عباس اقسامی، نویسنده و کارگردان تئاتر در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) طراحی هنری و مدیریت هنری را در خلق یک اثر نمایشی مجزای از هم دانست و گفت: مدیریت هنری بیشتر به جنبههای اجرایی کار، فضای نمایشی و مواردی که به ارتباط میان بازیگران، نحوه میزانسندهی به آنها مربوط میشود در حالی که طراح هنری به منزله هماهنگی میان همه عناصر بصری یک نمایش و ارتباط مؤثر میان آنها در کنار کارگردان مشاوره میدهد.
وی ادامه داد: معمولاً رسم بر این است که مجموعهای از کارهای هنری و فنی در کنار کار اصلی کارگردان که بیشتر وظیفه فنی و هدایت بازیگران و اختیار درست ریتم را به عهده دارد در حال انجام است و در بخشهای مختلفی همچون طراحی صحنه و لباس، طراحی نور، موسیقی و سایر مسائل، فرد یا افرادی به شکل تخصصی در حال فعالیت هستند تا این اجتماع پس از تأیید نهایی از سوی کارگردان در خدمت روایت نمایشی قرار گیرد.
طراحی و مدیریت هنری تولید نمایش اغلب به عهده کارگردان است
اقسامی با اشاره به اینکه وظیفه هماهنگی و ایجاد هارمونی بین این بخشها به عهده طراح هنری است تصریح کرد: در عمل و به ویژه در تولید نمایش در کشور کمتر شاهد چنین رخدادی هستیم و معمولاً همه وظایف به عهده کارگردان است که اغلب در بروشورها نام او را به عنوان طراح هنری و کارگردان میشناسیم؛ چنین وضعیتی موجب ناهماهنگی میان همه اجزای صحنه میشود.
مدیر سابق خانه تئاتر دانشگاهیان در ادامه گفت: به ویژه در نمایشهای دینی که معمولاً با یک نمایشی واقعگرایانه حاصل روایت برش و یا برههای از تاریخ مواجه هستیم، این ناهماهنگیها بیشتر بروز و نمود دارد و دیده میشود که با وجود سعی و تلاشی که به عمل آمده تا طراحی در همه بخشها به بهترین شکل ممکن به انجام رسد اما در کلیت اثر به دلیل عدم تطبیق میان همه اجزای صحنه که وظیفه آن به عهده طراح هنری است، نتیجه اینکه اثری تولید میشود که به هیچعنوان از سوی مخاطب باورپذیر نیست.
در تعرفههای تولید نمایش هیچ هزینهای برای طراحی هنری پیشبینی نشده است
وی تأکید کرد: البته ممکن است در روند تولید نمایش کسانی تخصص انجام چنین کاری را نیز داشته باشند اما متأسفانه در تعرفههای موجود در امر تولید نمایش و برآوردهای هزینهای منجر به آن، مبحث طراحی و مدیریت هنری مورد نظر قرار نگرفته و لذا برای صرفهجویی در هزینهها این وظیفه تحمیل به سایر عوامل گروه میشود که البته نتیجه مثبتی نیز در برنخواهد داشت.
این کارشناس تئاتر در پایان گفت: حتی با در نظر گرفتن همه شرایط باز به دلیل نبودن امکانات سختافزاری و همچنین فقدان آرشیو مناسب صحنه و لباس به منظور تولیدات نمایشی دینی و تاریخی و از آن سو عدم تأمین بودجه لازم برای آن، اغلب با تولیدات نمایشی مواجه هستیم که نتوانستهاند آنگونه که شایسته و بایسته است، اثری مورد قبول مخاطب را ارائه ;نند.