مهار بیماری‌ها با تلاش گام به گام برای ارتقای همزمان ابعاد سلامت بر اساس قرآن

محمدمهدی اصفهانی، رئیس مرکز تحقیقات علوم قرآن، حدیث و طب دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با اشاره به ابعاد ماهیت انسان در دیدگاه الهی، گفت: هویت انسان در فرهنگ‌ الهی و اسلامی علاوه بر آنکه دارای ابعاد جسمی، روانشناختی و .. است، دارای ابعاد روحانی نیز هست و این روحانیت متفاوت از معنویت مورد نظر دیدگاه‌های دیگر است چرا که معنویت فرهنگ‌ الهی و به خصوص اسلامی، مبتی بر خداشناسی، خدامحوری و خداجویی است.

تشریح روحانیت بر اساس دیدگاه الهی

اصفهانی با تشریح روحانیت به عنوان یکی از ابعاد هویت و شخصیت انسانی در دیدگاه الهی، اظهار کرد: روح، رمز بقای انسان بر اساس دیدگاه الهی است و به همین دلیل باید نیازهای انسان را هم در دنیا و هم در جهان پس از آن در نظر گرفت.

ضرورت دگرگونی تعریف انسان سالم

وی با اشاره به ضرورت دگرگونی تعریف انسان سالم برای تحت پوشش قرار گرفتن همه ساحت‌های وجودی او، گفت: بر اساس این شرایط که قائل به استمرار حیات پس از مرگ در دیدگاه اسلام هستیم تعریف مربوط به سلامت دگرگون می‌شود به طوری‌که دیگر تعاریف تک بعدی جوابگوی سعادت و هدف از خلقت او نخواهد بود.

اصفهانی با اشاره به انواع جدیدی از بیماری به دلیل وجود ابعاد معنوی و روحانی هویت انسان و ضرورت توجه به این بیماری‌ها، بیان کرد: در آموزه‌های قرآن، تعابیری چون «فی قلوبهم مرض» ما را متوجه عناوین و تعاریفی دیگر از بیماری می‌کند که با عنوان بیماری دل به آن می‌پردازیم و در برابر آن تقوای دل لازم است که امیرالمومنین(ع) به آن تاکید داشته‌اند.

وی با اشاره به تعریف سلامت بر اساس همه ابعاد ماهیت انسانی، گفت: سلامت، برخورداری از جنبه‌های سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و روحانی است که برای دستیابی به این ابعاد چندگانه سلامت، نیازمند تقوایی هستیم تا به آن درجه از «رضایت» که نهایت سلامت انسان را رقم می‌زند دست یابیم.

رضایتی که نهایت سلامت را برای انسان به ارمغان می‌آورد

اصفهانی با تشریح رضایتی که نهایت سلامت را برای انسان به ارمغان می‌آورد، گفت: رضایت دو جانبه پروردگار از انسان و انسان از پروردگار، انسان سالمی را به ما معرفی می‌کند که علاوه بر برخورداری از تمام ویژگی‌های سلامت مورد نظر سازمان بهداشت جهانی از چیزهای دیگری نیز برخوردارند که حواس آنان را متوجه جهانی دیگر می‌کند و در آن از ابعاد روحانی وجود غفلت نشده است.

وی افزود: خواسته‌های چنین انسانی که در فرهنگ اسلامی پرورش یافته و به پرورش همه ابعاد وجودی خود اهتمام داشته است محدود به خواسته‌های حیوانی برای نمود اجتماعی یافتن، مطرح شدن و تظاهر در این دنیا نمی‌شود بلکه چنین انسانی برای جهان دیگر خود هم برنامه دارد و به دنبال رضایت خدا از خود و رضایت خود از خداست.

اصفهانی تاکید کرد: معنی داشتن رضایت از خدا به معنی درجا زدن و پیشرفت نکردن نیست بلکه تلاش برای زندگی بهتر به دنبال این‌گونه رضایت مطرح می‌شود و در صورتی‌که به خواسته‌های خود نیز دست نیابد نا امید نشده و همه دنیا را فنا و نابود نمی‌بیند بلکه از گام برداشتن در جهت رضای الهی، خشنود خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه رسیدن ما به این تعریف سلامت در جامعه، دشوار نیست، بیان کرد: جنبه‌ها و دستوراتی که برای رسیدن به سلامت بر اساس قرآن به آنها اشاره کردیم در زندگی‌ ما رعایت نمی‌شود و راه جدی در پیش داریم به طوری‌که این‌گونه بی توجهی‌ها علاوه بر سلامت جسم،  سلامت روانی و ... را نیز به شدت با آسیب مواجه کرده و در روابط اجتماعی مشکل‌ساز شده است.

قابل دستیابی بودن سلامت کامل در جامعه اسلامی

اصفهانی با تصریح قابل دستیابی بودن سلامت کامل در جامعه اسلامی، گفت: تلاشی گام به گام به سمت سلامت جسمی، روحی- روانی، اجتماعی و روحانی مورد نظر در قرآن که به همه ابعاد سلامت توجه دارد؛ راه برون رفت از بحران‌ سلامت ناشی از نگرش‌های تک بعدی است که با توجه به یک بعد سلامت از ابعاد دیگر غفلت کرده و از انها باز می‌ماند.

نقش رسانه‌ها در ناامن کردن جامعه

وی با تاکید بر نقش رسانه‌ها در ناامن کردن جامعه، گفت: رسانه‌ها با وارد کردن استرس‌ها و فشارهای روحی به مردم، بی‌اعتمادی آنان نسبت به یکدیگر و دامن زدن به مسایل، نقش بسزایی در نا امن کردن روح و روان آنها دارند و اینها نیز از مسایلی است که باید در نظام سلامت به آنها توجه شود.

اصفهانی با اشاره به بروز انواع جدیدی از بیماری که به دلیل بی تقوایی در جامعه ایجاد می‌شود، گفت: تلاشی گام به گام و همزمان برای توجه و ارتقای سلامت جسمی، روحی- روانی، اجتماعی و روحانی مورد نظر در قرآن، راه برون رفت از این‌گونه بیماری‌ها است.