بررسی مؤلفه‌های اخلاق شهروندی تفسیر کشف‌الاسرار در مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی
چهارمین شماره از مجله مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی به صاحب امتیازی دانشگاه سیستان و بلوچستان با مقالاتی از جمله «بررسی مؤلفه های اخلاقی حقوق شهروندی در تفسیر کشف‌الاسرار و عدة‌الابرار رشیدالدین میبدی» منتشر شد.
به گزارش ایکنا؛ در این شماره از مجله مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی، مقالاتی با عناوین «اصطلاح شناسی ابداع در الهیات اسماعیلیه»، «تحلیل روانکاوی دین در اشعار سیمین بهبهانی با تکیه بر نظریۀ اریک فروم»، «بررسی مؤلفه های اخلاقی حقوق شهروندی در تفسیر کشف الاسرار و عُدّة‌الابرار رشید الدین میبدی»، «تأثیر انگیزشی قیام عاشورا بر ادبیات پایداری معاصر ایران و عرب»، «تحلیل واژه کرامت و جلوه های آن در مهمترین متون عرفانی قرن پنجم و ششم هجری» و «مطالعه تطبیقی حقوق ناشی از طلاقِ همسر در ادیان ابراهیمی» منتشر شده است.
بررسی مؤلفه‌های اخلاقی حقوق شهروندی در تفسیر کشف الاسرار
نویسنده مقاله «بررسی مؤلفه های اخلاقی حقوق شهروندی در تفسیر کشف الاسرار و عُدّة‌الابرار رشید الدین میبدی» در طلیعه نوشتار خود آورده است: حقوق شهروندی امروزه مورد توجّه بسیاری از پژوهشگران، جامعه شناسان و سیاستمداران قرار گرفته به گونه ای که می‌کوشند با روشن کردن ابعاد تازه ای از حقوق مردم، زمینه ارتقا ارزش‌های انسانی و برقراری کرامت انسانی را فراهم سازند. پژوهشگران به جنبه‌های مختلف حقوق انسانی از جمله حق - تکلیف، اخلاق توجّه داشته‌اند. از جمله، کتاب‌های دیرینه پارسی مشتمل بر دورۀ کامل تفسیر و تأویل آیات قرآن؛ تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار (520 ه.ق) رشید الدین میبدی، سرشار از معانی و مفاهیم اخلاقی حقوق شهروندی است. مقالۀ حاضر تلاش می‌کند تا با روش توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر ابزار کتابخانه‌ای تبیین سازد که کدام یک از مصادیق و مؤلفه‌های اخلاقی حقوق شهروندی در تفسیر کشف الاسرار میبدی از اهمیت و برجستگی برخوردار است؟ تفسیر کشف‌الاسرار و عُدّة‌الابرار به ابعاد اخلاقی حقوق انسان‌ها از جمله نحوۀ صحیح برخورد با مردم، رعایت حقوق یتیمان، گرامی داشت فقرا، تفکّر در اعمال و افعال خود، صبر و بردباری، مدیریت زمان، کسب حلال در زندگی، رسیدگی به خویشان، ابتدا سلام کردن، مدارا با مردم، دعا و خیرخواهی، آداب معاشرت، عفو و گذشت، انفاق به دیگران، در نظر گرفتن سطح فکری مخاطب و رعایت آداب غذاخوردن بیشتر از دیگر ابعاد توجهّ کرده است.
تأثیر انگیزشی قیام عاشورا بر ادبیات پایداری معاصر ایران و عرب
در چکیده مقاله «تأثیر انگیزشی قیام عاشورا بر ادبیات پایداری معاصر ایران و عرب» می‌خوانیم: اکثر رخدادهای تاریخی به واسطه گذر زمان از حافظه تاریخ حذف شده‌اند. امّا برخی وقایع به دلیل ماهیتی که دارند و اصول و ایده‌هایی که منجر به شکل گیری آنها شده است؛ علی رغم شکست ظاهری چنان زنده و پویا باقی مانده‌اند که خود منشأ الهام برای شکل‌گیری و وقوع حوادث مهم تاریخی دیگر شده‌اند. نهضت عاشورا و قیام امام حسین (ع) یکی از این وقایع پویا، زنده و برانگیزاننده می‌باشد. شعر معاصر ایران و کشورهای عربی از میراث دینی و باورهای مذهبی و سرچشمه‌های عقیدتی بهره‌مند گشته است. قیام عاشورا و نهضت کربلا و عناصر پویای آن نقش مؤثّری را در جهت‌دهی افکار و تعالی اندیشه‌ها در شرایط بحرانی و جنگ در این کشورها دردوره معاصر ایفا کرده است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی به تبیین شرایطی پرداخته است که شاعران متعهّد معاصر را وادار کرد به بیان عناصر این نهضت بپردازند. در ایران دفاع مقدس و انگیزه وطن دوستی و در اعراب مسأله رهایی و سرزمین‌های اشغالی و ایجاد انگیزه برای پرهیز از کم همّتی و بی عملی انگیزه سرودن شعر گشته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد نهضت عاشورا توانست با ایجاد پیوند بین گذشته و حال نقش مؤثّری در انگیزش و پویایی نهضت‌های معاصر ایران و جهان عرب ایفا کند.
تحلیل واژه کرامت در مهمترین متون عرفانی قرن پنجم و ششم هجری
نویسنده مقاله «تحلیل واژه کرامت و جلوه های آن در مهمترین متون عرفانی قرن پنجم و ششم هجری» در طلیعه نوشتار خود آورده است: موضوعات عرفانی و صوفیانه از ابتدای شکل‌گیری نثر فارسی همراه با موضوعات ادبی و تاریخی مدّ نظر نویسندگان بوده‌اند. در متون عرفانی، کرامت یکی از مهمترین اصطلاحات و موضوعات مورد توجّه صوفیان است که مفاهیم متعدّدی را در بر می‌گیرد و یکی از اصول اعتقادی صوفیه و از مبانی اساسی نظریة ولایت محسوب می‌شود. کرامت از دیدگاه قرآن، موهبتی است که از بین همه عالم تنها به طبقه انسان تعلّق دارد و در آثار عرفا قابل ملاحظه است. کرامت از سه دیدگاه شریعت مداری، عرفانی و ظاهر بینانه می تواند مورد بررسی قرار گیرد. آثار عرفانی ارزشمند قرن پنجم و ششم هجری از جمله: اسرار التوحید، رسالة قشیریه و تذکره الاولیاءی عطّار، در بر دارنده ی بخش عمده ای از این نوع کرامات هستند. این تحقیق به منظور تبیین وجوه کرامت در آثار عرفانی و به دلیل کمتر مورد نظر قرار گرفتن توسط محقّقان، انجام می‌شود و می‌خواهد به این پرسش پاسخ دهد که مهمترین دلیل نویسندگان این آثار از گنجاندن نمونه‌های کرامت در اثرشان چه بوده است؟ در این پژوهش سعی شده مفاهیم واژه کرامت و سیر تاریخی آن بیان گردد و این نکته را نشان دهد که دلیل اصلی کرامات اولیا، همان قانع ساختن پیروان یا سر کوب نمودن منکران این ترفند عرفانی بوده است و از این رهگذر بتوان به تفاوت آن با معجزه پی برد. این تحقیق به شیوۀ کتابخانه‌ای و بر اساس تحلیل محتوا و ارزیابی داده‌ها انجام می‌شود و برای ارزیابی کارآمدی کرامت، نمونه‌هایی از آن در این سه کتاب ارزشمند عرفانی ارائه می‌شوند.
مطالعه تطبیقی حقوق ناشی از طلاقِ همسر در ادیان ابراهیمی
در طلیعه نوشتار «مطالعه تطبیقی حقوق ناشی از طلاقِ همسر در ادیان ابراهیمی» می‌خوانیم: خانواده یکی از مهمترین ارکان زندگی بشری است که گاهی دچار تزلزل شده و طرفین تصمیم به جدایی می‌گیرند. طلاق در بین ادیان ابراهیمی، اگرچه از جایگاه تقریبا یکسانی برخوردار است اما در مورد حقوق طرفین طلاق، اختلاف نظر زیادی وجود دارد. پژوهش حاضر باروش توصیفی - تحلیلی نشان می‌دهد در اسلام بنابر جایگاه آسیب‌پذیر زن نسبت به این هنجار، حمایت مالی بیشتری از زن شده و حقوقی چون اجرت المثل، نحله، مهریه و نفقه را به وی اختصاص داده‌اند. در حالیکه در یهود و مسیحیّت زن تنها مستحق مهریه و دریافت نفقه در مقابل کارهای منزل، بنابر توانایی زوج می‌باشد، این خود نشان‌دهندهی رابطه‌ی مالک و مملوکی است که بین زوجین حاکم است. در حالیکه در اسلام زن بنابر جایگاه شخصیتی خود، نفقه دریافت می‌کند که هیچ ارتباطی با کارهای وی در منزل ندارد و حتی می‌تواند در مقابل این کارها اجرتی جداگانه نیز دریافت نماید. از جمله حقوق غیر مالی که در هنگام طلاق مورد بررسی قرار می‌گیرد حق حضانت است که قوانین آن در هر یک از ادیان متفاوت است؛ ولی در هر سه دین، این مصلحت کودک است که مورد توجه قرار می‌گیرد.
انتهای پیام
