توکل کردن

کودکان و نوجوانان ما باید بدانند، همان‌گونه که امام حسین(ع) در برابر یزید زمانش تسلیم نشد، آنها نیز باید در مقابل ظلم صهیونیست‌ها و استکبار جهانی مقاومت کنند. تنها راه مقابله با این توطئه‌ها، تربیت نسل آگاه، مومن و شجاعی است که مانند یاران اباعبدالله(ع) در میدان‌های دفاع از میهن و آرمان‌های اسلامی حاضر باشند. در همین راستا با مجموعه پادکست‌های «تربیت نسل حسینی» با کارشناسی فائزه پریشان، دانش‌آموخته روان‌شناسی تربیتی بر آن هستیم تا نسل حسینی امروز را به سربازان مقاومت فردا تبدیل کنیم. در ادامه قسمت هشتم را که به موضوع «ارزش توکل» پرداخته است، می‌شنوید.

در کودکان کربلا، مانند حضرت رقیه(س)، اعتماد به خدا مشهود بود. آنها در دل تشنگی و وحشت، آرامشی عمیق داشتند، بنابراین، توکل، صرفاً یک واژه نیست که بتوان آن را آموزش داد، بلکه یک تجربه درونی عمیق است. کودک زمانی می‌تواند به خدا اعتماد کند که ابتدا به والدین، به زندگی و به خودش اعتماد داشته باشد. 

در لحظات دشوار زندگی، توکل و توسل می‌توانند به‌عنوان دو ستون محکم برای آرامش و هدایت انسان عمل کنند. توکل، یعنی اعتماد قلبی به حکمت و رحمت الهی و توسل، یعنی جستجوی راه‌گشایی از منابع مقدس و واسطه‌های الهی. مجموعه نور امید با سخنرانی علیرضا هزار، به بررسی جایگاه این دو مفهوم در مواجهه با بحران‌های زندگی می‌پردازد و راهکارهایی برای تقویت ایمان و یافتن مسیر روشن در تاریکی‌ها ارائه می‌دهد. در ششمین قسمت، به این موضوع که آیا درست به خدا توکل کرده‌ام یا خیر؛ پرداخته می‌شود.

یکی از اشتباهاتی که در باب توکل می‌‏شود، خلط میان «توکل در سرنوشت» و «توکل در وظیفه» است. ما در باب توکل یک وظیفه داریم که همان اطاعت است. ما باید کار را به منظور اطاعت و به منظور امتثال‏ امر انجام دهیم ولی اوست که ما را در حفاظت خود قرار می‌دهد. بعضی از افراد به جای اینکه توکل در سرنوشت کنند، توکل در وظیفه می‏‌کنند، یعنی به جای اینکه اطاعت کنند، توکل می‏‌کنند. نه، اطاعت کن، ببین او چه دستور داده است؛ اگر دستور داده است که حرکت کنی حرکت کن و اگر دستور داده است نروی نرو، تو خود را آماده اجرای دستور او کن و آن‌ وقت اعتماد داشته باش که او تو را به خود وا نمی‏‌گذارد... اگر بگویی به جای کارکردن توکل می‌کنم صحیح نیست. [استاد شهید مطهری، کتاب آشنایی با قرآن، صفحه ۱۹۶]

وقتی انسان توکل را در قرآن می‌خواند می‌بیند توکل یک مفهوم حماسی است. یعنی هر جا که قرآن می‌خواهد بشر را وادار به عمل بکند می‌خواهد ترس‌ها و بیم‌ها را از انسان بگیرد؛ می‌گوید نترس، توکل به خدا کن. تکیه‌ات به خدا باشد برو! تکیه‌ات به خدا باشد حقیقت را بگو! به خدا تکیه کن و از کثرت انبوه دشمن نترس! یک مفهوم حماسی است. ولی وقتی که شما همین توکل را در میان تفکر امروز مسلمین جستجو می‌کنید، می‌بینید یک مفهوم مرده است.

گروه معارف: یک استاد حوزه و دانشگاه گفت: تکیه‌ و توکل کردن به خدا از انسان سلب اختیار نمی‌کند، بلکه باعث می‌شود انسان با نشاط و اراده بیشتری کارهای خود را انجام دهد.