نهادینه‌شدن سازوکارهای قرآن‌پژوهی در راستای سطحبندی مؤسسات قرآنی
گروه مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد: در راستای اجرای طرح سطحبندی مؤسسات قرآنی باید سازوکارهای لازم برای قرآن‌پژوهی درمؤسسات قرآنی نهادینه شود و این در حالی است که فعلاً هیچ عزمی برای راه‌اندازی این جریان وجود ندارد.
افشار تموک، مؤلف کتب دینی و قرآنی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در رابطه با این که سطحبندی مؤسسات قرآنی چه تأثیری در سرعت بخشی ورود قرآن‌آموزان به مرحله کسب مهارت‌های تخصصی قرآن دارد، گفت: کلیت سطحبندی مؤسسات قرآنی بسیار اثرگذار است، اما در شیوه سطحبندی باید پارامترهای مهمی لحاظ شود و اینکه مشخص شود کدام مؤسسه عمومی فعالیت می‌کند و کدامیک تخصصی و همچنین در مورد این که کدام مؤسسات از نظر فضا، امکانات، بودجه و ساختمان، شرایط لازم را برای اجرای برنامه‌های قرآنی دارند، از ضروریات است.
وی اظهار کرد: با اجرای طرح سطحبندی، برخی مؤسسات قرآنی، جزء مؤسسات عمومی می‌شوند که در زمینه آموزش روخوانی و قرائت عمومی قرآن فعالیت می‌کنند و مؤسساتی نیز به‌صورت تخصصی در زمینه آموزش حفظ، ترجمه و مفاهیم و قرائت تخصصی قرآن به فعالیت خواهند پرداخت.
مدیرعامل مؤسسه پژوهش‌های قرآن و عترت تسنیم اردبیل در رابطه با این که سطحبندی فعالیت‌های مؤسسات قرآنی باید براساس چه اصولی صورت پذیرد، بیان کرد: اینکه آیا یک مؤسسه از فضای آموزشی کافی برخوردار است، مربیان کارآمد در این مرکز حضور دارند، دست‌اندرکاران و مدیران آموزشی از تجربیات کافی برخوردارند و همچنین وجود وسایل کمک‌آموزشی و سابقه مؤسسه از جمله معیارهای سطحبندی مؤسسات قرآنی خواهد بود.
وی در ادامه افزود: امکانات مؤسسه مانند ساختمان، امکانات و بودجه، جزء سخت‌افزارها هستند و نرم‌افزارها همان مربیان قرآن هستند که شامل منش، اخلاق، مهارت و هنر تدریس مربیان است و این‌ها شاخص اصلی تعیین‌کننده این موضوع هستند که آیا هدف محقق می‌شود یا خیر و معلمان هم باید محبوبیت داشته باشند وهم دارای اخلاق و معنویت باشند تا بتوانند روی متعلمان تأثیرگذار باشند.
حمایت از مؤسسات قرآنی؛ عامل بروز ظرفیت مراکز قرآنی
این پژوهشگر قرآن در مورد این که سطحبندی مؤسسات قرآنی چه تأثیری بر روند شناسایی مراکز قرآنی دارد، عنوان کرد: باید پس از سطحبندی بودجه کافی در اختیار مراکز قرآنی قرار گیرد، به عبارت دیگر مؤسسات باید عملاً مورد حمایت قرار گیرند و اگر مؤسساتی که در شهرستان‌های دورافتاده فعالیت می‌کنند و تا به حال جزء مناطق محروم و کم‌برخوداراز امکانات بوده‌اند، مورد حمایت قرار گیرند، مسلماً می‌توانند ظرفیت‌های خود را بروز دهند.
وی در رابطه با نقش فعالیت‌های پژوهشی در سطحبندی مؤسسات قرآنی اظهار کرد: سازوکارهای لازم برای قرآن‌پژوهی در حال حاضر در مؤسسات قرآنی نهادینه شده است و فعلاً هیچ عزمی برای راه‌اندازی این جریان وجود ندارد، البته در تهران و برخی شهرستان‌ها هم به صورت انگشت‌شمار چنین حرکت‌هایی وجود دارد، اما اینکه این جریان‌سازی از مرکز انجام شود، فعلاً اتفاق نیافتده و تا سازوکارهای لازم تعبیه نشود، کتب و منابع تدوین نشود و بودجه لازم اختصاص نیابد هیچ اتفاقی نمی‌افتد.
این مربی قرآن تصریح کرد: باید در هر استان یک مؤسسه تخصصی قرآن‌پژوهی ایجاد شود و مورد حمایت قرار گیرد و دوره تربیت مربی پژوهشگری قرآن برگزار شود تا زمینه انجام فعالیت‌های پژوهشی آماده شود.
وی درباره این که برگزاری مسابقات قرآنی چه تأثیری در مشخص شدن سطوح آموزشی مؤسسات قرآنی دارد، افزود: مسابقات قرآن جزء بهترین فعالیت‌های قرآنی است، زیرا نشان‌دهنده این است که در زمینه حفظ، قرائت و مفاهیم قرآن در چه سطحی در جامعه فعالیت می‌شود و مسابقات نشان‌دهنده عمق انجام این فعالیت‌هاست.
تموک بیان کرد: افراد نیز بعد از تلاش در زمینه‌های مختلف می‌خواهند در مسابقات ظرفیت‌های خود را بروز دهند به شرطی که در مسابقات، زمان، شرایط سنی و غیره دقیقاً لحاظ شود تا اهداف لازم محقق شود.
وی در رابطه با چالش‌های سطحبندی مؤسسات قرآنی، گفت: طرح سطحبندی مؤسسات قرآنی باید جامع و کامل باشد و در اجرا نیز معمولاً ایراداتی وجود دارد، مانند مشکل بودجه، همه جانبه اجرا نشدن و غیره و به این ترتیب از بازده طرح کاسته می‌شود.
این مؤلف کتب دینی و قرآنی بیان کرد: یک طرح هم باید جامع و کامل نوشته شود و هم با هنرمندی اجرا شود، بنابراین باید سازوکارهای لازم برای اجرا طرح تعیین شود و این کار بزرگی است که باید به آرامی جا بیافتد تا مؤسسات به برکت درجه‌بندی شدن تخصصی‌تر شوند، نظم مدیریتی، اداری و آموزشی در آنها ایجاد شود.
وی یادآور شد: همچنین باید دوره‌هایی ویژه مدیران مؤسسات و خانه‌های قرآن برگزار شود تا مدیریت‌ها از حالت سنتی خارج شود و تخصصی‌تر، علمی‌تر و دقیق‌تر پیش روند.
جریان‌سازی؛ لازمه اجرای طرح سطحبندی مؤسسات قرآنی
تموک تصریح کرد: کار قرآنی، فعالیت ظریف آموزشی و تربیتی است و باید تجربه، علم، معنویت، تکنولوژی و بودجه در کنار هم قرار گیرند تا یک کار بزرگ انجام شود، شورای عالی قرآن کشوری باید در این زمینه فعال‌تر شود و بودجه‌های کلانی باید برای کارهای قرآنی و جریان‌سازی در این زمینه تخصص یابد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: با این بودجه‌های اندک نمی‌توان مؤسسات قرآنی را ارتقاء داد، باید تمام موارد دست به دست هم دهند تا نهضت عظیم قرآنی راه بیافتد.
