سرمایه اصلی نظام سلامت در انسان آگاه و جامعه توانمند نهفته است

به گزارش خبرنگار ایکنا، مراسم افتتاحیه دهمین کنگره ملی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت و سومین همایش ملی سواد‌ سلامت امروز، ششم آبان‌ماه در محل دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد.

در ابتدای این مراسم، سیدرضا رئیس‌کرمی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران طی سخنانی بیان کرد: باعث افتخار است که امروز در قلب ایران، یعنی دانشگاه علوم پزشکی تهران تهران میزبان کنشگران و سیاست‌گذاران حوزه آموزش و سلامت هستیم. این کنگره فرصتی مغتنم در مسیر تأمل و بازاندیشی درباره آینده آموزش و ارتقای سلامت در کشور است، مسیری که هدف نهایی آن توانمندسازی مردم برای زیستنی سالم‌تر و آگاهانه‌تر است.

وی افزود: آموزش و ارتقای سلامت صرفاً یک برنامه مقطعی یا موضوع روز نیست، بلکه فلسفه‌ای اجتماعی و ضرورتی بنیادین در نظام سلامت محسوب می‌شود. هیچ برنامه‌ای در نظام سلامت بدون مشارکت فعال مردم و بدون درک زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی به نتیجه‌ای پایدار نخواهد رسید. سرمایه اصلی نظام سلامت نه در ساختمان‌ها و تجهیزات، بلکه در انسان آگاه و جامعه توانمند نهفته است. توسعه پایدار نیز تنها در گرو برخورداری از انسان سالم و آگاه به مسائل حوزه سلامت است.

رئیس‌کرمی گفت: تجربه‌های ملی و جهانی سال‌های اخیر به روشنی نشان داده‌اند که دستیابی به سلامت پایدار تنها از مسیر گسترش خدمات درمانی ممکن نیست. نیازمند سیاست‌هایی هستیم که سلامت را در تمامی ابعاد زندگی و در همه سیاست‌ها جاری کنند، از آموزش در مدارس تا سیاست‌گذاری در رسانه‌ها، از محیط‌های کاری تا سبک زندگی فردی و از تصمیم‌های کلان ملی تا رفتارهای روزمره مردم.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان یکی از ارکان نظام سلامت کشور همواره کوشیده است در کنار تربیت نیروی انسانی متخصص، در اعتلای آگاهی و ثبات سلامت جامعه نیز پیشگام باشد. محورهای این کنگره از عدالت در سلامت و سلامت در سیاست‌ها گرفته تا سلامت دیجیتال، نقش پزشک خانواده و فرهنگ سلامت در جامعه ایرانی بیانگر پویایی جامعه علمی کشور و درک عمیق از پیچیدگی‌های سلامت امروز است.

اهمیت آموزش سلامت 

وی بیان کرد: در شرایط کنونی آموزش سلامت نه در حاشیه، بلکه در متن سیاست‌گذاری‌های کلان حوزه سلامت قرار دارد. ورود فناوری‌های نوین، به‌ویژه هوش مصنوعی و سلامت دیجیتال، چشم‌اندازهای تازه‌ای برای آموزش و توانمندسازی مردم گشوده است. با این حال، چالش‌هایی همچون نابرابری‌های اجتماعی و تغییرات فرهنگی و اقتصادی همچنان پیش روی ماست. پاسخ به این چالش‌ها تنها از مسیر همکاری، گفت‌وگو و هم‌افزایی میان نهادهای علمی، اجرایی و مردمی امکان‌پذیر است.

رئیس‌کرمی تصریح کرد: بدون تردید این کنگره با حضور اساتید برجسته، نمایندگان سازمان جهانی بهداشت، مدیران و پژوهشگران جوان می‌تواند نقش مؤثری در تدوین و انتقال پیام‌های علمی و سیاستی برای آینده سلامت کشور ایفا کند، پیام‌هایی مبتنی بر شواهد علمی و ریشه‌دار در تجربه زیسته و واقعیت‌های اجتماعی ایران.

وی افزود: در پایان لازم می‌دانم از همه همکاران و دست‌اندرکاران این رویداد ارزشمند صمیمانه قدردانی کنم. همچنین، تأکید می‌کنم که ما به عنوان دانشگاه وظیفه داریم مطالبه‌گر سلامت مردم باشیم. امروز سلامت جامعه در معرض حجم گسترده‌ای از اطلاعات نادرست و آموزش‌های غیر علمی در فضای مجازی قرار دارد. برخورد صرفاً محدودکننده با این فضا راه‌حل مؤثری نیست، بلکه باید با ارتقای سواد سلامت جامعه از خانواده‌ها، مدارس و دانشگاه‌ها آغاز کنیم.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: دانشگاه علوم پزشکی تهران و گروه‌های آموزش بهداشت با بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی خود آماده‌اند در مسیر تولید محتوای معتبر و علمی برای عموم مردم گام بردارند. ایجاد پلتفرم‌های رسمی با اعتبار دانشگاهی می‌تواند به مردم کمک کند تا پاسخ پرسش‌های سلامت خود را از منابع علمی و موثق دریافت کنند. این اقدام نه پرهزینه است و نه دشوار، اما نیازمند عزمی جدی و همتی ملی است. در نهایت هدف ما آن است که هر شهروند ایرانی بتواند در مواجهه با مسائل سلامت خود، به منابع معتبر علمی دسترسی داشته باشد و به یاری دانش و آگاهی، گامی مؤثر در ارتقای سلامت فردی و اجتماعی بردارد.

ضرورت نگاه بین‌بخشی به حوزه سلامت

در ادامه، جواد رفیع‌نژاد، رئیس دانشکده بهداشت دانشگاه علوم‌ پزشکی تهران نیز طی سخنانی بیان کرد: مایه افتخار و خرسندی است که امروز در دهمین کنگره ملی آموزش و ارتقای سلامت و سومین همایش ملی سواد سلامت در کنار شما فرهیختگان و پیشگامان عرصه سلامت کشور حضور داریم. این رویداد علمی فرصتی ارزشمند برای تبادل تجربه، اندیشه و هم‌افزایی در مسیر بازتعریف نقش آموزش، بهداشت و مشارکت مردم در نظام سلامت است.

وی افزود: دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان نهادی پیشرو در نظام سلامت کشور، مفتخر است میزبان این گردهمایی علمی و راهبردی باشد. ما میراث‌دار بزرگانی هستیم که روزگاری نه چندان دور، نه در بیمارستان‌ها بلکه در دل جامعه و در روستاها و شهرها با بیماری‌هایی همچون مالاریا، آبله، تیفوس و طاعون مبارزه کردند و با راه‌اندازی شبکه‌های بهداشت و مراقبت‌های اولیه، الگویی ماندگار برای کشورهای مختلف جهان پدید آوردند.

رفیع‌نژاد ادامه داد: در دنیای امروز چالش‌هایی همچون بیماری‌های غیر واگیر، سبک زندگی ناسالم، تهدیدات زیست‌محیطی، نابرابری در دسترسی به خدمات سلامت و ظهور بیماری‌های نوپدید، ضرورت نگاهی سیستمی و بین‌بخشی را بیش از پیش آشکار ساخته است. آموزش بهداشت و ارتقای سلامت دیگر یک انتخاب نیست؛ بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای پایداری نظام سلامت و رفاه اجتماعی است.

وی اظهار کرد: محورهای این کنگره نقشه راهی روشن پیش روی ما قرار می‌دهد. عدالت در سلامت مفهومی بنیادین است که تحقق آن تنها با سلامت در همه سیاست‌ها ممکن خواهد شد. سلامت باید نه تنها در وزارت بهداشت، بلکه در آموزش، حمل‌ونقل، محیط‌زیست، اقتصاد و فرهنگ نهادینه شود. پزشکی خانواده و مراقبت‌های اولیه بهداشتی نیز سنگ‌بنای نظام سلامت کارآمد هستند و ما باید با بازتعریف و تقویت این نظام، پاسخگوی نیازهای واقعی جامعه در سطوح ملی و بین‌المللی باشیم.

 سواد سلامت؛ کلید توانمندسازی مردم

رفیع‌نژاد بیان‌ کرد: سواد سلامت کلید توانمندسازی مردم است. جامعه‌ای که بداند، می‌تواند پیشگیری کند، تصمیم درست بگیرد و از حقوق سلامت خود دفاع نماید. سواد سلامت در دنیای امروز همانند واکسنی برای ذهن است؛ واکسنی در برابر انبوه اطلاعات نادرست و گمراه‌کننده. از این‌رو، باید از رسانه نه صرفاً به عنوان ابزار اطلاع‌رسانی، بلکه به عنوان ابزاری آموزشی و تحول‌ساز بهره بگیریم.

وی گفت: دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران در تلاش است با تولید محتواهای علمی ساده، کلیپ‌های آموزشی، پادکست‌های بهداشتی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، در گسترش سواد سلامت میان اقشار مختلف جامعه، به‌ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر و مناطق محروم، گام‌های مؤثر بردارد. در این مسیر، درک عمیق از فرهنگ و ویژگی‌های اجتماعی جامعه ایرانی ضرورتی اساسی است، زیرا هیچ نسخه‌ای بدون بومی‌سازی و شناخت ارزش‌ها و باورهای مردم به نتیجه نخواهد رسید.

رفیع‌نژاد ادامه داد: سلامت دیجیتال و نوآوری‌های فناورانه فرصت‌های بی‌سابقه‌ای برای تحقق عدالت، دسترسی و اثربخشی در آموزش سلامت فراهم کرده‌اند. باید این فرصت‌ها را با نگاهی هوشمندانه و اخلاق‌مدارانه به کار بگیریم. همچنین، همکاری بین‌بخشی در نظام سلامت ضرورتی انکارناپذیر است؛ چراکه سلامت حاصل تعامل آموزش، اقتصاد، رسانه، فناوری، سیاست و جامعه است.

وی گفت: در همین راستا دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران با تشکیل کنسرسیومی از رؤسای دانشکده‌های بهداشت سراسر کشور، در پی ایجاد بازویی مشورتی و اجرایی توانمند برای سیاست‌گذاری ملی در حوزه بهداشت است. این دانشکده با دارا بودن ۱۱ گروه آموزشی در قالب ۴۵ رشته تحصیلی، ۴ ایستگاه تحقیقاتی، ۹ آزمایشگاه مرجع ملی و ۱۰ مجله علمی، پژوهشی خود را متعهد می‌داند در خط مقدم آموزش، پژوهش و سیاست‌گذاری سلامت کشور فعالیت کند.

سلامت‌محوری جایگزین درمان‌محوری شود

وی افزود: توسعه رشته‌های نوین از جمله سلامت روان، بهداشت سالمندی، سلامت شهری، دیپلماسی و حقوق سلامت و اخلاق پزشکی از جمله اقدامات راهبردی ما برای پاسخگویی به نیازهای نوظهور نظام سلامت است. امیدوارم این کنگره سرآغاز فصلی نو در مسیر توانمندسازی مردم، خانواده‌ها و جامعه برای ساختن آینده‌ای سالم‌تر، آگاه‌تر و عادلانه‌تر باشد. به امید روزی که سلامت‌محوری جایگزین درمان‌محوری شود؛ چراکه بهداشت و سلامت نه در گفتار، بلکه در عمل، منش و رفتار معنا می‌یابد. راه نجات جامعه در گسترش فرهنگ خودمراقبتی، ارتقای سواد سلامت و تقویت رویکردهای پیشگیرانه نهفته است.

بکارگیری خلاقیت در آموزش سلامت 

در ادامه، دورینا اندرو ژیتارو، نماینده یونیسف در ایران نیز طی سخنانی بیان کرد: مایلم در آغاز سخن از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جمهوری اسلامی ایران برای دعوت و میزبانی شایسته در این رویداد ارزشمند صمیمانه تشکر کنم. همچنین لازم می‌دانم مراتب قدردانی خود را رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران و همکاران گرامی در اداره بین‌الملل وزارت بهداشت و رئیس دفتر آموزش و ارتقای سلامت ابراز کنم. از اعضای کمیته‌های علمی و اجرایی کنگره و تمامی حاضران در این گردهمایی نیز صمیمانه سپاسگزارم.

وی افزود: حضور در این نشست برای من افتخار بزرگی است، به‌ویژه آنکه موضوع این کنگره در حوزه‌ای قرار دارد که سال‌هاست در آن فعالیت کرده‌ام؛ حوزه‌ای که به‌حق یکی از اولویت‌های جهانی نظام‌های سلامت به شمار می‌آید. از تلاش‌ها، همکاری‌های مؤثر و مدیریت هوشمندانه وزارت بهداشت و دفتر آموزش و ارتقای سلامت ایران در این زمینه، عمیقاً قدردانی می‌کنم.

وی ادامه داد: دنیای امروز به‌سرعت در حال تغییر است؛ فناوری‌های دیجیتال هر روز گسترده‌تر می‌شوند و مردم بیش از هر زمان دیگری به اطلاعات سلامت دسترسی دارند. همین امر مسئولیت ما را دوچندان می‌کند تا در مسیر آموزش و ارتقای سلامت، خلاق‌تر و نوآورتر عمل کنیم و بتوانیم بر رفتارهای مبتنی بر سلامت جوامع تأثیر واقعی بگذاریم.

نماینده یونیسف در جمهوری اسلامی ایران گفت: از اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی، آموزش و ارتقای سلامت در جهان از مرحله اطلاع‌رسانی صرف فراتر رفت و تمرکز آن بر تغییر رفتارهای اجتماعی قرار گرفت. تجربه تاریخی بشر نشان داده است که درمان به‌تنهایی پاسخگوی چالش‌های سلامت نیست و پیشگیری و آموزش مؤثر باید در کانون نظام‌های سلامت قرار گیرد. در واقع، سلامت پایدار بدون مشارکت فعال مردم و جوامع محلی ممکن نخواهد بود.

ایران الگوی ارزشمندی برای جهان ارائه کرده است

وی افزود: در این مسیر، ایران الگوی ارزشمندی برای جهان ارائه کرده است. ایجاد شبکه گسترده بهداشت و مراقبت‌های اولیه و حضور فعال خانه‌های بهداشت و داوطلبان سلامت در دل جوامع، از افتخارات نظام سلامت ایران است. این مدل جامع و اجتماع‌محور، الگویی کم‌نظیر در سطح منطقه و جهان محسوب می‌شود.

همچنین، کسب جایزه نوآوری یونیسف توسط شبکه خودمراقبتی و ارتقای سلامت جمهوری اسلامی ایران در میان ۱۴۶ کشور جهان، دستاوردی درخشان و قابل تحسین است. توسعه مشارکت اجتماعی و خودمراقبتی در قالب شبکه‌های محلی، تجربه‌ای الهام‌بخش است که می‌تواند به عنوان الگویی موفق در عرصه جهانی مورد توجه قرار گیرد.

وی گفت: تجربیات بین‌المللی نشان داده است که صرف آگاهی‌رسانی، تضمینی برای تغییر رفتار نیست. بسیاری از افراد می‌دانند چه کاری درست است، اما به دلایل مختلف آن را انجام نمی‌دهند. از این‌رو، توجه به علوم رفتاری، علوم شناختی و روان‌شناسی اجتماعی در سیاست‌گذاری‌های سلامت اهمیتی اساسی دارد. امروز بیش از ۶۰ کشور جهان، مراکز تخصصی علوم رفتاری را در وزارتخانه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی خود ایجاد کرده‌اند تا از طریق تحلیل رفتارهای انسانی و اجتماعی راهکارهای مؤثرتری برای ارتقای سلامت جامعه طراحی کنند.

تقویت زیرساخت‌های دیجیتال سلامت

نماینده یونیسف در جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد: موضوع مهم دیگر تقویت زیرساخت‌های دیجیتال سلامت است. در دنیای متصل امروز، توسعه فناوری‌های دیجیتال نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی استراتژیک برای تسهیل آموزش، نظارت، پایش و مشارکت مردم در سلامت به شمار می‌رود. در کنار آن افزایش مشارکت اجتماعی و گسترش فرهنگ خودمراقبتی رکن سوم این تحول است. هر یک از ما، پیش از مراجعه به مراکز درمانی، نخست به خانواده، دوستان یا شبکه‌های اجتماعی رجوع می‌کنیم. بنابراین این فضاها می‌توانند بستری مؤثر برای انتقال اطلاعات صحیح و مقابله با شایعات و داده‌های نادرست باشند.

وی گفت: آماده‌ایم در کنار جمهوری اسلامی ایران سه محور اصلی همکاری را دنبال کنیم. 1. تقویت علوم رفتاری در نظام سلامت از طریق همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز علمی برای نهادینه‌سازی دانش تغییر رفتار در سیاست‌گذاری‌ها. 2. ارتقای مشارکت و شنیدن صدای مردم در طراحی خدمات سلامت، به‌ویژه توجه به نیازها و دیدگاه‌های دریافت‌کنندگان خدمات و 3. حمایت از برنامه‌های خودمراقبتی و مشارکت اجتماعی، به‌ویژه از طریق گسترش فناوری‌های دیجیتال و شبکه‌های همیاری سلامت.

وی بیان کرد: همچنین در صورت نیاز به توسعه آموزش‌های تخصصی یا طراحی پلتفرم‌های نوین آموزشی، آمادگی داریم در همکاری با وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، این مسیر را به‌صورت مشترک پیش ببریم. در پایان بار دیگر از میزبانی گرم و همکاری سازنده تمامی نهادها و دست‌اندرکاران این کنگره ارزشمند سپاسگزاری می‌کنم و برای ملت بزرگ ایران آرزوی سلامت، پیشرفت و بهروزی دارم.

چالش‌های موجود در حوزه سلامت  

در ادامه این مراسم، حمید الله‌وردی‌پور، رئیس دهمین کنگره آموزش بهداشت و ارتقای سلامت و استاد دانشگاه علوم پزشکی تبریز نیز طی سخنانی اظهار کرد: می‌توانم با غرور و افتخار ملی اعلام کنم که دهمین کنگره آموزش و ارتقای سواد سلامت و سومین کنگره سواد سلامت برگزار می‌شود. تقریباً بیست و دو یا بیست و سه سال قبل دانشگاه علوم پزشکی یزد اولین کنگره ملی سلامت را برگزار کرد. پس از آن، شهرهای همدان، تبریز، تهران، مشهد، اصفهان و زاهدان میزبان این کنگره‌ها بودند. این روند نشان‌دهنده پویایی و توسعه مستمر در رشته سلامت است. 

وی افزود: در دو سال اخیر فرم‌ها و برنامه‌های متعددی در این حوزه اجرا شده است و می‌توان گفت از نظر متخصصان بهداشت، شاهد نسل اول، نسل دوم و نسل سوم هستیم. هر چه جلوتر آمده‌ایم، پویایی جوانان و دانشجویان در نوآوری و توسعه این رشته بیشتر شده و توانسته است به آنچه باید باشد دست یابد. این موفقیت برای ما بسیار مهم است. از سوی دیگر با توجه به تغییرات جهانی ما توانستیم با غرور اعلام کنیم که متخصصین و محققین ایرانی قادر به تعامل علمی و ارائه دستاوردهای جهانی در این زمینه هستند.  جامعه بهداشت و ارتقای سلامت ایران جدا از نقش انجمنی خود، به یک ناشر علمی نیز تبدیل شده است. اخیرا یکی از مجلات مرتبط با این حوزه در وزارت بهداشت به‌روزرسانی شد و این افتخاری بزرگ است که یک مجله از ایران در حوزه هپروشن در بالاترین سطح قرار گیرد. 

الله‌وردی‌پور گفت: این نشان‌دهنده بالندگی علمی کشور است و تأکید می‌کند که باید به خودمان باور داشته باشیم و بدانیم در عرصه جهانی توانایی و حرف برای گفتن داریم.  با برگزاری دهمین کنگره ملی بهداشت و ارتقای سلامت، لازم است به یک واقعیت مهم توجه کنیم که پایه و اساس هر نظام سلامت، تأکید بر آموزش و انتقال دانش سلامت است. متأسفانه در کشور ما یک پارادوکس وجود دارد یعنی از یک طرف به نظام مراقبت‌های اولیه سلامت (PHC) افتخار می‌کنیم و از طرف دیگر رویکرد درمان‌محور غالب است که هزینه‌های بسیاری برای کشور ایجاد می‌کند. ما باید بتوانیم با این تضاد مقابله کنیم؛ چراکه تغییر پارادایم در حوزه سلامت ضروری است و همه از سواد سلامت صحبت می‌کنند، اما بسیاری مفهوم واقعی آن را نمی‌دانند. این شامل بسیاری از سیاست‌گذاران نیز می‌شود. 

رئیس کنگره آموزش بهداشت و ارتقای سلامت گفت: اگر سواد سلامت تنها به معنای آگاهی محدود باشد، نمی‌توان رویکرد پیشگیری محور را جایگزین رویکرد درمان‌محور کرد. برای این منظور باید آسیب‌شناسی درست انجام دهیم و بدفهمی‌ها در مورد سواد سلامت را در جامعه شناسایی کنیم. تا زمانی که این کار انجام نشود، توسعه این حوزه ممکن نخواهد بود. واقعیت این است که یکی از چالش‌های نظام سلامت، فهم نادرست نسبت به سواد سلامت است؛ در حالی که خود ما به درستی آن را درک نکرده‌ایم. این نکته‌ای است که باید به دانشجویان دکترا تأکید کنم تا بتوانند سواد سلامت را به عنوان یک ابزار عملی برای ارتقای سلامت جامعه به کار ببرند. 

وی افزود: موضوع دیگری که شایسته ذکر است، جایزه‌ای است که مجله سلامت ایران در جشنواره رازی دریافت کرده است. این امر افتخاری بزرگ است و نشان می‌دهد که از نظر علمی در جایگاه بالایی قرار داریم. اگر بخواهیم، می‌توانیم کتاب بنویسیم و مقالات علمی با رویکردهای نوین تولید کنیم، اما اجرای برنامه‌ها هنوز با مشکل مواجه است. این ضعف در اجرا به معنی انتقاد از نظام سلامت نیست، بلکه نشان‌دهنده نیاز به مدیریت و برنامه‌ریزی بهتر است. 

الله‌وردی‌پور ادامه داد: باید بتوانیم نظام سلامت را به شکل پرواکتیو به سمت رویکرد سلامت محور هدایت کنیم و سیاست‌گذاران را در این مسیر همراه کنیم. امیدوارم با حضور مدیریت جدید در دفتر ارتقای سلامت، لینک قوی و مؤثری برای تفهیم سیاست‌گذاران ایجاد شود. واقعیت این است که سیاست‌گذاران ما درک متفاوتی از مسائل علمی دارند و این مشکل آنها نیست، بلکه مسئولیت ماست که این تعاملات را بهبود ببخشیم. همچنین، باید توجه داشت که با وجود آنکه نام اداره‌کل ارتقای سلامت در وزارت بهداشت وجود دارد، اما تشکیلات لازم برای کار تخصصی هنوز به طور کامل ایجاد نشده است. 

وی تصریح کرد: در اینجا لازم می‌دانم از تمامی دست‌اندرکاران برگزاری این کنگره از جمله ریاست محترم دانشگاه علوم پزشکی تهران، ریاست دانشکده بهداشت، سرپرست دفتر بهداشت و سلامت و ریاست سازمان بیمه سلامت، نهایت تشکر و قدردانی داشته باشم.

ارائه 131 مقاله علمی به کنگره 

در ادامه، الهام شکیبازاده، دبیر علمی کنگره ملی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت نیز طی سخنانی اظهار کرد: مأموریت این کنگره، بازاندیشی در جوهره آموزش و ارتقای سلامت است، حوزه‌ای که امروزه نقش آن در توانمندسازی مردم و تحقق عدالت در سلامت بیش از پیش آشکار شده است. در دنیایی که پیچیدگی‌های آن با سرعتی شگفت‌آور در حال افزایش است، سلامت دیگر صرفاً نتیجه خدمات درمانی و پزشکی نیست، بلکه محصولی پیچیده است که از آگاهی، رفتار مفید، سیاست‌ها و مشارکت مردم شکل می‌گیرد. از این رو، آموزش سلامت باید به عنوان یک فرایند اجتماعی، میان‌بخش و مبتنی بر شواهد بازتعریف شود. 

وی افزود: کنگره امسال با حضور نزدیک به هزار نفر متخصص، پژوهشگر و دانشجو از سراسر کشور بستری فراهم کرده است تا از چالش‌ها و ایده‌های نو در مسیر ارتقای سلامت بیاموزیم. در این دوره ۱۳۱ مقاله علمی پذیرفته شده است که به صورت موشن‌ بر روی مانیتورهای سالن‌ها به نمایش درخواهد آمد. این شیوه تلاش نوینی برای انتقال پویا و اثرگذار دانش، متناسب با عصر دیجیتال و فناوری‌های نوین است. موضوعات کنگره امسال بازتاب‌دهنده مهمترین پرسش‌های پیش روی نظام سلامت ایران است. در پنل دفتر آموزش و ارتقای سلامت، راهبردهای پیشبرد استراتژی‌های کلان خودمراقبتی و ارتقای رفاه اجتماعی بررسی خواهد شد و در پنل سازمان بیمه سلامت، نقش پوشش بیمه‌ای در کاهش نابرابری‌ها و تقویت عدالت اجتماعی مورد بحث قرار خواهد گرفت. 

شکیبازاده ادامه داد: سخنرانی‌ها و کارگاه‌های تخصصی به بررسی کاربرد هوش مصنوعی، مداخلات اجتماعی و فردی و پیوند علم و عمل می‌پردازند.  یکی از محورهای اصلی این کنگره، گفت‌وگو پیرامون شبکه جامعه خودمراقبتی و ارتباط با سواد سلامت است. این الگوی ادغام آموزش، مشارکت و خودمراقبتی مردم را از نقش گیرندگان خدمات به کنشگران آگاه سلامت تبدیل می‌کند و بین خانه، مدرسه، محل کار و نظام خدمات سلامت پلی ارتباطی برقرار می‌کند. علاوه بر این، برای اولین بار در کنگره امسال رابطه بین فرهنگ، خلاقیت و سلامت مورد بررسی قرار گرفته است. شواهد علمی نشان می‌دهد مشارکت در فعالیت‌های هنری از موسیقی و تصویرسازی تا روایت‌گری می‌تواند به ارتقای سلامت روان و افزایش همبستگی اجتماعی کمک کند و خود بخشی از مداخلات سلامت به شمار می‌آید. 

وی بیان کرد: کنگره امسال تلاشی است برای نزدیک کردن علم به زندگی روزمره و نشان دادن این حقیقت که عدالت در سلامت تنها از طریق گسترش خدمات درمانی حاصل نمی‌شود، بلکه با توسعه سواد سلامت، تقویت همبستگی اجتماعی و به کارگیری فناوری‌های نوین برای آموزش و مشارکت مردم محقق می‌شود. طراحی برنامه علمی این کنگره بر دو اصل استوار است، اول، بین‌رشته‌ای بودن و پیوند حوزه‌های پزشکی، بهداشت، فناوری، علوم اجتماعی و هنر و دوم، مردم‌محوری و تأکید بر نقش فرد، خانواده، مدرسه و جامعه به عنوان محیط‌های یادگیری سلامت. 

دبیر علمی دهمین کنگره آموزش بهداشت و ارتقای سلامت گفت: برگزاری این رویداد حاصل همکاری دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت و انجمن علمی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران است. این همکاری نشان می‌دهد که ارتقای سلامت نیازمند ائتلاف گسترده بین دانش، سیاست و مردم است. ما باور داریم که نتیجه این سه روز فراتر از تبادل تجربه و دانش خواهد بود و می‌تواند پیام‌های علمی و راهبردی مشترکی برای آینده سلامت کشور ارائه دهد، پیام‌هایی که بر پایه شواهد علمی و ارزش‌های انسانی اعضای کمیته‌های علمی و اجرایی، دانشجویان، داوطلبان و همکاران گرانقدر شکل گرفته است. امیدوارم این سه روز فرصتی برای تبادل تجربه، همفکری و تولید ایده‌هایی باشد که مسیر آینده آموزش و ارتقای سلامت در ایران را روشن‌تر کند.