بررسی ملاک‌های شرع برای ازدواج از دیدگاه آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی
خبرنگاران افتخاری/ ابراهیم قمری خسرویه: ملاک‌هایی که شرع مطهر می‌گوید و عقل بر آن دلالت می‌کند چند ملاک است. مهمترین مسئله، عفت همسر است. به ویژه اگر زن عفیفه نباشد، هم از نظر شرع و هم از نظر عرف مشکل ایجاد می‌شود. عفت همسر بر همه موارد مقدم است.
به گزارش خبرنگار افتخاری خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، 10 ربیع‌الاول، سالروز ازدواج حضرت محمد(ص) و حضرت خدیجه(س) است. بسیاری از مردم ایران، روزهای ماه ربیع‌الاول را فرصتی مناسب برای برگزاری جشن ازدواج می‌دانند و با انتخاب اعیاد این ماه مبارک، شادی خود را با شادی اهل بیت(ع) همراه می‌سازند.
آنچه که قبل از ازدواج مطرح است ملاک‌هایی است که افراد در هنگام انتخاب همسر باید در نظر بگیرند. تاکنون در این باره مشاوران و روان‌شناسان زیادی نظرات خود را مطرح کرده‌اند و آثار متعددی با این موضوع به بازار کتاب عرضه شده است، اما ملاک‌های شرع مقدس اسلام برای انتخاب همسر چیست؟.
آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی طی سخنانی ملاک‌های عقلی، شرعی و عرفی که برای تحقق یک ازدواج موفق لازم است را تشریح کرده و به این پرسش که آیا استخاره در امر ازدواج لازم است، پاسخ داده است.
آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی در پاسخ به این سؤال که به نظر حضرت عالی ملاک‌های لازم برای انتخاب همسر چیست؟، گفت: ملاک‌هایی که شرع مطهر می‌گوید و عقل بر آن دلالت می‌کند چند ملاک است. مهمترین مسئله، عفت همسر است. به ویژه اگر زن عفیفه نباشد، هم از نظر شرع و هم از نظر عرف مشکل ایجاد می‌شود. عفت همسر بر همه موارد مقدم است.
وی ادامه داد: ملاک دیگر دیانت است یعنی اهل نماز و روزه و رعایت مساءل شرعی و عبادی باشد. انسان پس از ازدواج می‌خواهد صاحب فرزند شود و اولادی که از مادر بی‌نماز باشد، چندان مؤمن از آب در نمی‌آید. اخلاق زوجه هم باید با یکدیگر سازگار باشد. این مسئله مهمی است یعنی طرز فکر دختر و پسر به هم نزدیک باشد. گاهی ممکن است طرفین هر دو انسان‌های خوبی باشند اما از نظر فکری با هم سنخیت نداشته باشند این‌ها تا بخواهند به هم نزدیک شوند با مشکلات و دردسرهای زیادی مواجه می‌شوند.
آیت‌الله‌العظمی شبیری در ادامه در پاسخ به سؤال دیگری در رابطه با آنکه آیا خانواده‌ها هم می‌توانند ملاک انتخاب باشند؟، بیان کرد: اینکه گفتیم با هم سنخیت داشته باشند هم طرفین و هم خانواده آن‌ها را در بر می‌گیرد. مسائل خانوادگی در زندگی افراد تأثیر دارد و تنها خود شخص ملاک نیست، خانواده‌ها «به هم بخورند». الآن یک بخش از مشکلات زناشویی به خاطر این است که افراد با خانواده هم سطح، ازدواج نمی‌کنند. مثلاً پسر با یک خانواده به ظاهر در سطح بالا ازدواج می‌کند خرج این دختر زیاد و توقع او بالاست، چند روز بعد این ویژگی‌های شخصیتی او برای انسان عادی می‌شود اما مشکلات ایجاد شده و زحمات آن به این راحتی عادی نمی‌شود.
وی در مورد اینکه غیر از ملاک‌هایی که مطرح شد ملاک‌های دیگری هم هست که توجه به آن‌ها در انتخاب همسر لازم باشد؟، افزود: آنچه گفته شد ملاک‌های اولیه است. یک سری از ملاک‌های عرفی هم وجود دارد مثل زیبایی. قیافه طرف نباید زننده باشد که بعد مردم بگویند این چه بود که فلانی گرفت. لازم هم نیست که قیافه او، ماه شب چهارده باشد، زیبایی زیاد گاهی خیلی هم مضر است. همین که قیافه زننده نباشد و طرف از نظر اخلاقی روحیه سازگار داشته باشد خوب است. البته برخی از مسایل دیگر هم هست که جزء شرایط نیست ولی اگر زن آن‌ها را داشته باشد بهتر است مثل اینکه زن مدیر باشد و بتواند منزل را اداره کند.
آیت‌الله‌العظمی شبیری در پاسخ به این سؤال که نظر شما درباره استخاره در امر ازدواج چیست؟، اظهار کرد: استخاره باید بشود. به آقای والد ما، قبل از ازدواج با والده ما، مورد خوبی پیشنهاد می‌شود. ایشان می‌فرمودند که با آقایی که رئیس روحانیت زنجان بود مطرح کردم. ایشان می‌گویند که استخاره کرده‌اید یا نه؟ والد ما جواب می‌دهند که مشکلی نیست که استخاره کنم؟ ایشان می‌گویند ما جنبه ظاهری را می‌بینیم، اما جنبه باطنی و اینکه فردا چه اتفاقی می‌افتد را انسان نمی‌تواند پیش‌بینی کند و استخاره برای این جنبه‌های پنهان است.
وی در مورد اینکه استخاره باید قبل از تحقیق باشد یا بعد از تحقیق؟ گفت: فی‌الجمله انسان باید نسبت به گزینه مطرح شده شناخت به دست بیاورد. مثلاً اینکه بگوید من می‌خواهم دختر فلان شاه را بگیرم، جای استخاره نیست، چون سنخیتی در کار نیست. وقتی شخص پس از مشورت دیگران و با حکم عقل معمولی به این نتیجه می‌رسد که گزینه مطرح شده به صلاح او نیست، نیاز به استخاره ندارد.
آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی در پاسخ به این سؤال که شما چه ازدواجی را ازدواج خوب می‌دانید؟، افزود: ازدواجی که باعث خیر دنیا و آخرت طرفین بشود و برای این ازدواج باید به وسیله دعا به خدا و حضرات معصومین(ع) توسل شد و ملاک‌هایی را که شرع و عقل و عرف می‌گوید در نظر گرفت. وقتی طرفین عفیف باشند، اخلاقشان سازگار باشد، متدین باشند و سنخیت خانوادگی داشته باشند، ازدواج خوبی شکل می‌گیرد.
