آیات سوره عادیات جهت تنبه و اصلاح انسان است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خوزستان، آیت‌الله سید علی شفیعی، در سی و دومین جلسه تفسیر خود که شب گذشته 8 شهریورماه برگزار شد به بیان تفسیر سوره «والعادیات» پرداخت و گفت: سوره عادیات از سوره‌های جزء آخر قرآن است؛ این سوره به حسب ترتیب سوره صدم قرآن مبارک و به حسب ترتیب نزول، چهاردهمین سوره‌ای است که از سوی خداوند متعال بر پیغمبر اسلام(ص) نازل شد. از این رو از سوره‌های مکیه به شمار می‌رود. 

وی با بیان اینکه این سوره دارای 11 آیه، 44 کلمه و 196 حرف است، به تفسیر آیات آن پرداخت و گفت: در ابتدای این سوره فرمود: «والعادیات ضبحا» خداوند در این آیه به اسب‌های دونده که در جبهه‌ها و میدان‌های جنگ می‌تازند، سوگند یاد می‌کند. کلمه «عادیات» از «عَدو» به معنی دویدن است.

آیت‌الله شفیعی اظهار کرد: پیش از این درباره قسم‌های قرآنی سخن گفته شد. این سوگند اهمیت جنگ و ابزار جنگی را نشان می‌دهد؛ در دوران قدیم جنگ به وسیله اسب‌های دونده انجام می‌گرفت از این رو خداوند متعال به اسب‌ها قسم یاد می‌کند «فالموریات قدحا»: اسب‌هایی که سم به زمین می‌کوبند و در اثر برخورد سم آنها با سنگ، آتش و جرقه می‌جهد.

مؤلف کتاب بیان و تبیان در علوم قرآن گفت: فرمود: «فالمغیرات صبحاً» اسب‌هایی که صاحبانشان از صبحگاهان به وسیله آنها به دشمنان خود یورش می‌برند. «فأثرن به نقعا» و در اثر دویدن و کوبیدن سم بر زمین، گرد و غبار بلند می‌کنند و فضا را غبارآلود می‌کنند. «فوسطن به جمعاً» اسب‌هایی که دشمنان را در میان احاطه و محاصره می‌کنند و از فرار آنها جلوگیری می‌کنند.

وی ادانه داد: در سوره عادیات به اسب‌هایی که دارای این صفات هستند، سوگند یاد شده و پس از آن فرمود: «ان الإنسان لربه لکنود» به درستی که این انسان نسبت پروردگارش سرکش است؛ این انسان در مقابل خدا تواضع ندارد. در روایتی از امیرمؤمنان(ع) آمده است:‌ انسان با این پیری که عین ضعف و سستی، با آن کودکی که عین ضعف و سستی است با آن بیماری‌ها که عین ضعف و سستی است با آن مردن‌ها که عین ذلت و خواری است، با این حال در مقابل خداوند سرکش است.

این محقق قرآنی خاطرنشان کرد: «و انه علی ذلک لشهید» و به درستی که انسان خود شاهد سرکشی و گردن‌فرازی خود است؛ اما از تکبر دست برنمی‌دارد. اعمال خود انسان شاهد گردن‌کشی و سرکشی او هستند؛ مشاجرات، ناسزاگویی‌ها، ضربه زدن به دیگران، حق‌پوشی‌ها، آدمکشی‌ها و ... همه و همه شاهد این مسأله هستند.

آیت‌الله شفیعی در ادامه بیان تفسیر این سوره گفت: «و إنه لحب الخیر لشدید» به درستی که انسان شدیداً به دنبال ثروت اندوزی است و شیفته مال است. این دیگر استدلال نمی‌خواهد. همه مردم را می‌بینیم که چگونه دنبال مال و منال هستند. «أفلا یعلم اذا بُعثرما فی‌القبور» آیا این انسان نمی‌داند که روز قیامت آنچه در قبرهاست از آن خارج می‌شود؟ «و حصّل ما فی‌الصدور» و آنچه در سینه‌ها است آشکار می‌شود و در ملأعام دیدنی می‌شود.

وی افزود: در پایان سوره فرمود: «ان ربهم بهم یومئذٍ لخبیر» به درستی که خداوند به همه دلها و اعمال و رفتار آگاه و خبیر است. عمده سوره در این سه آیه اخیر و به ویژه آیه پایانی است: خداوند در روز قیامت به همه بندگان و اعمال آنها آگاه است.

مؤلف کتاب بیان و تبیان در علوم قرآن اظهار کرد: مراحل زندگی انسان در این سوره ذکر شده که پایان آن از قبر خارج شدن و آشکار شدن همه اعمال و افعال وی در برابر اهل قیامت است و تمام اینها در علم خداوند وجود دارد.

آیت‌الله شفیعی در پایان تأکید کرد: خداوند همه چیز را می‌بیند و می‌داند و این آیات را برای تنبه ما نازل فرموده است که عبرت بگیریم و اعمال خود را اصلاح کنیم.