وی افزود: رئیسجمهور آمریکا پیش از این بارها با افتخار از عملیات نظامی علیه ایران یاد کرده بود، اما این نخستین بار است که وی صراحتاً مسئولیت راهبری و فرماندهی حملات صهیونیستها را نیز پذیرفته است.
بقایی در پاسخ به این پرسش که «اکنون با استناد به این اعتراف ترامپ، وزارت امور خارجه چه اقداماتی برای پاسخگو کردن دولت آمریکا در قبال این جنایت و دریافت غرامت از سوی آنان انجام داده و خواهد داد»، گفت: این اعتراف یکی از جدیدترین و روشنترین دلایل مشارکت قطعی آمریکا در تجاوز نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران است. البته برای ما هیچ تردیدی در خصوص نقش آمریکا وجود نداشت، زیرا این کشور از همان ابتدای جنگ، همدستی فعالی در ارتکاب این جنایت داشت و پس از آن نیز رسماً وارد جنگ شد.
وی ادامه داد: بنابراین از منظر ما این موضوع تحول جدیدی محسوب نمیشود اما اینکه رئیسجمهور آمریکا صراحتاً اعلام میکند مسئولیت و فرماندهی کامل این تجاوز نظامی را برعهده داشته است، در واقع ادعای قبلی وزیر خارجه این کشور را در تاریخ ۲۳ خرداد رد میکند؛ چراکه وی در آن زمان گفته بود ایالات متحده هیچ نقشی در حمله نداشته و آن را اقدامی یکجانبه از سوی رژیم صهیونیستی دانسته بود.
سخنگوی وزارت امور خارجه تأکید کرد: این اعتراف صریح، بهمنزله اقرار به ارتکاب جنایت بینالمللی و پذیرش مسئولیت کامل از سوی دولت آمریکاست. وزارت امور خارجه بلافاصله پس از این اظهارات، در امتداد اقداماتی که پیشتر برای مستندسازی جنایات آمریکا و رژیم صهیونیستی انجام داده بودیم، این اعتراف را بهعنوان سند رسمی نزد سازمان ملل متحد و شورای امنیت ثبت کردیم.
وی تصریح کرد: قطعاً این اعتراف، یکی از مستندات روشن در اثبات مشارکت آمریکا در این اقدام متجاوزانه است و در فرآیندهای قضایی و حقوقی بینالمللی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. همانطور که پیشتر نیز اشاره کرده بودم، موضوع مستندسازی تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی و ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران با جدیت در حال پیگیری است.
بقایی اظهار کرد: وزارت امور خارجه بهصورت هماهنگ با معاونت حقوقی ریاستجمهوری، قوه قضائیه و سایر نهادهای ذیربط، در حال بررسی تمام ظرفیتها و مسیرهای موجود در سطح بینالمللی برای پیگیری حقوقی و طرح دعوا علیه آمریکا است تا حقوق ملت ایران بهطور کامل استیفا شود.
وی در پاسخ به پرسشی درباره اخبار مربوط به اعزام خود به سازمان ملل و تعیین سفرای جدید توضیح داد: فرآیند انتخاب سفرا کاملاً مشخص و نظاممند است، زیرا سفیر نماینده نظام و حاکمیت کشور محسوب میشود. به همین دلیل، انتخاب نامزدها با هماهنگی میان وزارت امور خارجه و سایر نهادهای مرتبط انجام میشود. آقای فتحعلی به عنوان سفیر ایران در هند و آقای طالبیفر به عنوان سفیر در کره شمالی برگزیده شدهاند.
وی افزود: درباره سایر انتصابات از جمله ایتالیا و روسیه، روند بررسی همچنان ادامه دارد. در مورد ایتالیا، فرآیند انتخاب وارد مرحله جدی شده و به محض نهایی شدن، اطلاعرسانی لازم صورت خواهد گرفت. تا زمانی که وزیر امور خارجه صلاح بدانند، با تمام توان در این مسئولیت به کار خود ادامه میدهم.
بقایی همچنین در واکنش به سخنان اخیر رافائل گروسی درباره ایران و روند گفتوگوهای تهران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت: مدیرکل در مصاحبههایش به صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران اذعان کرده و تأکید داشته که هیچ نشانهای از انحراف در فعالیتهای ایران وجود ندارد. انتظار ما این است که آقای گروسی همواره در چارچوب وظایف حرفهای خود اظهارنظر کند و از بیان مواضع سیاسی خودداری نماید؛ این مطالبه همچنان پابرجاست.
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به ادعای اخیر ایالات متحده علیه ایران در مکزیک اظهار کرد: این ادعا آنقدر بیپایه و مضحک بود که حتی نیازی به موضعگیری رسمی سخنگو احساس نشد. اتهامزنی آمریکا کاملاً بیاساس و غیرمنطقی است؛ نمونههای مشابهی در گذشته وجود داشته است، از جمله در استرالیا، که چنین ادعاهایی مطرح و در نهایت مشخص شد هیچ ارتباطی با ایران نداشته است.
وی ادامه داد: در همان زمان نیز مقامات استرالیایی رسماً اعلام کردند که هیچیک از حوادث رخداده به ایران مرتبط نبوده، اما با وجود این شفافسازیها، برخی همچنان به طرح ادعاهای بیاساس ادامه دادند.
سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: در ماجرای مکزیک نیز همان الگوی تکراری دنبال شده است و به نظر میرسد هدف اصلی آن، انتقامجویی از مواضع دولت مکزیک در محکومیت نسلکشی مردم غزه باشد. تمام این ماجرا ساختگی بوده و هیچ مبنای واقعی ندارد.
وی در خصوص نشست پیشروی شورای حکام و بررسی پرونده ایران و همچنین تمایل فرانسه برای گفتوگو با تهران اظهار کرد: ابراز علاقه کافی نیست و طرف مقابل باید جدیت واقعی خود را نشان دهد. یکی از محورهای اصلی این نشست، برنامه هستهای ایران خواهد بود و ایران انتظار دارد که سه کشور اروپایی احتمالاً اقداماتی هماهنگ با مواضع خود در شورای امنیت انجام دهند. نماینده ایران در وین در ارتباط مستقیم با اعضای شورای حکام است تا روند مذاکرات و تعاملات را پیگیری کند.
بقایی در خصوص برگزاری اجلاس حقوقی پیشرو درباره تهاجم علیه ایران توضیح داد: این اجلاس روز یکشنبه برگزار خواهد شد و نمایندگانی از کشورهای مختلف در آن شرکت خواهند کرد. تمرکز اصلی اجلاس بر اقدامات آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه برنامه هستهای ایران است، هرچند سایر موضوعات نیز مورد بحث قرار خواهند گرفت.
سخنگوی وزارت امور خارجه تأکید کرد: این اجلاس بخشی از تلاشهای بینالمللی ایران برای جلب توجه جامعه جهانی به اقدامات یکجانبه و ناعادلانه است. اقدامات آمریکا و رژیم صهیونیستی صرفاً علیه یک کشور مستقل نبود، بلکه پایهای علیه زیست مشترک و نمونهای از سیطره یکجانبهگرایی به شمار میرود؛ این مسئله دغدغهای برای کل جامعه بینالمللی و کشورهای مختلف است.
وی در واکنش به اظهارات اخیر دونالد ترامپ درباره درخواست ایران برای رفع تحریمها تأکید کرد: رفع تحریمها یک حق مشروع ایران است و نه لطفی که آمریکا بخواهد انجام دهد. در طول چند دهه گذشته، تضییع حقوق ایران رخ داده و تحریمها را میتوان جنایتی علیه بشریت دانست؛ این واقعیتی روشن و غیرقابل انکار است.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: ایران همواره اعلام کرده است که برای ایجاد اعتماد در زمینه برنامه هستهای، باید تحریمهای اعمال شده رفع شود و این موضوع نیازی به بیان مستقیم یا از طریق واسطهها ندارد. رفع تحریمها شرط قطعی ایران برای هرگونه مذاکره با کشورهای غربی است.
بقایی در واکنش به اظهارات ناتو درباره ایران، روسیه و چین تأکید کرد: هیچ تردیدی وجود ندارد که ایران به عنوان یک قدرت معتبر و قاطع در دفاع از امنیت خود و حفظ صلح منطقهای شناخته شده است. آنچه ناتو و برخی طرفهای دیگر انجام میدهند را به دیگران نسبت میدهند؛ کافی است بررسی کنیم که در نقض حقوق بشر چه کسی مقصر است، ایران یا ناتو!
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به یک سال اخیر گفت: این روند نقض قوانین بینالمللی و منشور سازمان ملل متحد به یک الگوی تکرارشونده تبدیل شده است و اظهارات دبیرکل ناتو صرفاً فرافکنی سخیف و غیرواقعی است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص انتشار گزارشهای نقض حقوق بشر در آمریکا و انگلیس اظهار کرد: وزارت امور خارجه موظف است سالانه چنین گزارشهایی را تهیه و ارائه کند اما سؤال این است که چرا این کشورها هدف قرار میگیرند؟ دلیل آن این است که این کشورها مدعی دفاع از حقوق بشر هستند، در حالی که از این ادعا برای تهدید و فشار بر سایر کشورها استفاده میکنند.
بقایی تأکید کرد: استفاده ابزاری از حقوق بشر در سطح بینالمللی شایع شده و انتشار این گزارشها هم برای آگاهی افکار عمومی آموزنده است و هم در نهادهای بینالمللی میتواند به عنوان سندی معتبر مورد استناد قرار گیرد. ایران این اسناد را در ژنو میان سایر کشورها توزیع خواهد کرد.
وی در خصوص حاکمیت مستقل عراق و برگزاری انتخابات این کشور اظهار کرد: این انتخابات از اهمیت بالایی برخوردار است و هرگونه مداخله خارجی از سوی مردم و دولت عراق مردود و محکوم است. دخالتهای آمریکا بهطور قطع مضر بوده و تجربه نشان داده که هرگونه مداخله این کشور در امور داخلی دیگر کشورها نه تنها به آن کشور آسیب زده، بلکه امنیت کل منطقه را نیز تحت تأثیر منفی قرار داده است.
وی در خصوص برگزاری نشست استانداران کشورهای حاشیه دریای خزر توضیح داد: این اجلاس برای نخستین بار در شهر رشت برگزار میشود و به ابتکار ایران شکل گرفته است. برگزاری این نشست با تأیید پنج کشور ساحلی دریای خزر همراه بوده و نمایندگانی از سایر کشورهای حاشیهای نیز در آن شرکت خواهند کرد. از سوی ایران نیز چند استان دیگر در این اجلاس حضور خواهند داشت.
وی درباره اهداف و سازوکار نشست استانداران کشورهای حاشیه دریای خزر توضیح داد: این اجلاس با هدف تقویت همکاری میان کشورهای ساحلی دریای خزر برگزار میشود و تلاش داریم فرصتهایی برای ایجاد ارتباطات و تعاملات موثر میان کشورها فراهم شود. سطح نمایندگی ایران در این نشست از سوی وزیر امور خارجه و وزیر کشور خواهد بود و از سوی سایر کشورها نیز نمایندگانی از ۹ استان ساحلی در آن حضور خواهند داشت.
وی در خصوص وضعیت شهروند ایرانی-ارمنی زندانی در انگلیس گفت: نامهای که نمایندگان هموطنان ارمنی به مقامات انگلیس ارسال کردند، در جریان قرار گرفت. این تبعه ایرانی-ارمنی سالها پیش در زندانهای انگلیس محبوس شده و قرار بود در سال ۲۰۱۱ آزاد شود اما مقامات انگلیسی به دلایل مختلف از انجام آن خودداری کردند.
وی افزود: وضعیت ایشان مناسب نیست و ما رسماً درخواست کردهایم که هر چه سریعتر مقدمات آزادی او فراهم شود. امیدواریم طرفهای انگلیسی با توجه به شرایط جسمی و وضعیت این شهروند، اقدامات لازم را انجام دهند. ما از هیچ تلاشی برای نجات جان این هموطن دریغ نخواهیم کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص سفر محمدعلی غریبآبادی به عربستان توضیح داد: روابط میان ایران و عربستان در مسیر رشد و تعامل مثبت قرار دارد و هر دو طرف مصمم هستند این روند سازنده را ادامه دهند. سفر آقای غریبآبادی نیز در همین چارچوب و در راستای تقویت این تعاملات باید مورد توجه قرار گیرد.
وی در واکنش به پیوستن قزاقستان به پیمان موسوم به «ابراهیم» اظهار کرد: به طور کلی معتقدیم رژیمی که مرتکب نسلکشی مستمر و اقدامات تجاوزکارانه علیه کشورها شده، شایسته هیچگونه شناسایی یا عادیسازی روابط نیست و کلیت این موضوع از نظر ما مردود است.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: با این حال در مورد قزاقستان باید توجه داشت که این کشور بیش از سه دهه روابطی با رژیم اسرائیل داشته و اعلام چنین موضوعی بیشتر به معنای نشان دادن این است که اسرائیل منزوی نیست. آمریکا نیز با این اقدامات نمایشی در تلاش است تا ادامه نسلکشی در غزه را توجیه کند.
بقایی در خصوص گزارش حمله به یک کشتی ماهیگیری ایرانی در آبهای سومالی گفت: ما از وجود چنین گزارشی مطلع هستیم. این منطقه به دلیل ناامنیهای گسترده، شرایط پرخطری دارد.
وی در واکنش به گزارشهایی که رابطه ایران و آمریکا را بررسی میکنند و گذشته را نادیده میگیرند، تأکید کرد: این نگاه ناشی از یک تنش کوتاهمدت نیست، بلکه برآمده از تجربه طولانی ایران در مواجهه با سیاستهای آمریکا است؛ تجربهای که محدود به پنج دهه اخیر نیست.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: ایران همواره با در نظر گرفتن تجربیات گذشته رفتار میکند و نادیده گرفتن این واقعیتها، همانند ارائه دیدگاههای یکسویه درباره عملکرد ایران است. نمیتوان انکار کرد که آمریکا اقداماتی جنایتکارانه علیه ایران انجام داده و به آن میبالد. ایران در فرآیند مذاکره هدف تجاوز قرار گرفت و با اعترافات رسمی آمریکا مشخص شد که این کشور نقش مستقیم داشته است. آنها اذعان کردهاند که ۲۲ سال برای این اقدامات تمرین کردهاند، که نشان میدهد در طول همه این سالها هدفشان آسیب زدن به ایران بوده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به اظهارات وزیر خارجه عراق درباره روابط دو کشور گفت: همسایه بزرگ ما به خوبی میداند چگونه مسائل و مشکلات خود را با دیگران مدیریت کند. روابط ایران و عراق دوستانه است و ما اطمینان داریم که نتایج انتخابات، هرچه باشد، این روابط دوستانه ادامه خواهد یافت.
وی افزود: در حال حاضر فضای انتخاباتی در عراق حاکم است و موضع ایران روشن است؛ ما معتقدیم که انتخابات این کشور یک موضوع کاملاً داخلی است و باید بر اساس اصول خودشان برگزار شود.
وی در خصوص فعالیت سفارت ایران در استرالیا توضیح داد: سطح روابط دیپلماتیک کاهش یافته است و در حال حاضر تنها بخش کنسولی سفارت فعال است. به ما اعلام شده که سایر فعالیتهای سفارت از طریق کانالها و شیوههای جایگزین ادامه خواهد یافت.
بقایی در خصوص موضوع خلع سلاح حزبالله گفت: دفاع از یک کشور و حفاظت در برابر اقدامات خصمانه دیگران یک حق و مسئولیت ذاتی است. این مسئلهای است که هر کشور و جامعه باید درباره آن تصمیمگیری کند. قطعاً هر کشوری باید توانمندیهای خود را تقویت کند و اجازه ندهد دیگران خواستههایشان را به زور یا از طریق فشار تحمیل کنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به اظهارات ترامپ درباره تمایل ایران به مذاکره اظهار کرد: رفتار طرف مقابل دقیقاً برعکس ادعاهایشان است؛ آنها میگویند قصد دارند، اما در عمل نشان دادند که هیچ حسن نیتی ندارند.
وی در خصوص همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت: ما تا زمانی که عضو معاهده انپیتی هستیم، به تعهدات خود پایبندیم. همین هفته گذشته بازرسان آژانس از چند مرکز هستهای ایران از جمله راکتور تحقیقاتی تهران بازدید کردند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان افزود: برای سایر مراکز نیز روند مشخصی وجود دارد و هرگونه درخواست آژانس به شورای عالی امنیت ملی ارجاع میشود. شرایط پس از حمله خاص بوده و هنوز وضعیت به حالت عادی بازنگشته است؛ آژانس باید این نکته را در نظر داشته باشد در قاهره به توافقاتی برای همکاری دست یافتیم، اما طرفی که باید مسئول شناخته شود، اروپاییها بودند که مکانیسم ماشه را فعال کردند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص نقش میانجیگری ایران میان افغانستان و پاکستان اظهار کرد: ما نسبت به هرگونه تشدید تنشها نگرانی جدی داریم، نه تنها به دلیل همسایگی، بلکه به این دلیل که هر دو کشور مسلمان و دارای روابط دیرینه با ایران هستند.
وی افزود: از همان ابتدای بروز تنشها، طرفین را به خویشتنداری دعوت کردهایم. در تازهترین اقدام، وزیر امور خارجه با همتایان افغانستانی و پاکستانی تماس گرفت و بر آمادگی ایران برای حل مسائل و جلوگیری از تشدید تنشها تأکید کرد. در صورتی که طرفهای مقابل آماده همکاری باشند، از هیچ تلاشی برای بهبود وضعیت دریغ نخواهیم کرد.
بقایی در واکنش به انتخاب ممدانی به عنوان شهردار نیویورک گفت: انتخابات در آمریکا یک موضوع کاملاً داخلی است، اما پیامهایی که از این انتخابات دریافت میشود بسیار قابل توجه است.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: یکی از پیامهای برجسته این است که افکار عمومی آمریکا به شدت نسبت به سیاستهای دولتشان در قبال منطقه و رژیم صهیونیستی معترض هستند و مردم آمریکا تمایلی ندارند منابع و هزینههای کشورشان صرف حمایت از یک رژیم نسلکش شود. این موضوع نشاندهنده وجود نوعی شکاف در جامعه آمریکاست.
بقایی در واکنش به درخواست آمریکا برای اعزام نیرو به دمشق اظهار کرد: ما همواره تأکید کردهایم که هرگونه حضور نظامی آمریکا تنها موجب افزایش بیثباتی و ناامنی میشود. حضور آمریکا در سوریه تاکنون بیشتر بهانهای برای غارت منابع این کشور و تشدید ناامنیها بوده است و اکنون نیز روشن است که این حضور هیچ امنیتی برای منطقه به همراه نخواهد داشت.
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص تماس تلفنی ماکرون با پزشکیان و روابط ایران با کشورهای اروپایی بیان کرد: تعاملات دیپلماتیک ایران محدود به موضوع هستهای نیست و ما در حوزههای مختلف دارای روابط دیپلماتیک و همکاریهای مستمر هستیم.
وی افزود: در این تماس دو رئیسجمهور درباره دو موضوع مشخص گفتوگو کردند. طبیعی است که طرفهای اروپایی بر مذاکره تأکید دارند اما آنچه اهمیت دارد، عمل و نشان دادن حسن نیت واقعی است؛ صرفاً با بیان حرف نمیتوان به یک فرآیند مذاکراتی سازنده دست یافت.
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به تمدید وضعیت اضطراری علیه ایران توسط آمریکا اظهار کرد: این اقدام موضوعی خارقالعاده نیست و صرفاً تکرار یک رویه قدیمی است. این موضوع نشان میدهد که دولتمردان آمریکا، فارغ از گرایشات سیاسی خود، در دشمنی با ملت ایران اتفاق نظر دارند.
بقایی در خصوص تحریمها علیه ایران و تلاشهای کشور برای رفع آن اظهار کرد: ما کاملاً از آسیبها و خسارتهای ناشی از تحریمهای ظالمانه آمریکا آگاه هستیم و به همین دلیل از هیچ تلاشی برای استفاده از ابزار دیپلماسی به منظور لغو تحریمها فروگذار نکردهایم.
وی افزود: در عین حال، رسیدگی به معیشت مردم یک وظیفه حاکمیتی است که همه دستگاهها موظف به انجام آن هستند و ما حتماً برای مواجهه با این شرایط پیشبینیهای لازم را انجام دادهایم.
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به برخی انتقادات درخصوص تمرکز وزیر امور خارجه در حوزه داخلی و انجام دیپلماسی استانی به جای دیپلماسی بینالمللی اظهار کرد: این موضوع منافاتی با وظایف وزارت خارجه ندارد، زیرا این وزارتخانه در سطح بینالمللی فعالیت میکند و دیپلماسی تنها از طریق وزیر انجام نمیشود. ما یک دستگاه گسترده دیپلماتیک داریم که هر بخش وظایف خود را انجام میدهد. همچنین، نباید دیپلماسی استانی را صرفاً به عنوان امور داخلی دید؛ این نوع دیپلماسی بخشی از سیاست همسایگی و تعامل با مناطق مرزی کشور است.
وی در خصوص ثبت منشور کوروش در یونسکو و بازگرداندن میراث تاریخی ایران به کشور گفت: ایران به طور طبیعی نقش اصلی را در این مسیر ایفا کرده و ما به عنوان بانی اصلی این موضوع در اجلاس یونسکو آن را پیش بردیم. ثبت منشور کوروش با اجماع اعضا صورت گرفت و قرار است به عنوان یک سند جهانی مورد توجه قرار گیرد؛ این اقدام برای ما اهمیت ویژهای دارد. تلاش برای بازگرداندن میراث فرهنگی ایران از سایر کشورها همواره ادامه دارد. در سفر اخیر رئیسجمهور به نیویورک بخشی از این آثار به کشور بازگردانده شد و همین امروز در سمرقند پیشنهاد ایران برای بازگرداندن میراث قاچاق شده تصویب شد.
بقایی در واکنش به اتهامات آمریکا علیه ایران و حزبالله اظهار کرد: این سیاست آمریکا یک رویه طولانیمدت است. آنها یک رژیم تروریستی را در منطقه ما حمایت میکنند و هر کسی که در مسیر منافعشان عمل نکند، مورد اتهام قرار میگیرد. این تهمتها به هیچ عنوان پشتوانه یا مبنای قانونی ندارد.