کارگردان صرفا محتوای مدنظر خود از طراحی هنری نمایش دینی را ارائه کند

محمدرضا مداحیان، کارگردان تئاتر دینی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با بیان مطالب فوق گفت: در حوزه طراحی هنری در تولید یک تئاتر و از جمله تئاتر دینی معمولاً کارگردانان و یا سرپرست‌های گروه به دو شیوه کار می‌کنند که در یکی از آنها از ایده و طرح‌های ارائه شده از سوی هر یک از عوامل و به ویژه بازیگران استفاده می‌کنند و در گروه دوم از صفر تا صد تولید یک نمایش را خود به دست می‌گیرند و اجازه کوچکترین دخالتی را به هیچ کس نمی‌دهند.

مشارکت عوامل گروه در طراحی هنری اثر نمایشی بهترین شیوه است

وی ادامه داد: به نظر من و با توجه به تجربیاتم در حوزه تئاتر دینی باید بگویم که به شخصه طرفدار حالت اول در تولید یک نمایش هستم چرا که تئاتر یک هنر گروهی است و باید در آن تبادل نظر و تعامل میان همه اعضای گروه برای زیبایی بیشتر کار تا آنجا که امکان دارد اتفاق بیفتد و البته باید به این مورد نیز توجه داشته باشیم که یک کارگردان مگر در مواردی استثناء اشراف به همه حوزه‌ها به شکل تخصصی ندارد و لذا باید از وجود افراد و یا گروه‌هایی برای اعمال جنبه‌های زیبایی‌شناسانه نمایش در بعد طراحی هنری استفاده کند.

کارگردان نمایش عاشورایی «شمشیر و آفتاب» که هم‌ اکنون در تماشاخانه ایرانشهر در حال اجراست تصریح کرد: با چنین فرضی، کارگردان به عنوان هدایتگر یک نمایش می‌تواند در زمینه محتوای بخش طراحی و مدیریت هنری نظر بدهد و مثلاً بگوید که من از طراحی صحنه این نمایش چنین چیزی را خواستارم و یا از ساخت و یا انتخاب موسیقی برای این بخش از نمایش منظوری خاص را دنبال می‌کنم و وظیفه ساختاری و اجرایی کار را به عهده شخص  و یا گروه متخصص این کار محول کند تا براساس این پیش فرض، کاری را که کارگردان خواسته است را فراهم و ارائه نمایند.

از طراحی هنری که بازی بازیگر نمایش را مختل کند باید صرفنظر کرد

وی با اشاره به عنصر مهم بازیگری در صحنه نمایش گفت: بازیگر رکن اصلی یک اثر نمایشی است که در اصل ماحصل تلاش یک گروه نمایشی با بازی اوست که در صحنه نمایش نمود پیدا می‌کند، لذا هماهنگی میان همه اجزای نمایش به ویژه آن بعد از نمایش که به حیطه طراحی هنری مربوط می‌شود با بازی بازیگر بسیار مهم است و کارگردان باید با توجه به قابلیت و ظرفیت بازیگرش در بازی یک نمایش، طراحی را در نظر بگیرد که در خدمت بازی او باشد و چه بسا ممکن است طراحی بسیار زیبای او در بعد هنری نمایش در عین چشم‌نوازی، بازی بازیگر را مختل سازد که حتماً باید از آن صرفنظر کند.

کارگردان نمایش دینی «شعله در زمهریر» تأکید کرد: در طراحی هنری تولید نمایش باید به امکانات موجود به منظور اجرایی کردن آن توجه کرد؛ چه بسیار ایده‌های فوق‌العاده‌ای که ممکن است در ذهن کارگردان و یا طراح هنری وجود داشته باشد که موجب توفیق روزافزون کار شود اما وقتی واقع‌بینانه به شرایط نگاه می‌کنیم می‌بینیم که اجرای این ایده‌ها با محدودیت امکاناتی که در اختیار داریم یا غیرممکن است و یا در صورت محقق شدن تنها درصدی از آن قابل اجراست، در نتیجه فوراً باید به دنبال ایده های هنری جایگزین گشت و نتیجه اینکه این فرایند نیاز به مشاوره کارگردان با کلیه عوامل اجرایی دارد.

کارگردان نمایش دینی «میاندار باران» در پایان گفت: همیشه خلاقیت در محدودیت و نبود امکانات شکل می‌گیرد، ما نباید خود را با کشورهای صاحب تئاتر مقایسه کنیم که در شرایط کنونی از بسیاری از تجهیزات فناورانه و مکانیکی در تئاتر بهره‌مند هستند؛ ما برای مخاطب ایرانی تئاتر تولید می کنیم و برای این مخاطب چیزی در مواجهه با صحنه تئاتر باورپذیر است که آن را در زندگی جاری خود تجربه کرده است پس باید توقع خود را پایین آورده و تنها با مشاهده اجراهای تئاتر اروپایی ایده خلاقانه برای اجرای نمایش بگیریم و از تقلید کورکورانه از آنها خودداری کنیم.