عقلانیت شیعه موجب عقب‌نشستن جریانات انحرافی شده است
گروه سیاسی: استاد اندیشه سیاسی به تسلط اجتهادگرایی بر فقه شیعه اشاره کرد و گفت: چون شیعه، اساساً بیشتر اهل تعمق و میانه‌روی است، هم اخباری‌گری به حاشیه رانده شد و هم جریاناتی مانند بهایی‌گری موفق نشدند به جریان عمده‌ای در شیعه تبدیل شوند.
علیرضا صدرا، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در بخش اول گفت‌وگوی با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) خود تندروی‌ها محصول ظاهرگرایی است، اما آن‌ها که اهل تعقل و تعمق هستند، معمولاً اعتدال‌گرا هستند، لذا یک انقلابی معتدل، اساساً اهل تعقل و اجتهاد است، در حالی که ظاهرگرایان یا متحجر هستند یا متهتک.
بخش اول گفت‌وگو را اینجا بخوانید!
وی در بخش دوم این گفت‌وگو با اشاره به اینکه عوامل پشت پرده و حامیان، وهابیت و تکفیری‌ها را جلو فرستاده و خود، پشت سر آن‌ها پنهان شده و در حال پیگری منافع خودشان هستند، گفت: این حمایت‌ها حداکثر منجر به دوام کوتاه‌مدت حرکت‌های تکفیری می‌شود.
غرب به‌دنبال کشف عناصر مستعد تکفیرگرایی و جذب آنهاست
صدرا از بهره‌گیری صهیونیست‌ها و استکبار جهانی از تکفیری‌ها سخن گفت و تصریح کرد: عوامل غرب به‌دنبال عناصر مستعد برای ایده و مشی تکفیری گشته و آن‌ها را کشف، شناسایی و تقویت کرده و یا حتی در بعضی موارد، این جریانات را ایجاد می‌کنند.
وی جریان وهابیت را چیزی غیر از ساده‌انگاری عمومی برشمرد و گفت: ممکن است در بخشی از جهان اسلام به‌ویژه در میان اهل تسنن، نمود بیشتری داشته باشند، اما اساساً وهابیت با «سعودیت» همزاد است و هر دو آن‌ها با جریان محمد بن عبدالوهاب که یک جریان انگلیسی است، متولد شده‌اند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران از مکاتب انحرافی و استعماری همچون بهائیت به‌عنوان همتای وهابیت در میان تشیع یاد کرد و افزود: البته در این میان، یک تفاوت وجود دارد و آن این که چون شیعه، اهل تعمق است، اخباری‌گری در برابر اصولی‌گری و اجتهادگرایی، عقب نشست.
عقلانیت شیعه موجب عقب نشستن جریانات انحرافی شد
وی به تسلط اجتهادگرایی بر فقه شیعه اشاره کرد و گفت: چون شیعه، اساساً بیشتر اهل تعمق و میانه‌روی است، هم اخباری‌گری به حاشیه رانده شد و هم جریاناتی مانند بهایی‌گری موفق نشدند به جریان عمده‌ای در شیعه تبدیل شوند، هرچند ضربه‌هایی زدند و حرکت‌هایی انجام دادند.
صدرا با تأکید بر اینکه نه بهایی شیعه است و نه وهابی، سنی اظهار کرد: بهاییت و بابیت در ایران موفقیتی کسب نکردند، زیرا مردم ایران، اهل تعقل هستند، لذا در عربستان که بیشتر، فرهنگ عشایری و بدوی حاکم است، وهابیت توانست گسترش یابد.
وی تفاوت میان عروبیت و عرب بودن را یادآور شد و گفت: آن چه مورد نقد قرآن گرفته است عروبیت است و الا با زبان و نژاد عرب، هیچ مشکلی ندارد.
«عروبیت» زمینه‌ساز ظاهرگرایی و رشد وهابیت در سرزمین عربستان است
این استاد اندیشه سیاسی با اشاره به غلبه عروبیت در عربستان خاطرنشان کرد: این فرهنگ، زمینه رشد ظاهرگرایی را فراهم کرده و به این دلیل، وهابیت توانست جای پای خود را در عربستان باز کند.
وی در ادامه گفت: وهابیت هم به ملوک، سلطه داخلی خدمت می‌کند و هم به استکبار و صهیونیسم جهانی است، یعنی هم در خدمت ارتجاع است و هم در خدمت استعمار.
صدرا در مورد استراتژی‌های حامیان خارجی تکفیرگرایی عنوان کرد: آن‌ها می‌دانند که دشمن دانا بهتر از دوست نادان است و هرچند جمهوری اسلامی ایران دشمنشان است و جریان تکفیری و سازش‌گر عرب در ظاهر، دوست آنهاست، اما به علت نادانی حتی برای متحدان خود نیز تهدید محسوب می‌شوند، همان‌طور که خیلی جاها با هم درگیر شده‌اند، اما کوتاه‌بینی خود غرب، سبب شده است که دست از حمایت تکفیری‌ها برندارند.
وی به جریان بیداری اشاره کرد و گفت: روشن است که بیداری در نهایت به نفع مردم‌سالاری دینی و اسلام رو به حرکت است، البته با فراز و فرودهایی مواجه است، مثلاً ممکن است مصر را سرکوب کنند، اما مگر ایران را سرکوب نکردند چه شد؟ 10 سال بعد از کودتای 28 مرداد، نهضت 15 خرداد شکل گرفت و نهضتی عظیم‌تر از آن در بهمن 57 رخ داد، یعنی اعتراض را هرچه سرکوب کنند، بیشتر پا می‌گیرد، بنابراین روند به سود اسلام‌گرایی و مردم‌سالاری دینی در حرکت است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران افزود: مردم‌سالاری و اسلام‌گرایی ضد سلطه است، حالا چه سلطه ارتجاع باشد، چه سلطه صهیونیسم و استکبار جهانی؛ مَثَل این‌ها «الغریق یتشبث بکل حشیش» است؛ این‌ها دیده‌اند که نتیجه حمایتشان از شاه چه شد؟ اگر از او حمایت نمی‌کردند، می‌توانستند دست‌کم، الان یک رابطه سالم و سازنده با ایران داشته باشند.
غرب با دست خود، مهره‌هایش را می‌سوزاند
وی تحمیل جنگ هشت‌ساله به ایران پس انقلاب را متذکر شد و گفت: الان، همان عراق در کدام جبهه قرار دارد؟ در جبهه ارتجاع منطقه است؟ در جبهه صهیونیسم است؟ در کجاست؟ غرب، عملاً ژاندارم خودش را سوزاند و افغانستان را از دست خود، خارج کرد و امروز این اشتباه در مورد تکفیری‌ها هم به خرج می‌دهند.
صدرا ایران اسلامی را خیرخواه غرب دانست و بیان کرد: اسلام، برای همه جهانیان مایه رحمت است؛ ما مایل نیستیم فردا که این تکفیری‌ها تشکل پیدا کرده و با همدیگر منسجم شدند، بروند در امریکا و اروپا بمب‌گذاری کرده و مردم را بکشند، دولت‌های غربی حامی تروریسم و تکفیرگرایی بدانند که سرنوشتشان همین خواهد بود؛ به تعبیر عیسی مسیح، «اگر شمشیری را به ناحق بلند کردی با همان شمشیر کشته خواهی شد».
وی با ابراز تعجب از اینکه غربی‌های مسیحی به این هشدار حضرت عیسی مسیح(ع) توجه نمی‌کنند، گفت: امریکا تمام عقبه و مزدورانش را از پس پرده، وارد صحنه کرده است و در حال سوزاندن آنهاست و همان‌طور که مبارک، قذافی، بن‌علی، صدام و شاه ایران را سوزاندند، آل سعود و آل نهیان را هم خواهند سوزاند.
