جلوگیری از انحرافات اجتماعی در دیدگاه حضرت جوادالائمه(ع)

حجت‌الاسلام علیرضا قبادی، استاد جامعه‌شناسی و کارشناس دینی به مناسبت شهادت امام جواد(ع) یادداشتی با عنوان «جلوگیری از انحرافات اجتماعی در دیدگاه حضرت جوادالائمه(ع)» نوشته و در اختیار ایکنا قرار داده است که در ادامه می‌خوانید:

«آخرین روز ماه ذی القعده سالروز شهادت حضرت جوادالائمه علیه‌السلام است. امام جواد(ع) می‌فرماید: «مَنِ استَحسَنَ قَبيحا كانَ شَريكا فيهِ؛ هر که کار زشتى را نیک بشمارد، در آن کار شریک است.» این توصیه سنگ بنای جلوگیری از انحرافات فرهنگی و اجتماعی است و عمل به این توصیه اخلاقی سهم بسزایی در جلوگیری از رفتار ناپسند داشته و تاثیر مهمی در سلامت اجتماعی دارد.

خصوصاً آنکه روشی پیشگیرانه در جلوگیری از کارهای نادرست است. توصیه اخلاقی مزبور، شرح و تفسیری از آیه ۲ سوره مبارکه مائده است که خداوند می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلَا الْهَدْيَ وَلَا الْقَلَائِدَ وَلَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ وَرِضْوَانًا ۚ وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا ۚ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَنْ تَعْتَدُوا ۘ وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ؛ ای اهل ایمان، حرمت شعائر خدا (مناسک حج) و ماه حرام را نگه دارید و متعرض هَدْی و قلائد(قربانیان حاجیان چه علامت‌دار و چه بدون علامت) نشوید و تعرض زائران خانه محترم کعبه را که در طلب فضل خدا و خشنودی او آمده‌اند حلال نشمارید و چون از احرام بیرون شدید (می‌توانید) صید کنید و عداوت گروهی که از مسجد الحرام منعتان کردند شما را بر ظلم و بی‌عدالتی وادار نکند و در گناه و تعدى دستيار هم نشويد و از خدا پروا كنيد كه خدا سخت ‏كيفر است.»

بسیار مهم است که بدانید هر گناهکاری اگر تنها صدای یک نفر در مقابلش باشد، او در گناه‌ کردن ضعیف می‌شود و اگر فقط یک صدا او را حمایت یا کمک کند، او را برای گناه کردن تشویق می‌کند. بسیار مهم است که این را به خاطر داشته باشید: «وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ: و در گناه و تعدى دستيار هم نشويد».

یکی از انحرافات دوران امامت امام جواد(ع) وجود فرقه‌های متعدد بود و ایشان در زمان امامت خود سعی می‌کرد از طریق گفتگو و مناظره با انحرافات فرقه‌هایی همچون واقفیه، زیدیه و خوارج مبارزه کند. حضرت جوادالائمه(ع) در زمان امامت خود با خوارج نیز مبارزه و جامعه شیعی را از آسیب افکار خطرناک آن‌ها حفظ کرد. برگزاری جلسات علمی، مناظره و گفت‌وگوی علمی با فرقه‌های انحرافی می‌تواند باعث روشنگری و پاسخ به شبهات ایجاد شده از سوی آن‌ها باشد. همچنین می‌توانیم به صورت علمی و به شیوه‌های علمی به چالش‌ها و اختلافاتی که از سوی جریان‌های انحرافی ایجادشده‌اند، پاسخ دهیم. همچنین با ایجاد آگاهی و روشنگری در میان مردم جامعه می‌توان از میزان تاثیر جریان‌های انحرافی کاست. امام جواد (ع) شاید در ظاهر با جریان‌های انحرافی مماشات می‌کردند اما در جایگاه علمی و مقامی که داشتند با برگزاری مجالس علمی به مناظره و گفت‌وگو با فرقه‌های انحرافی می‌پرداختند. در کنار آن با پرورش شاگردانی و اعزام آن‌ها به مناطق مختلف سرزمین‌های اسلامی با تفکرات انحرافی مقابله می‌کردند. به هر روی زندگی حضرت پر از درس‌ها و عبرت‌هایی است که چراغ راهی برای جامعه امروز است.»