به گزارش خبرنگار افتخاری خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، حجتالاسلام والمسلمین مبلغی، در نشست مربوط به حقوق بشر دوستانه در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) گفت: اگر تلاش سه لایهای(تحقیق، تنقیح و تکمیل روش استنباط) شکل نگیرد، یکی از سه مشکل ذیر در مواجهه با موضوعات جدید پیش میآید.
وی ادامه داد: یا صورت مسئله را پاک میکنیم یعنی به استنباط نسبت به احکام مسائل نوپیدا نمیپردازیم، یا به استنباط شتابزده منتهی به فتواهای کلیِ غیر قابل اجرا؛ یعنی فتواهای همراه با اگر و اما و شاید، روی میآوریم و یا این که بسیاری از موضوعات جدید را به رغم داشتن ماهیت و هویت متفاوت با وضع گذشته، عطف به موضوع قدیم میکنیم و حکم آن را بر این نیز شکل میدهیم.
حجتالاسلام مبلغی تأکید کرد: اصولاً منطق دقیق فقهی این است که حدود و مرزهای موضوعات را پاس داریم و آنها را از حیث مرزهای فیمابین در هم نیامیزیم و اساساً عدم پذیرش قیاس در امامیه هم از همین خاستگاه بروز یافته است که حکم یک موضوع را به موضوع دیگر سرایت ندهیم.
وی افزود: با فعال کردن یکی از چهار عنصر استنباطی «قیاس اولویت»، «قواعد فقهی»، «نظریه فقهی» و «تحقیق در حدود موضوع» از شرع به دست میآید که تعرض به تیمهای امدادی و پزشکی در جنگ که به کمک آسیب دیدگان و مجروحان میشتابند، ممنوع است.
مبلغی با اشاره به اینکه نگاه اسلام به جنگ حداقلی و به سلم حداکثری است، گفت: نه تنها در این زمینه (یعنی تعرض به تیمهای پزشکی) که در زمینههای بسیاری میتوان از چهار عنصر استنباطی فوق، استفاده روشی برای دستیابی به احکام بسیاری از موضوعات جدید به عمل آورد.
وی با بیان افتراقها و اشتراکهای سه واژه موضوع، مناط و علت در ادبیات اصولی، گفت: براساس برخی نصوص اسلامی، کسی که از جنگ میگریزد نباید آن را کشت و اگر مناط این نکشتن را خروج او از دایره مواجهه جنگی دانست به رغم آن که تا قبل از این در جنگ شرکت داشته است، این مناط در تیم پزشکی و خبرنگار که از اول در دایره جنگ نبوده است، به صورت قویتری وجود دارد؛ بنابر این به طریق اولی حرمت جان او را باید نگاه داشت.
وی با اشاره به قابلیتهای تعبیه شده در قواعد فقهی جهت پوشش دهی به مسائل جدید به قاعده «احتیاط در دماء» و قاعده «وزر» اشاره کرد و با تطبیق این دو بر تعرض جنگی بر تیمهای پزشکی و خبرنگاری، ممنوعیت این تعرض را نتیجه گرفت.
حجتالسلام مبلغی با اشاره به اینکه نظریه فقهی شاخهای از فعالیت فقهی است و در صورت استقامت و اثبات، میتواند ما را در راه یابی صحیح به نصوص، تفسیر نصوص مددی قوی و جدی برساند، گفت: در صورت اثبات نظریه سلم در اسلام باید گفت اصل در اسلام سلم است که طبق آن در کمترین سطح، تنگترین دایره و به صورت حداقلیترین وضعیت، باید در میان بشر قتل صورت گیرد و این نظریه، نصوص را چنان مقید، کانالیزه و در مسیر قتل حداقلی قرار میدهد که اجازه نمیدهد کسی که خبرنگار، تیم امدادی و پزشکی را بیپروا بکشد.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی با توضیح اینکه فقیه با قبول اندیشه روشی «ضرورت تحقیق موضوع» اجازه نمییابد به چتر گستری بیمهابا، بیرویه و سخاوتمندانه برای یک موضوع که دارای حکمی است، دست زند، گفت: گاه نسبت به جنگ، موضوع را هر کس که در جنگ حضور دارد میدانیم و در نتیجه کشتن او را روا میدانیم و گاه موضوع را مقاتل (جنگجو) میدانیم.
اسلام با دیدگاه کشتن هرچه در جنگ است، مخالف است
وی گفت: در جنگهایی که در گوشه و کنار جهان رخ میدهد برخی که خبرنگار و تیمهای پزشکی را که در جنگ هستند میکشتند از ناحیه همین نگاه بیرحمانه است که معقتد بودند هر که در جنگ و هر چه در جنگ است باید نابود شود، ولی اسلام با این دیدگاه مخالف است.
وی در پایان با اشاره به اینکه در اسلام تیم پزشکی، امدادی و پرستاران مقاتل نیستند، یادآور شد: پیامبر(ص) هنگامی که غنیمت جنگی را تقسیم میکرد بعد از اتمام جنگ، به پرستاران غنایم نمیداد چون مقاتل نبودند. بنابراین عنوان مقاتل بر هر کس اطلاق نمیشود.