آیتالله محمد غرویان، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، با اشاره به انعکاس مذاکره حق و باطل در آیات مختلف قرآن کریم گفت: میتوان گفت بین خدا و شیطان، و به قول آیین زرتشت، میان اهریمن و اهورامزدا، میان نور و ظلمت و میان خیر و شر گفتوگوهایی صورت گرفته است.
وی افزود: خداوند نماد نور و خیر و شیطان نماد شر و ظلمت است اما خداوند با شیطان گفتوگو میکند و در قرآن سخن شیطان را در برابر سخنان خودش مطرح میکند؛ حتی در مواقعی، در مورد شیطان با انسانها گفتوگو کرده است؛ به عنوان مثال در آیه 60 سوره یاسین خداوند فرموده است: «أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یَا بَنِی آدَمَ أَن لَّا تَعْبُدُوا الشَّیْطَانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُّبِینٌ» (اى فرزندان آدم مگر با شما عهد نکرده بودم که شیطان را مپرستید زیرا وى دشمن آشکار شماست).
غرویان با اشاره به مناظره خداوند با ملائکه در مورد خلقت انسان اظهار کرد: انواع و اقسام گفتوگوها در قرآن وجود دارد که از جمله آنها گفتوگوی مستقیم خداوند با شیطان است که نشاندهنده این است که حق صد در صد با باطل صد در صد هم میتوانند با یکدیگر گفتوگو کنند؛ همچنین اشاره مستقیم در قرآن به این مورد نشاندهنده این است که گفتوگو و مذاکره از اصول و منطق مشترکی برای گفتوگو وجود دارد.
این استاد برجسته حوزه علمیه در بخش دیگری از سخنان خود به مذاکره پیامبران با مخالفان و دشمنان خود به عنوان مظاهری از گفتوگوی حق با باطل اشاره کرد و گفت: در آیه 125 سوره نحل «ادْعُ إِلِى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ» (با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت دعوت کن و با آنان به [شیوهاى] که نیکوتر است مجادله نماى)؛ در این آیه خداوند هدف از مذاکره را روشن شدن حقیقت بیان میکند چرا که «سبیل رب» راه حقیقت است.
وی افزود: بر همین اساس خداوند به پیامبر خود دستور میدهد که از راه قرآن، استدلال و گفتوگو و بیان زیبا و مؤدبانه و محترمانه و با افراد مجادله، مناظره، گفتوگو و مذاکره کن و به آن روشی که احسن باشد یعنی بر اساس حقطلبی باشد و با بیان خوش و چهره مؤدبانه و لبخند محترمانه و معاشرت انسانی وارد شو.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: حضرت ابراهیم(ع) نیز با ماهپرستان و خورشیدپرستان گفتوگو میکردند و بر همین اساس هر یک از پیامبران با قوم خویش و یا با مخالفان خود وارد گفتوگو و مذاکره میشدند.
وی با بیان اینکه مسئله مذاکره و گفتوگو از بدیهیترین اصول و روشهای انسانی برای برقراری ارتباط است، اظهار کرد: اگرانسان به قول ارسطو «مدنی بالطبع» است، یعنی انسان در جامعه زندگی میکند، باید با سایر انسانها و ملتها ارتباط داشته باشد؛ این جامعه میتواند جامعه کوچک باشد و یا میتواند جامعه بزرگ بینالمللی باشد؛ به هر حال ما با سایر انسانها، با هر دین و مسلکی که دارند، مشترکات انسانی داریم و باید با آنها وارد گفتوگو شویم.
غرویان تصریح کرد: اگر دعوت قرآن، اسلام و دین را یک دعوت جهانی میدانیم، امکان ندارد بدون اینکه با دنیای امروز وارد گفتوگو و مذاکره شویم و در بین آنها حضور پیدا کنیم بتوانیم، دعوت جهانی اسلام را برای آنها مطرح کنیم؛ بنابراین لازمه دعوت جهان به سمت اسلام این است که ما اهل گفتوگو و مذاکره باشیم.
وی اظهار کرد: ما هم امروز باید با تمام ادیان، مذاهب و مکاتب سیاسی گفتوگو کنیم؛ عدم گفتوگوی ما نشاندهنده ضعف ما خواهد بود اما حضور در صحنه گفتوگو و مذاکره نشانه قوت منطقی ماست.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه دنیای امروز دنیای انزوا نیست، گفت: هیچ کشوری نمیتواند در انزوا و عزلت به حیات خود ادامه دهد؛ لازمه حضور ما در سایر جوامع و کشورها این است که با آنها مذاکره کنیم.