در این روزها مداحی تنها خواندن روضه و سوز نیست، بلکه رسالتی آمیخته با معرفت، بصیرت و مسئولیت اجتماعی است.
ایام فاطمیه فرصتی برای بازخوانی مفاهیم عمیق ولایت، معرفت و اخلاص در مکتب اهل بیت(ع) است. در این ایام، مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) نقشی ویژه در تبیین ابعاد شخصیتی حضرت صدیقه طاهره(س) و انتقال پیام ایستادگی و ولایتمداری ایشان ایفا می‌کنند. مداحی در فاطمیه تنها خواندن مرثیه و ابراز اندوه نیست، بلکه مدرسه‌ای از اندیشه، اخلاق و ادب است که باید با معرفت و درک صحیح از مقام حضرت صدیقه طاهره(س) همراه باشد.
فاطمیه موسم اشک و معرفت است، ایامی که زمین بوی غربت می‌گیرد و آسمان به یاد مظلومه خانه وحی می‌گرید. در این روزها مداحی تنها هنر صدا و شعر نیست، بلکه رسالتی الهی است برای رساندن پیام ولایت و دفاع از حریم اهل بیت(ع). هر نوای مداح پژواکی از حماسه صبر و ایمان فاطمی است. در چنین روزهایی مداحان نه‌تنها باید حامل احساس و شور باشند، بلکه باید با شناخت، اخلاص و بصیرت، پیام فاطمیه را به گوش دل‌ها برسانند.
ایام فاطمیه از برجسته‌ترین مناسبت‌های مذهبی شیعیان است، ایامی که مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) مأموریتی سنگین بر دوش دارند، رساندن پیام مظلومیت و ولایت حضرت زهرا(س) به زبان دل، نه صرفاً با شعر و صوت. مداحی در این ایام عرصه‌ای است که اخلاص، علم، ادب و معرفت باید در کنار هم جلوه‌گر شوند.
ایکنا برای بررسی بایسته‌های عزاداری ایام فاطمیه به ویژه از سوی مداحان جوان به گفتوگو با مصطفی خورسندی، از مداحان پیشکسوت اهل بیت(ع) پرداخته که مشروح آن را در ادامه می خوانید.
ایکنا ـ از نگاه شما، ایام فاطمیه چه جایگاهی در میان دیگر مناسبت‌های مذهبی دارد؟
ایام فاطمیه در حقیقت نه صرفا یادآور یک واقعه تاریخی، بلکه مکتب و مدرسه‌ای عظیم برای انسان معاصر است. فاطمیه یعنی ایستادن پای ولایت تا پای جان. این عبارت کوتاه خلاصه تمام پیام فاطمیه است. ایام فاطمیه روزهایی است که در آن جلوه ایثار، بصیرت، ایمان و پایداری در راه ولایت به زیباترین شکل ممکن تجلی پیدا می‌کند. تفاوت این ایام با دیگر مناسبت‌های مذهبی دقیقا در همین معنا نهفته است، زیرا در فاطمیه سخن از بانویی است که نه‌تنها بانوی خانه نبوت بود، بلکه محور آفرینش و حقیقت ولایت است. وقتی از فاطمیه سخن می‌گوییم، در واقع از مهمترین و کامل‌ترین انسان پس از معصومان(ع) سخن می‌گوییم، بانویی که طبق حدیث شریف کسا در کنار پیامبر اعظم(ص)، امیرالمؤمنین(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) به عنوان اساس و ستون آفرینش معرفی شده‌اند: «فاطِمَةُ وَأَبُوها وَبَعلُها وَبَنُوها».
در این تعبیر نورانی فاطمه(س) در کنار پدر، همسر و فرزندان بزرگوارشان منشأ برکت و مظهر اراده الهی در عالم هستی معرفی شده است. این یعنی حضرت زهرا(س) نه تنها یک شخصیت تاریخی، بلکه حقیقتی از جنس نور الهی است که همه عالم هستی به وجود او قائم است. ایام فاطمیه یادآور این حقیقت است که بانوی دو عالم حضرت فاطمه زهرا(س) در راه دفاع از ولایت از هیچ فداکاری دریغ نکرد. ایشان در حساس‌ترین مقطع تاریخ اسلام در مقابل انحراف از مسیر حق ایستاد و با تمام وجود از حقانیت ولایت امیرالمؤمنین علی(ع) دفاع کرد. درسی که از فاطمیه گرفته می‌شود این است که انسان اگر بخواهد انسان باقی بماند، باید تا پای جان بر سر اعتقاد خود به ولایت بایستد و حتی اگر دنیا بر او سخت گیرد، از حق عدول نکند. به بیان دیگر ایام فاطمیه فقط یاد مظلومیت نیست، بلکه فریاد آگاهی است. فاطمیه یعنی اینکه هیچ مصلحتی، هیچ ترسی، هیچ فشار اجتماعی یا سیاسی نباید باعث شود که انسان از مسیر حق منحرف شود.
انسان مؤمن باید علاوه بر سوگواری، تأمل و اندیشه کند، بداند برای چه و برای که می‌گرید و از این اشک، شعور و حرکت بسازد. مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) نیز در این ایام مسئولیتی سنگین دارند، زیرا هر واژه و نغمه‌ای که در این روزها بر زبان جاری می‌کنند، باید حامل پیام ولایت و دفاع از حقیقت باشد
حضرت زهرا(س) در حالیکه در اوج جوانی بودند، با شجاعتی الهی در برابر جریان باطل ایستاد و از حق ولایت دفاع کرد و همین ایستادگی معیار انسانیت در طول تاریخ شد. از این رو، ایام فاطمیه را باید ایامی دانست که انسان مؤمن در آن خود را محک می‌زند که آیا همچون حضرت زهرا(س) حاضر است برای حق بایستد؟ آیا در مسیر ولایت تا آخرین لحظه پایداری می‌کند؟ فاطمیه تمرین وفاداری است. تمرین درک این حقیقت است که انسان باید به ولی امر خویش و به امام زمان(عج) با تمام وجود وفادار باشد و هیچ چیز را بالاتر از رضایت او نداند. در واقع، فاطمیه یک دعوت عمومی است برای بازگشت به حقیقت ولایت؛ دعوتی که از دل تاریخ تا امروز می‌رسد و به همه ما می‌گوید که اگر می‌خواهی در شمار یاران حضرت زهرا(س) و امام زمان(عج) باشی، باید در مسیر ولایت بمانی، حتی اگر هزینه‌اش جان باشد. به همین دلیل است که می‌گوییم ایام فاطمیه، ایام بصیرت و بیداری است.
در این ایام، انسان مؤمن باید علاوه بر سوگواری، تأمل و اندیشه کند، بداند برای چه و برای که می‌گرید و از این اشک، شعور و حرکت بسازد. مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) نیز در این ایام مسئولیتی سنگین دارند، زیرا هر واژه و نغمه‌ای که در این روزها بر زبان جاری می‌کنند، باید حامل پیام ولایت و دفاع از حقیقت باشد. بنابراین، ایام فاطمیه نه تنها سوگواری برای شهادت بانوی دو عالم است، بلکه دوره‌ای است برای تجدید عهد با ولایت، برای فهم عمق ایمان و برای تمرین ایستادگی در برابر باطل. فاطمیه یعنی ماندن بر سر پیمان تا آخرین نفس.
ایکنا ـ مادحین باید برای ورود به مجلس فاطمیه چه آمادگی‌های معنوی و علمی داشته باشد؟
یک مداح برای حضور و اجرای برنامه در مجالس فاطمیه باید از هر نظر آمادگی کامل داشته باشد یعنی هم آمادگی جسمی، هم روحی و هم معنوی داشته باشد. این ایام روزهایی نیست که بتوان با آمادگی سطحی وارد آن شد. مداحی در فاطمیه تنها یک اجرا یا خواندن چند شعر نیست، بلکه یک خدمت مقدس است که نیازمند معرفت، تحقیق و آمادگی قلبی است. پیش از هر چیز مداح باید از نظر علمی و محتوایی خود را مجهز کند. لازم است چندین منبع معتبر از کتب مقتل و منابع تاریخی مرتبط با زندگی و شهادت حضرت زهرا(س) را مطالعه کند تا بتواند با درک دقیق از حوادث آن دوران سخن بگوید. لذا در این زمینه صرفا نقل احساس کافی نیست و باید معرفت و آگاهی پشت هر واژه و هر روضه‌ای باشد. در کنار این آمادگی علمی، آمادگی معنوی نیز اهمیت فراوانی دارد. مداح باید با تهذیب نفس، با وضو، با نیت خالص و قلبی آرام وارد مجلس شود. کسی که می‌خواهد نام حضرت زهرا(س) را بر زبان بیاورد، باید خود را از آلودگی‌های نفسانی پاک کرده باشد و در درون، احساس حضور در محضر اهل بیت(ع) را داشته باشد.
اما نکته بسیار مهمی که در ایام فاطمیه باید به آن توجه شود، مسئله وحدت اسلامی است. امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند اتحاد ملی و همدلی در میان امت اسلامی هستیم. بنابراین، شایسته نیست که در این مجالس سخنی گفته شود یا روضه‌ای خوانده شود که خدای نکرده موجب شکاف یا اختلاف میان مسلمانان شود. مداح باید دقت کند که روضه‌هایی را انتخاب کند که علاوه بر بیان مظلومیت و عظمت حضرت زهرا(س)، هیچ‌گونه جنبه تفرقه‌انگیز یا وحدت‌شکن نداشته باشند. همان‌طور که حضرت زهرا(س) خود تا پای جان پای ولایت ایستادند، امروز نیز مداحان باید در مسیر ولایتمداری همراه با بصیرت گام بردارند. یکی از جلوه‌های تبعیت از ولایت در زمان ما پایبندی به فرمایشات ولی امر مسلمین است که همواره بر وحدت، همدلی و پرهیز از تفرقه تأکید دارند.
اگر حضرت زهرا(س) در زمان خود برای دفاع از ولایت فداکاری کردند، امروز مداحان باید در عمل نشان دهند که پیرو آن مکتب هستند و هیچ سخن یا حرکتی از آنان صادر نشود که با منویات مقام معظم رهبری و مصالح امت اسلامی در تعارض باشد. در یک کلام، مداحی فاطمیه باید با علم، ادب، معرفت و بصیرت همراه باشد. مداحی در فاطمیه باید با اشکی از سر شناخت و با کلامی که مایه بیداری دل‌ها و مروج وحدت و عزت امت اسلامی همراه باشد.
ایکنا ـ آیا در سبک اجرا (آهنگ، لحن، شور و حال مجلس) تفاوت خاصی بین فاطمیه و دیگر ایام وجود دارد؟ همچنین چه مواردی را توصیه می‌کنید که مداحان جوان از آن پرهیز کنند تا شأن مجلس حضرت زهرا(س) حفظ شود؟
وقتی سخن از ایام فاطمیه و مجالس حضرت زهرا(س) به میان می‌آید، باید درک کنیم که این مجالس تفاوتی بنیادین با سایر ایام عزاداری دارند. فاطمیه تنها یک ایام سوگواری نیست، بلکه مدرسه‌ای است برای پرورش دل‌ها، تلطیف جان‌ها و نزدیک شدن به خداوند. شور ظاهری یا هیجان‌های بیرونی هرچند در برخی مجالس دیگر مجاز است، در فاطمیه باید با احساس عمیق، معرفت و خشوع درونی همراه شود. یکی از کلیدهای فهم فضای فاطمیه، حدیثی است که می‌فرماید: «أَنَا عِندَ الْمُنْكَسِرَةِ قُلُوبُهُم؛ من نزد دل‌های شکسته‌ام». این سخن نورانی مسیر مداحی در فاطمیه را مشخص می‌کند. هدف مجالس فاطمیه شکستن غرور، فروتنی و تربیت قلب‌های خاشع است. مداحی باید آن‌قدر اثرگذار باشد که مخاطب در فضای مجلس، دلش نرم و قلبش شکسته شود، نه صرفاً به گریه هیجانی یا شعارهای بیرونی گرفتار شود.
مجلس فاطمیه باید انسان را یک گام به خدا نزدیک‌تر کند. اگر مخاطبی پس از پایان مجلس احساس کند که دلش شکسته و در عین حال نور معرفت و خشوع بر قلبش تابیده است، آن مجلس موفق بوده است
سبک اجرا چه در لحن، آهنگ، ریتم و شور مجلس باید به گونه‌ای طراحی شود که روح انسان را به تفکر و تأمل در مظلومیت اهل بیت(ع) و آموزه‌های حضرت زهرا(س) هدایت کند. اجرای تند، نمایش‌گونه یا استفاده از ریتم‌های شاد و سطحی می‌تواند اثر معنوی مجلس را کاهش دهد و شأن حضرت زهرا(س) را خدشه‌دار کند. مداحی فاطمیه باید آرام، پرمغز و سرشار از احساس پاک باشد، احساسی که ریشه در معرفت، خشوع و شناخت دقیق حوادث تاریخی دارد. مداحان جوان باید توجه ویژه‌ای به انتخاب اشعار و روضه‌ها داشته باشند. روضه‌ها و نوحه‌ها باید پیام وحدت و پایبندی به ولایت را منتقل کنند و از هرگونه مطالبی که باعث شکاف، تفرقه یا اختلاف میان مسلمانان شود، پرهیز شود. همان‌طور که حضرت زهرا(س) تا پای جان برای دفاع از ولایت ایستاد، امروز نیز مداحان با انتخاب دقیق محتوای مداحی و سبک اجرا، می‌توانند پیام وفاداری، معرفت و همدلی را به دل‌های مردم منتقل کنند.
در نهایت، مجلس فاطمیه باید انسان را یک گام به خدا نزدیک‌تر کند. اگر مخاطبی پس از پایان مجلس احساس کند که دلش شکسته و در عین حال نور معرفت و خشوع بر قلبش تابیده است، آن مجلس موفق بوده است. فاطمیه به معنای واقعی پرورش دل‌های خاشع، رشد روحی و انتقال مخاطب از شور ظاهری به شعور معنوی است. مداحی در این ایام یعنی رساندن انسان از حالت عاطفی سطحی به فهم عمیق از مظلومیت، ولایتمداری و عشق الهی و این همان هنر واقعی و والای مداحی فاطمی است.
ایکنا ـ نقش صداقت و اخلاص در تأثیرگذاری مداحی، به‌ویژه در ایام فاطمیه، را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در حقیقت مسئله اخلاص و صداقت در مداحی مختص ایام فاطمیه نیست و باید در تمام ایام و مجالس مذهبی رعایت شود. اخلاص ستون اصلی هر عمل عبادی و به ویژه مداحی است زیرا بدون آن، حتی زحمات و تلاش‌های فراوان نیز تأثیر واقعی خود را از دست می‌دهد. اگر کسی برای خداوند بخواند، باید انتظار داشته باشد که پاداش و برکت عملش را تنها از سوی خدا دریافت کند، نه از مردم یا برای جلب توجه آنان. برعکس، اگر کسی برای غیر خدا بخواند، نمی‌تواند انتظار داشته باشد که عملش نزد پروردگار ارزش و پاسخ داشته باشد. پاداش حقیقی مداحی تنها برای کسی است که از ته قلب و با نیت خالص خدمت اهل بیت(ع) و خداوند را هدف قرار داده است.
مداحی برای خداوند یعنی ورود به صحنه با نیت پاک، خالی از ریا و خودنمایی و آماده بودن برای انتقال پیام اهل بیت(ع) با صداقت و اخلاص کامل. بنابراین، هر مداحی که در ایام فاطمیه و دیگر مجالس با اخلاص کامل عمل کند، هم آثار روحانی و معنوی خود را در دل مخاطبان بر جای می‌گذارد و هم پاداش عملش را از خداوند دریافت می‌کند. بدون اخلاص حتی اجرای پرشور و پرحجم نیز نمی‌تواند روح مردم را متأثر کند و اثر واقعی مداحی بر جان و دل حاضرین شکل نخواهد گرفت. به طور خلاصه اخلاص و صداقت قلبی زیربنای هر مداحی مؤثر و الهی است و این ویژگی است که مجالس فاطمیه را از یک اجرای معمولی متمایز کرده و حضور دل‌ها در آن را واقعی و عمیق می‌کند. مداحی بدون اخلاص حتی اگر تمام قواعد ظاهری رعایت شود، به هدف واقعی خود نمی‌رسد و تأثیرگذاری حقیقی خود را از دست می‌دهد.
ایکنا ـ یک مداح جوان برای ورود به این عرصه در ایام فاطمیه باید از کجا شروع کند؟ و چطور می‌شود بین شور و شعور در مداحی تعادل برقرار کرد؟
در پاسخ به این پرسش باید ابتدا یک نکته بسیار مهم را روشن کنیم یعنی در مداحی به‌ویژه در حوزه حسینی و فاطمیه‌ای شور و شعور جدایی‌ناپذیرند و اساساً از هم قابل تفکیک نیستند. برخی تصور می‌کنند می‌توان میان شور و شعور تفاوت قائل بود اما این دیدگاه از اساس نادرست است. هر کسی که شعور حسینی داشته باشد، به‌طور طبیعی شور حسینی نیز دارد و بالعکس. نمی‌توان کسی را تصور کرد که شعور حسینی داشته باشد اما شور حسینی نداشته باشد. این دو ویژگی همچون دو روی یک سکه هستند و همواره با هم همراه هستند. این حقیقت را می‌توان در رفتار بزرگان و مراجع دینی به وضوح مشاهده کرد. مراجع ما، در مجالس عزاداری، با تمام وجود سینه می‌زنند، اشک می‌ریزند و در عین حال کاملاً با فلسفه عزاداری و آموزه‌های حسینی آشنا هستند. مقام معظم رهبری نیز در جلسات مذهبی و عزاداری با همان شور و شعور عمیق حضور می‌یابند و با تمام وجود در مراسم شرکت می‌کنند.
هدف نهایی، ایجاد حس و معرفت همزمان در دل‌های مخاطبان و خود مداح است؛ چیزی که به شکل یک جریان معنوی قدرتمند، فضای مجلس را متأثر می‌کند و اثر روحانی بر قلب‌ها می‌گذارد. در نهایت، باید تأکید شود که شور و شعور حسینی یکی هستند و جدایی‌پذیر نیستند
این تجربه عملی نشان می‌دهد که شور حسینی و شعور حسینی همواره در هم تنیده‌اند و جداشدنی نیستند. بنابراین، تلاش مداحان جوان باید بر پرورش همزمان معرفت و احساس متمرکز باشد؛ به گونه‌ای که شورشان براساس شعور و شناخت دقیق باشد و شعورشان از دل شور و اخلاص ناشی شود. وقتی مداح با معرفت کامل وارد مجلس می‌شود، شور و هیجانش معنادار و اثرگذار می‌شود و مخاطب را نه تنها تحت تأثیر عاطفی، بلکه تحت تأثیر معنوی نیز قرار می‌دهد. برای ورود به عرصه مداحی در ایام فاطمیه مداحان جوان باید از مطالعه دقیق منابع معتبر، آشنایی با حوادث تاریخی و آموزه‌های اهل‌بیت(ع) و کسب تجربه عملی در کنار پیشکسوتان شروع کنند. آموزش، مطالعه و حضور فعال در مجالس سه رکن اصلی است که کمک می‌کند مداح بتواند هم شور و هم شعور را به یک سطح مطلوب و الهام‌بخش برساند.
هدف نهایی، ایجاد حس و معرفت همزمان در دل‌های مخاطبان و خود مداح است؛ چیزی که به شکل یک جریان معنوی قدرتمند، فضای مجلس را متأثر می‌کند و اثر روحانی بر قلب‌ها می‌گذارد. در نهایت، باید تأکید شود که شور و شعور حسینی یکی هستند و جدایی‌پذیر نیستند. مداحان جوان و همه کسانی که در این مسیر قدم می‌گذارند، باید با تمام وجود این وحدت را درک کنند و در عمل نیز نشان دهند. تمام تلاش و کوشش آن‌ها باید با نیت خالص و عشق واقعی به اهل بیت(ع) همراه باشد تا بتوانند شور و شعور حسینی را در دل‌ها زنده کرده و پیام عاشورا و فاطمیه را به بهترین شکل منتقل کنند. ان‌شاءالله همه ما نیز بتوانیم با همین دیدگاه در مسیر مداحی اهل بیت(ع) گام برداریم و به حقیقت و عمق معنوی مجالس فاطمیه وفادار بمانیم.
ایکنا ـ چه توصیه‌ای برای مداحان جوان در رابطه با هرچه بهتر برگزار شدن ایام فاطمیه دارید؟
در مورد برگزاری مجالس فاطمیه نخستین نکته‌ای که لازم می‌دانم تأکید کنم، رعایت نظم، دقت، احترام به زمان و حقوق مستمعین است. یکی از آفات برخی مجالس، بی‌نظمی در زمان‌بندی برنامه‌هاست. مداحان جوان باید توجه داشته باشند که برگزاری یک مجلس باشکوه و اثرگذار تنها در شور و هیجان خلاصه نمی‌شود، بلکه بخشی از آن به تدبیر و رعایت حقوق مردم بازمی‌گردد. از این رو، یکی از نخستین توصیه‌های من این است که ساعت آغاز و پایان برنامه‌ها را طوری تنظیم کنند که به نماز صبح مستمعین لطمه‌ای وارد نشود. بسیار مهم است که مردم بتوانند پس از شرکت در مجلس عزای حضرت زهرا(س) با آرامش خاطر به خانه‌های خود بازگردند، خانواده‌ها نگران فرزندانشان نباشند و مجالس مذهبی مایه نظم و آرامش جامعه شود، نه خستگی و بی‌نظمی. همان‌گونه که گفته‌اند دین ما، دین نظم و ادب است و مداحان جوان به عنوان حاملان پیام اهل بیت(ع) باید خود در عمل مظهر این نظم و ادب باشند.
از سوی دیگر، باور دارم که موفقیت در هر زمینه‌ای از جمله در عرصه مداحی در دو چیز خلاصه می‌شود؛ نماز اول وقت و احترام به پدر و مادر. این دو رکن، اساس توفیق در زندگی معنوی هر انسان مؤمنی است. کسی که اهل نماز اول وقت است، ارتباطش با خداوند همواره زنده و روشن است و اخلاص در عملش موج می‌زند. مداحی که پیش از هر چیز نماز خود را در اول وقت اقامه می‌کند، در واقع دل خود را به منبع نور متصل کرده و این نور در صدایش، نگاهش و تأثیر سخنش آشکار می‌شود. همچنین، کسی که به پدر و مادر خود احترام می‌گذارد، از برکت دعای آنان بهره‌مند می‌شود. دعای والدین چراغ راه و پشتوانه معنوی هر انسان موفق است و مداح نیز از این قاعده مستثنی نیست.
مداحی سنتی ما سرشار از پند، توحید و معرفت بود. قدما همان‌طور که سینه می‌زدند و می‌گریستند، اشعاری می‌خواندند که سرشار از معنا و اخلاق بود، شعرهایی که روح مخاطب را به یاد خدا و به سوی معرفت اهل بیت(ع) سوق می‌داد
نکته دیگر، لزوم شاگردی در محضر پیشکسوتان و بهره‌مندی از تجربه بزرگان عرصه مداحی است. جوانان باید بدانند که مداحی تنها یک فن یا مهارت نیست، بلکه سلوکی تربیتی و روحانی است. مداحی که در کنار اساتید و ذاکران بزرگ رشد کند، هم در بیان و اجرا پخته‌تر می‌شود، هم در معنا و معرفت. تجربه بزرگان چراغی است که مسیر آینده مداح جوان را روشن می‌کند. بنابراین، توصیه می‌کنم جوانان عزیز در جلسات پرشور پیشکسوتان حضور یابند، از پندها و توصیه‌های آنان بهره‌مند شوند و از شیوه آنان در احترام به اهل بیت(ع) الگو بگیرند.
مداحی سنتی ما سرشار از پند، توحید و معرفت بود. قدما همان‌طور که سینه می‌زدند و می‌گریستند، اشعاری می‌خواندند که سرشار از معنا و اخلاق بود، شعرهایی که روح مخاطب را به یاد خدا و به سوی معرفت اهل بیت(ع) سوق می‌داد. مداح امروز نیز باید به همان سنت وفادار بماند. لازم است در میان اشعار و مراثی بخشی به اشعار توحیدی و پندآموز اختصاص یابد تا مجلس فاطمیه تنها مجلس عاطفه و سوگ نباشد، بلکه محفل معرفت و تذکر نیز باشد. مداحی موفق آن است که بتواند هم دل‌ها را بلرزاند و هم عقل‌ها را بیدار کند. چنین مداحی است که مجلسش اثرگذار می‌شود، اشکش مایه تزکیه و صدایش دعوتی است به سوی نور.
در پایان باید گفت که ایام فاطمیه برای ترویج معرفت و ولایتمداری است. مداحان جوان باید بدانند که هر بیت شعر، هر جمله از مرثیه و هر لحظه از مجلس می‌تواند دل انسانی را به سوی خدا نزدیک‌تر کرده یا خدای نکرده از مسیر معرفت دور کند. پس بیایید همه با اخلاص، ادب، نظم و معرفت در مسیر حضرت زهرا(س) گام برداریم و با تأسی از سیره ایشان، مجالس فاطمیه را به محفل نور، اخلاق و وحدت تبدیل کنیم.
گفتوگو از مجتبی افشار
انتهای پیام
