بسط نمادهای قرآنی در فضای شهری با همکاری گرافیست‌های محیطی
گروه هنر: بابک امرایی، مدرس دانشگاه هنر اسلامی تبریز در خصوص بسط نمادهای قرآنی در فضای شهری گفت: طراحی نمادهای شهری به حجم‌سازان، طراحان صنعتی (با گرایش محیط زیست) و گرافیست‌های محیطی متعهد سپرده شود.
بابک امرایی، مدرس دانشگاه هنر اسلامی تبریز در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا) در تعریف نماد و ویژگی‌های نماد تأثیرگذار گفت: نماد عنصری است که به جای چیزی دیگر قرار می‌گیرد و از دو بخش دال و مدلول تشکیل شده است و مفهومی را در ذهن متداعی می‌کند. نماد مأثر نمادی است که در انتقال معنی موفق عمل کند، خواه معنی صریح باشد و خواه ضمنی. نماد تأثیرگذار در کارکرد ارتباطی مورد نظر (حکمی، عاطفی، هنری و ...) بهترین ارتباط را برقرار می‌کند.
وی افزود: ارزیابی من از وضعیت موجود مثبت نیست. دلیل این امر را این می‌دانم که با وجود انبوه نشانه‌های صریح که در جامعه مورد استفاده قرار می‌گیرد، ارتباط مورد نظر برقرار نمی‌شود و تنها عنصری به هیاهوی بصری شهرهای ما افزوده می‌شود.
این مدرس دانشگاه اظهار کرد: در وضعیت کنونیِ استفاده از نمادهای ارزشی و اسلامی، نیت خیر است ولی چون برنامه جامعی در این خصوص وجود ندارد و به ویژه چون یک ارتباط‌شناس این کار را انجام نمی‌دهد، نتیجه حتی گاهی به سوی تاثیرگذاری منفی نمادهای ارزشی می‌رویم.
وی در مورد قابلیت هنرهای تجسمی در ارائه مضامین قرآنی گفت: در کل همه هنرها قابلیت ارائه مفاهیم در قالب نماد را دارند. ولی اگر منظور در المان‌های شهری است باید بگویم بستگی به خلاقیت هنرمند دارد. بهتر است به جای «کدام سبک هنری» بگوییم «کدام نظام نشانه‌های هنری». در مجموع می‌توانم بگویم از بیشتر حجم‌سازان، طراحان صنعتی (با گرایش محیط زیست) و گرافیست‌های محیطی در این خصوص می‌توان استفاده کرد و طراحی نمادهای شهری را به آنان سپرد. چون این گرایش‌ها هم با کار در نظام‌های بینانشانه‌ای بیشتر آشنا هستند و هم با مسائل فنی و اجرایی.
امرایی در مورد اولویت جانمایی نمادها در سطح شهر عنوان کرد: قابلیت ارائه نماد در همه مناطق وجود دارد، به شرطی که کارشناسی و بهترین استفاده از آن شود. برای ارائه مضامین اسلامی باید به دنبال مضامین متعالی باشیم و بهتر است در محیط‌ها و طراحی‌های محیطی مضامین دست‌مایه ارتباط باشند نه موضوعات.
وی در مورد ارتباط هنرمندان با شهرداری گفت: ارتباط هنرمندان و شهرداری به هیچ وجه یک ارتباط نظام‌مند نیست. ارتباط موجود براساس روابط شخصی است نه فرایندمدار.
این مدرس دانشگاه اضافه کرد: بر اساس تجربه شخصی خود، دو دلیل عمده را عامل ایجاد فاصله میان هنرمندان و مسئولان شهرداری می‌دانم. اول کاغذبازی فرساینده و سرسام‌آور، بدقولی و عدم تعهد شهرداری به قرارداد. دوم، برخورد شخصی و سلیقه‌ای مسئولانی که صاحب‌نظر نیستند ولی اعمال نظر می‌کنند.
وی افزود: برای یک هنرمند بسیار ناخوشایند و مأیوس‌کننده است که به جای آنکه اثرش توسط یک کارگروه متخصص بررسی شود، توسط همسر یا دختر آقای مدیر ارزیابی شود!
امرایی در پایان در مورد هدایت هنرمند توسط سفارش‌دهنده اثر اظهار کرد: اگر شهرداری رویکرد مدونی داشته باشد، مشکلی در این خصوص وجود نخواهد داشت. زیرا در آن صورت هم هدایت هست و هم خلاقیت آزادانه. شهرداری باید پیام‌هایی را که به لحاظ ارتباط‌شناختی مناسب و متناسب با رسانه مورد نظر هستند معرفی کند، آنگاه هنرمند آزادانه با خلاقیت خود پیام مورد نظر را در قالبی بدیع خلق کند.
