علم، قدرت و رحمت؛ از اصول مدیریتی قرآن
گروه اجتماعی: مدرس حوزه علمیه قم گفت: علم، قدرت و رحمت از اصول مدیریتی قرآن است و در همین راستا اسلام برای مدیر و اعضای سازمان تحت مدیریت ویژگی‌ها و وظایف متفاوتی مطرح کرده است.
حجت‌الاسلام سجاد دین‌پرستی‌صالح، مدرس حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از آذربایجان غربی، گفت: اسلام به‌عنوان شریعت، پس از دین یهود و مسیح آمده است در حالی‌که اسلام به‌عنوان دین، حاکم بر همه ادیان است.
وی افزود: بنابراین اگر قرار شود که بگوییم اسلام مدیریت مصطلح را کافی می‌داند و برای همین مدیریت مبنا و بنا دارد، در این صورت اصولی از سوی دین مبین اسلام برای مدیریت مطرح می‌شود.
حجت‌الاسلام دین‌پرستی تصریح کرد: اسلام برای مدیر یک ویژگی و برای اعضای سازمان تحت مدیریت، ویژگی دیگری مطرح کرده است و در این راستا برای مدیر در قرآن کریم ویژگی‌های علم، قدرت و رحمت را مطرح ساخته یعنی مدیر باید در حوزه مدیریتی خود عالم باشد، قدرت انجام کارها را داشته باشد و با رحمت و عطوفت و نه به‌صورت جبری و خشن وارد پست مدیریت شود.
وی ادامه داد: پس نتیجه این ویژگی‌ها همانند تعبیری که در قرآن کریم از حضرت یوسف(ع) نقل شده که فرمود من دانا و حفیظ هستم یعنی امانت‌دار بوده و قدرت انجام کار را دارم و به نفع مردم و با مهربانی کارها را به پیش می‌برم.
این مدرس حوزوی گفت: از سوی دیگر برای سایر اعضای سازمان مدیریتی، نکته‌ای که مطرح است همان رشد است یعنی اسلام می‌خواهد تک تک اعضای یک سازمان به رشد و بالندگی برسند پس یکی از آثار مهم رسیدن اعضا به رشد، رسیدن اعضا به مسئولیت در قبال دیگران است.
حجت‌الاسلام دین‌پرستی عنوان کرد: همانطور که در نهج‌البلاغه آمده است که همه انسان‌هایی که تحت مدیریت و هدایت اسلامی قرار می‌گیرند به مسئولیت در قبال دیگران می‌رسند.
وی تأکید کرد: توجه به این نکته لازم است که اگر کسی در سازمان تحت مدیریت اسلامی، از سویی مدیر و از سویی عضو غیرمدیر باشد، همه این ویژگی‌ها را باید متناسب با جایگاه خود داشته باشد اما اگر کسی تنها فقط مدیر و یا عضو عادی باشد باید همان ویژگی مخصوص خود را داشته باشد و در همین راستا مسلمانان معتقد هستند که تنها موجودی که فقط مدیر است، شخص خداوند متعال بوده که رشد یافتن در پروردگار معنا و مفهومی ندارد و محال است.
وی افزود: اما در غیر خداوند اعم از اینکه پیامبر، انبیا و اولیا و مردم باشد، با وجود اینکه اعضای عادی هستند اما ممکن است مدیر نیز باشند بنابراین حضرت محمد(ص) نیز در جریان مدیریت و هدایت قرآن و خدا رشد پیدا می‌کند در عین اینکه علم و قدرت و رحمت را نسبت به زیرمجموعه خود دارد.
مدرس حوزه علمیه قم تصریح کرد: در همین راستا نکته مهم این است که اگر این دو نوع ویژگی را نسبت به مدیر و اعضای عادی سازمان مطرح می‌کنیم، یک اصل حاکم بر خود این دو قسم نیز وجود دارد و آن عبارت‌اند از «حد ثابت» که خود در پرتو نور الهی، هم وجود پیدا می‌کند و هم شناخته می‌شود.
حجت‌الاسلام دین پرستی گفت: اینکه در کتب مختلف و در سخنرانی‌های گوناگون، مکررا تأکید می‌شود که مهمترین ویژگی مدیریت اسلامی اقامه عدل و عدالت است، باید دقت کنیم که جایگاه عدل در کجای مدیریت اسلامی است؟ چون جایگاه عدل اساسی‌ترین جایگاه مدیریت اسلامی نیست بلکه عدل باید بر محور حد ثابت تأکید شود.
این مدرس حوزوی تأکید کرد: بنابراین هر جا ابهامی در معنای عدل و مصادیقی که در‌خصوص عدالت است وجود دارد، معیار تشخیصش همان حد ثابت است که وابسته به نور الهی است پس این مؤلفه شاکله اصلی مدیریت از دیدگاه اسلامی است بر فرض اینکه اصطلاح مدیریت را نخواهیم عمل کنیم.
