لزوم راه‌اندازی مركز مشترك مؤسسات قرآنی در اهواز

گروه فعاليت‌های قرآنی: در ميزگرد بررسی مشكلات مؤسسات قرآنی اهواز كه در تحريريه ايكنای خوزستان برگزار شد، بر لزوم توجه به برگزاری دوره‌های تخصصی ويژه مهد قرآن و راه‌اندازی مجمع خيرين مؤسسات قرآنی و اتخاذ تدبيری برای مستقل كردن ‌مؤسسات قرآنی به منظور ارتقا‌ی كيفيت اين مؤسسات تأكيد شد.

به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) شعبه خوزستان، طاهره قربانی، مدير مؤسسه قرآنی انوارالالهيه اهواز در ميزگرد بررسی مشكلات مؤسسات قرآنی كه در تحريريه خبرگزاری ايكناي خوزستان برگزار شد، اظهار كرد: همه افرادی كه قدم در راه ترويج و فعاليت‌های قرآنی نهاده‌اند ابتدا قرب الهی را مدنظر دارند.

در اين ميان تمركز بر حمايت‌ سازمان‌ها و نهادهای متولی قرآن كريم اصل نيست؛ بلكه اصل آن است كه تا چه ميزان توانايی انجام امور را داريم و چگونه می‌توانيم با استفاده از اين توانايی به مقصد برسيم. در اين ميان اگر اختلاف‌ي هم وجود دارد نبايد بيشتر به آن دامن زد. اساس مسئله، هدايت و تكامل بشر و همه افرادی است كه ما به آن‌ها آموزش قرآن كريم می‌دهيم.

قربانی تصريح كرد: توقع حمايت از دولت امری ناصحيح است؛ چرا كه در اساسنامه اوليه صدور مجوز كه توسط طرفين به امضا رسيده است، هيچ گاه به اين موضوع اشاره نشده است. اما بايد افرادی مانند اعضای مؤسسات قرآنی كه برای جامعه كار می‌كنند، از سوی دولت حمايت شوند.

مدير مؤسسه قرآنی انوارالالهيه شهر اهواز بيان كرد: مؤسسات قرآنی در ابتدای تأسيس بايد از منبع مالی برخوردار باشند تا بتوانند وارد اين عرصه شود. دولت جوابگوی فعاليت‌های مؤسسات قرآنی نيست اما دولت و نيروهای مردمی بايد با همكاری يكديگر مؤسسات قرآنی را تحت پوشش قرار دهند.

وی بيان كرد: مؤسسات قرآنی هزينه‌های بسياری در زمينه‌ تربيت نيروهای انسانی و بحث انرژی‌های مصرفی تقبل می‌كنند كه تا حدی توانايی تقبل اين امور وجود دارد. به عنوان مثال پرداخت مبلغ 200 هزار تومان از سوی اداره‌كل تبليغات اسلامی خوزستان جهت برپايی يك محفل انس كافی نيست و بايد از سوی مؤسسه قرآنی مبلغی به آن افزوده شود.

مدير مؤسسه قرآنی انوارالالهيه شهر اهواز عنوان كرد: اگر در اهواز به مانند آنچه كه به نام انجمن خيرين مدرسه‌ساز معروف است، مجمع خيرين مؤسسات قرآنی نيز تشكيل شود، بسياری از مشكلات اين موسسات برطرف خواهد شد.

وی به ميزان توانايی مؤسسات قرآنی در پرورش قرآن‌آموزان ممتاز اشاره كرد و گفت: براساس آموزش‌هايی كه به موسسات قرآنی داده شده اين توانايی در آنها ايجاد شده است كه قرآن‌آموزانی با تحصيلات راهنمايی را تا سطح مربی‌گری آموزش دهند؛ اين امر با پيشه‌كردن صبر محقق می‌شود.

مدير مؤسسه قرآنی انوارالالهيه اهواز همچنين در مورد شيوه نگرش جامعه به‌ آموزش‌ قرآن كريم كودكان اظهار كرد: در كشور ما فرهنگ‌سازی در مورد مربی قرآن و آموزش‌های قرآنی به شيوه‌ای صحيح و مطلوب صورت نگرفته است. والدين به راحتی هزينه‌های گزافی برای ديگر مواد درسی فرزندانشان تقبل می‌كنند اما در مورد آموزش‌های قرآن كريم اين امر صادق نيست. برای تغيير اين تفكر بايد بر تغيير فرهنگ جامعه تكيه كرد.

ناصر دغاغله، مدير مؤسسه قرآنی ثقلين اهواز نيز بر امر حمايت از مؤسسات قرآنی تأكيد كرد و گفت: بايد توجه داشت كه هر چه حمايت بيشتر شود توانايی مؤسسات قرآنی نيز بالاتر می‌رود.

وی با بيان اين‌كه توانايی‌های مؤسسات قرآنی مانند يكديگر نيست، افزود: مؤسسات قرآنی از نظر استعداد، مكان جغرافيايی، فضای فيزيكی متفاوتند و همه اين موارد بر توانايی مؤسسات قرآنی تأثير می‌گذارد. اگر مؤسسه قرآنی از فضايی وسيع و مستقل برخوردار باشد می‌تواند اقدام به برگزاری كلاس‌های مستعد با توجه به سن افراد نمايد.

دغاغله با اشاره به كمبود نيروهای متخصص در زمينه آموزش قرآن در استان خوزستان بيان كرد: همواره با كمبود نيروهای متخصص روبرو بوده‌ايم. تربيت نيروی متخصص برای مؤسسات قرآنی از اهميت ويژه‌ای برخوردار است اما مؤسسات توانايی چنين امری را ندارند و تحقق اين موضوع منوط به حمايت دولت است.

مدير مؤسسه قرآنی ثقلين اهواز با بيان اين نكته كه نبود يك مركز مستقلي كه همه موسسات قرآنی را تحت پوشش قرار دهد مشكل اساسی اين موسسات است، اضافه كرد: اتحاديه مؤسسات قرآنی تنها مؤسسات قرآنی تحت نظارت اداره كل تبليغات اسلامی را شامل می‌شود و موسسات ساير نهادها را در بر نمی‌گيرد و اين خود نوعی دوگانگی را به وجود می‌آورد.

وی پيشنهاد داد: راه‌اندازی مركزی مشترك كه همه مؤسسات قرآنی و دارالقرآن‌های وابسته به آموزش و پرورش و مهدهای قرآن را تحت پوشش دهد بسياری از مشكلات را برطرف می‌كند.

دغاغله اضافه كرد: از فوايد تشكيل يك مركز مشترك، برقراری تعامل بيشتر مؤسسات قرآنی است كه در صورت وجود اين تعامل و شناخت موسسات قرآنی می‌توانند اقدام به تبادل مدرسان برجسته نمايند و اين امر بايد از سوی مؤسسات قرآنی محقق گيرد.

مدير مؤسسه قرآنی ثقلين اهواز عنوان كرد: با تشكيل اين مركز، سياست‌گذار‌های كلی تدوين می‌شوند و اين سياست‌گذاری‌های كلی بسياری از مشكلات را حل می‌كند.

دغاغله بررسی چگونگی موفقيت‌های برخی از مؤسسات قرآنی را امری مهم در ارتقا سطح كيفی ساير موسسات قرآن دانست و گفت: بسياری از مديران موسسات قرآنی نسبت به عملكرد ساير مؤسسات قرآنی بی‌اطلاع هستند. كسب اطلاعات و بررسی موفقيت موسسات قرآنی می‌تواند تاثير ويژه‌ای در عملكرد ساير موسسات قرآنی داشته باشد.

وی در مورد حضور پررنگ بانوان در تاسيس موسسات قرآنی بيان كرد: پيشی گرفتن بانوان در تأسيس مؤسسه قرآنی از آقايان از يك نظر مثبت است و از نظر ديگر منفی. حسن آن در اين است كه با توجه به آسيب‌پذيری بيشتر دختران نوجوان در جامعه، تمركز بر پرورش قرآنی آنها بسيار مطلوب است. اما حضور كمرنگ آقايان در اين عرصه احتمالاً در پی كوتاهی از سوی خود آنها است.

مدير مؤسسه قرآنی ثقلين اهواز با اعتقاد به اين‌كه بايد در شيوه آموزش قرآن كريم بازنگری صورت گيرد، گفت: استفاده از شيوه‌های جديد آموزش با رعايت بحث جذابيت برای نوجوانان و جوانان بايد مدنظر قرار گيرد. تلفيق آموزش‌های قرآنی با ابزارهای فناوري روز در امر جذاب كردن آموزش قرآن كريم تأثير خواهد داشت.

وی همچنين بيان كرد: تمركز بر پرورش قرآنی كودكان نيز با كم‌توجهی مواجه است.

در ادامه زينب طالقانی، مدير مؤسسه قرآنی ترنم وحی اهواز، بر تخصصی شدن مؤسسات قرآنی تأكيد كرد و گفت: تمركز هر مؤسسه قرآنی بر آموزش يك رشته از رشته‌های قرآن كريم، كيفيت آموزش را به طور محسوسی بالا می‌برد. از طرف ديگر قرآن‌آموزان از انگيزه بيشتری برای استفاده از آموزش‌های قرآنی برخوردار می‌‌شوند.

وی ادامه داد: با توجه به آنكه،‌ مؤسسه قرآنی ترنم وحی تنها مركز تخصصی آموزش قرآن كريم كودكان در استان خوزستان است و اين مؤسسه در ارتباط مستقيم با كودكان قرار دارد، كوتاهی‌های صورت گرفته در اين عرصه به خوبی قابل درك است.

طالقانی تصريح كرد: بايد پذيرفت كه فضای كاری كودكان و بزرگسالان متفاوت است. در بخش آموزش كودك، تنها علم به رشته‌های قرآن كريم كافی نيست، بلكه بهره‌مندی مربی از علم روان‌شناسی نيز نياز است.

مدير مؤسسه قرآنی ترنم وحی اهواز اضافه كرد: با توجه به آنكه والدين حاضر به تقبل هر گونه هزينه برای يادگيری بيشتر و بهتر فرزندانشان در همه زمينه‌ها هستند، مؤسسات قرآنی می‌توانند از اين فرصت استفاده كرده و به نوعی مشكلات و بحران‌های مالی خود را حل كنند. اين همان عملی است كه ما هم اكنون در مؤسسه خود انجام می‌دهيم، به آن معنا كه مشكلات مالی را از درآمد بخش كودك برطرف می‌كنيم.

وی با اشاره به عملكرد نامناسب مهدهای كودك، اظهار كرد: گرچه بحث اشاعه بی‌فرهنگی توسط مهدهای كودك صحيح می‌باشد اما اگر مؤسسات قرآنی وارد عمل نشوند راه برای سوءاستفاده‌ مهدهای كودك از كودكان باز است.

وي بر نبود نظارت از سوی متوليان و نهادها ذی‌صلاح تأكيد كرد و گفت: با وجود درخواست‌های مكرر هيچ گونه نظارتی بر عملكرد و فعاليت‌ مؤسسات قرآنی صورت نمی‌گيرد و اين امر نتيجه‌ای جز كم شدن انگيزه فعالان قرآنی را در پی نخواهد داشت.

طالقاني اضافه كرد: مجوز مؤسسه قرآنی ترنم وحی توسط اداره آموزش‌ و پرورش، بهزيستی و سازمان دارالقرآن الكريم خوزستان صادر شده است،‌ بنابراين نظارتی مداوم بر عملكرد اين مؤسسه صورت می‌گيرد. اما در بخش دارالقرآن هيچ گونه نظارتی وجود ندارد. با توجه به اينكه 2 سال از اخذ مجوز از سازمان دارالقرآن الكريم می‌گذرد تنها يك بازديد انجام شده كه آن هم نظارتی كشوری بوده است.

وی ادامه داد: سازمان دارالقرآن الكريم اقدام به تربيت نيروی آموزشی می‌كند و انتظار دارد كه مؤسسات قرآنی نيز از آن نيروها استفاده كنند، در صورتی كه شايد نيروهای پيشنهادی سازمان، معيارها و ملاك‌های مؤسسات قرآنی را دارا نباشند.

طالقانی اضافه كرد: صندوق مهر رضا با دارالقرآن كشور توافق‌نامه‌ای امضا كرده است كه هر كدام از استان‌ها سهميه‌ای جداگانه از اين مبلغ توافقی را داشته باشند. اين مبلغ برای همه مؤسسات قرآنی تازه تأسيس خوزستان 30 ميليون تومان بوده كه در اين ارتباط 8 مؤسسه برای دريافت اين مبلغ معرفی شدند. البته آنچه كه اندك حق مؤسسات قرآني است داده نمی‌شود و اگر مبلغي به اين مهم اختصاص يابد، در نتيجه پيگيري و مشقت بسيار موسسات است. مؤسسات قرآنی به مانند ساير كلاس‌های آموزشی نهادينه نشده‌اند. دولت خود می‌داند كه مؤسسات قرآنی منبعی برای تأمين نيازهای مالی ندارد و بايد اين نكته را مدنظر داشته باشد كه حداقل از آنها حمايت كند.

طالقانی عنوان كرد: مؤسسات قرآنی بايد ابتدا توانايي خود را در اين زمينه اثبات كنند و پس از آن خواسته‌های خود را طلب كنند. تا زمانی كه عملكرد مؤسسات قرآنی تخصصی نشود و نظارت بر عملكرد آنها وجود نداشته باشد و كيفيت محقق نشود، مؤسسات قرآنی هيچ‌گاه شناخته نخواهند شد.

طالقانی گفت: حمايت فقط كمك مالی به مؤسسات قرآنی نيست. پرورش نيروی متخصص و ارتقای سطح سواد مديران از موارد بسيار مهم است.

منصوره ملتجی، مدير مؤسسه قرآنی جامعه‌القرآن واحد خواهران اهواز در اين ميزگرد، در مورد شيوه نامناسب صدور مجوز به منظور تأسيس مؤسسات قرآنی گفت: اشخاص با گذراندن يك دوره تجويد و روخوانی خواستار ايجاد مؤسسه قرآنی می‌شوند. مؤسسات قرآنی بسيار در شهر گسترش يافته‌اند اما عملكرد آنها دقيق و تخصصی نيست.

وی ادامه داد: نظارت بر عملكرد مؤسسات قرآنی وجود دارد اما اين نظارت به صورت دقيق صورت نمی‌گيرد. گزارش عملكرد مؤسسات قرآنی تنها از طريق آمار و ارقام به ادارات كل تبليغات اسلامی و فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان ارائه می‌شود. با توجه به اين موضوع اين پرسش پيش می‌آيد كه آيا فقط كميت مهم است و يا كيفيت نيز مهم است؟

ملتجی اضافه كرد: رويكرد آمارمحور موسسات باعث شده است كه مؤسسات قرآنی به جهت دريافت بودجه، گزارش عملكرد خود را در قالب آمار و ارقام ارائه كنند. اين بودجه اگرچه اندك است اما در وضعيت مؤسسات قرآنی تأثير بسياری دارد.

مدير موسسه جامعه‌القرآن واحد خواهران اهواز عنوان كرد: پراكندگی مؤسسات قرآنی بايد بر اساس نياز مناطق و محلات مختلف شهری باشد تا همگان فرصت دستيابی و بهره‌مندی از آموزش قرآن كريم را داشته باشند.

وی بيان كرد: موازي‌كاري اجرای برنامه‌های قرآنی توسط اداره‌كل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان، اداره‌كل اوقاف و امور خيريه خوزستان و اداره تبليغات اسلامی خوزستان نتيجه‌ای جز موازی‌كاری ميان سه نهاد اصلی متولی فرهنگ قرآنی نخواهد داشت.

ملتجی گفت: استان خوزستان بهره‌مند از قوی‌ترين نيروهای تخصصی قرآن كريم است اما آنها گمنام‌اند و حمايت نمی‌شوند. در خوزستان توانايی پرورش بهترين نيروهای قرآنی وجود دارد كه در صورت عدم نيازسنجی از اين استعدادها استفاده‌ای نمی‌شود.

وی بر حمايت از نيروهای قرآنی تأكيد كرد و گفت: به جاي تكيه بر آمار و ارقام بايد از نيروهای مستعد قرآنی حمايت كرد و اشخاصی كه از نظر مالی ضعيف هستند را حمايت كرد.

ملتجی بيان كرد: سازمان دارالقرآن الكريم نسبت به سال‌های گذشته بسيار فعال شده است و از انسجام بيشتری نيز برخوردار است.

مدير مؤسسه قرآنی جامعه‌القرآن واحد خواهران اهواز عنوان كرد: مؤسسات قرآنی نبايد به اميد حمايت‌های دولت و نهادهای دولتی باشند بلكه بايد خود نيز خودكفا شوند. بايد به مؤسسات قرآنی وام پرداخت شود تا بتوانند به حيات خود ادامه دهند؛ اين وام‌ها باعث خودكفايی آنها می‌شود. البته در صورتی كه سود آن خيلی بالا نباشد.

ملتجی عنوان كرد: شورای قرآن استان خوزستان در راستای بهبود فعاليت‌های قرآنی راه‌اندازی شده است اما در خوزستان مشكلات و چالش‌های بسياری وجود دارد. اگر تدبيری برای مستقل كردن مؤسسات قرآنی انديشيده شود می‌توان شاهد ارتقا‌ كيفيت اين موسسات بود.