مهدویت و انتظار در کلام امام پنجم(ع)

به گزارش ایکنا، امام باقر(علیه ‏السلام) در گفتاری امیدآفرین در مورد دوران غیبت فرموده است که «یَأْتِی عَلَی النّاسِ زَمانٌ یَغِیبُ عَنْهُمْ اِمامُهُمْ فَیاطُوبی لِلثّابِتِینَ عَلی اَمْرِنا فِی ذلِکَ الزَّمانِ اِنَّ اَدْنی ما یَکُونُ لَهُمْ مِنَ الثّوابِ اَنْ یُنادِیَهُمُ الْبارِی‏ءُ عَزَّ وَجَلَّ عِبادِی آمَنْتُمْ بِسِرّی وَصَدَّقْتُمْ بِغَیْبی فَأَبْشِرُوا بِحُسْنِ الثَّوابِ مِنّی؛(1) بر مردم زمانی می‏‌آید که امامشان از منظر آنان غایب می‌‏شود. خوشا به حال آنان ‏که در آن زمان در امر [ولایت] ما اهل بیت ثابت ‏قدم و استوار بمانند! کمترین پاداشی که به آنان می‌‏رسد، این است که خدای متعال خطابشان می‌‏کند و می‌‏فرماید: بندگان من! شما به حجت پنهان من ایمان آوردید و غیب مرا تصدیق کردید. پس بر شما مژده باد که بهترین پاداش من در انتظارتان است.»

آن‏گاه امام باقر(ع) ادامه داد: «خداوند متعال به خاطر ارج‏‌گذاری از چنین منتظران راستینی به آنان می‏‌فرماید: شما مردان و زنان، بندگان حقیقی من هستید. رفتار نیک و شایسته‏ تان را می‌‏پذیرم و از کردار ناپسندتان عفو می‌‏کنم و به خاطر شما سایر گنه‌کاران را می‌‏آمرزم و بندگانم را به خاطر شما با باران رحمت خود سیراب و از آنان بلا را دفع می‏‌کنم. ای عزیزترین بندگان من! اگر شما نبودید، عذاب دردناک خود را به مردم نافرمان نازل می‏‌کردم.»(2)

یاران وفادار

پیشوای پنجم(ع) در توصیف یاران حضرت مهدی(ع) که در زمان غیبت، خود را برای شرکت در قیام جهانی آن حضرت آماده می‏‌کنند، به ابو خالد کابلی فرمود: «من به گروهی می‌‏نگرم که در آستانه ظهور از طرف مشرق زمین به پا می‌‏خیزند. آنان به دنبال طلب حق و ایجاد حکومت الهی تلاش می‌‏کنند. بارها از متولیان حکومت اجراء حق را خواستار می‏‌شوند، امّا با بی‏ اعتنایی مسئولین مواجه می‏‌شوند. وقتی که وضع را چنین ببینند، شمشیرهای خود را به دوش می‌‏نهند و با اقتدار و قاطعیت تمام در انجام خواسته ‏شان اصرار می‌‏ورزند تا اینکه سردمداران حکومت نمی‏‌پذیرند و آن حق طلبانِ ثابت قدم، ناگزیر به قیام و انقلاب می‌‏گردند و کسی نمی‌‏تواند جلوگیرشان شود. این حق‏‌جویان وقتی که حکومت را به دست گرفتند، آن را به غیر از صاحب الامر(ع) به کس دیگری نمی‏‌سپارند. کشته‌‏های اینها همه از شهیدان راه حق محسوب می‌‏شوند.»

در اینجا امام باقر(ع) به ابو خالد کابلی جمله‏‌ای زیبا فرمود که می‌‏تواند نصب العین همه منتظران لحظات ظهور باشد. آن حضرت فرمود: «اَما اِنِّی لَوْ اَدْرَکْتُ ذلِکَ لاَءَسْتَبْقَیْتُ نَفْسی لِصاحِبِ هذَا الاْءَمْرِ؛(3) مطمئنا بدان! اگر من آن روزگاران را درک کنم، جانم را برای فداکاری در رکاب حضرت صاحب الامر(ع) تقدیم می‌دارم.»

امام پنجم(ع) در مورد استقامت و استواری یاران حضرت مهدی(ع) به آیه‌‏ای از قرآن استناد کرد و در تفسیر آیه «فَاِذا جاءَ وَعْدُ اُوْلهُما بَعَثْنا عَلَیْکُمَ عِبادا لَنا اُولی بَأْسٍ شَدِیدٍ فَجاسُوا خِلالَ الدِّیارِ وَکانَ وَعْدا مَفْعُولاً»؛(4) «هنگامی که نخستین وعده فرا رسد، گروهی از بندگان پیکارجویِ خود را بر ضد شما برمی‏‌انگیزیم [تا شما را سخت درهم کوبند و برای به دست آوردن مجرمان [خانه ‏ها را جستجو می‌‏کنند و این وعده ‏ای است قطعی.» فرمود: «این بندگان پیکارجو و مقاوم که به طرفداری از حق به پا می‏‌خیزند، همان حضرت قائم و یاران وفادار او هستند.»(5)

از منظر امام باقر(ع) در عصر غیبت، چشم به راه ظهور حضرت مهدی(ع) بودن و انتظار حکومت آل محمد محمد صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله را کشیدن از عبادات شایسته و برتر محسوب می‌‏شود. آن گرامی به نقل از وجود مقدس رسول اکرم محمد صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله فرمود: «اَفْضَلُ الْعِبادَةِ انْتِظارُ الْفَرَجِ؛(6) انتظار [پیروزی و] فرج [آل محمد محمد صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله] از برترین عبادات محسوب می‏‌شود.»

جهان در آستانه ظهور

امام باقر(ع) همچنین فضای تاریک جهان قبل از ظهور را این‏گونه بیان می‌‏کنند: «لا یَقُومُ الْقائِمُ اِلاّ عَلی خَوْفٍ شَدیدٍ مِنَ النّاسِ وَزَلازِلَ وَفِتْنَةٍ وَبَلاءٍ یُصیبُ النّاسَ وَطاعُونٍ قَبْلَ ذلِکَ وَسَیْفٍ قاطِعٍ بَیْنَ الْعَرَبِ وَاخْتِلافٍ شَدیدٍ بَیْنَ النّاسِ وَتشْتیتٍ فی دینِهِمْ وَتَغْییرٍ فی حالِهِمْ حَتّی یَتَمَنَّی الْمُتَمَنّی الْمَوْتَ صَباحا وَمَساءً مِنْ عِظَمِ ما یَری مِنْ کَلْبِ النّاسِ وَاَکْلِ بَعْضِهِمْ بَعْضا؛(7) حضرت قائم(ع) قیام نمی‏‌کند، مگر در حال ترس شدید مردم و زلزله‏‌ها و فتنه و بلایی که بر مردم فرا رسد و قبل از آن، گرفتار طاعون می‏‌شوند. آن‏گاه شمشیر برنده میان اعراب حاکم می‏‌شود و اختلاف میان مردم و تفرقه در دین و دگرگونی احوالشان به اوج می‏‌رسد؛ به‏ گونه‌‏ای که هر کس بر اثر مشاهده درنده‌‏خویی و گزندگی‌‏ای که در میان برخی از مردم نسبت به بعضی دیگر به وجود می‌‏آید، صبح و شام آرزوی مرگ می‏‌کند.» امام آن‏گاه افزود: «وقتی که یأس و ناامیدی تمام مردم را فرا گرفت و دیگر از هر جهت خود را در بن‏ بست احساس کردند، امام غائب(ع) قیام می‏‌کند.»

حضرت باقر(ع) درباره شباهت حضرت مهدی(ع) به پیامبران الهی مطالبی فرموده و درباره تشابه حضرت خاتم الاوصیاء به حضرت پیامبر اکرم محمد صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله فرموده است: «وَاَمّا مِنْ مُحَمَّدٍ صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله فَالْقِیامُ بِالسَّیْفِ وَتَبْیینُ آثارِهِ ثُمَّ یَضَعُ سَیْفَهُ عَلی عاتِقِهِ ثَمانِیَةَ اَشْهُرٍ فَلا یَزالُ یَقْتُلُ اَعْداءَ اللّهِ حَتّی یَرْضَی اللّهُ عَزَّ وَجَلَّ؛(9) و امّا [شباهت حضرت مهدی(ع) ] به پیامبر اکرم محمد صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله قیام با شمشیر است [که دشمنان لجوج را از میان برمی‌‏دارد] و آثار آن حضرت را آشکار می‏‌کند. آن‏ گاه هشت ماه به صورت مسلّح و آماده به سر می‌‏برد و همواره با دشمنان خدا مبارزه می‏‌کند تا اینکه خداوند راضی شود.»

1. کمال الدین، ج 1، ص 330.
2. همان.
3. غیبت نعمانی، ص 273.
4. اسراء / 5.
5. تفسیر عیاشی، ج 2، ص 281.
6. بحارالانوار، ج 52، ص 125.
7. همان، ص 230.
8. همان، ص 354.
9. کمال الدین، ص 329.

انتهای پیام