به‌روزرسانی نحوه محاسبه میزان قرائت قرآن در سرانه مطالعه
گروه ادب: دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در نشست خبری امروز، 28 بهمن با بیان اینکه مطالعه قرآن جزء مطالعات جدی محسوب می‌شود، عنوان کرد: برای تعیین میزان مطالعه قرآن در سرانه مطالعه باید راهکار بیندیشیم.
به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، نشست رسانه‌ای محمدحسین ملک‌احمدی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور صبح امروز، 28 بهمن در ساختمان شماره یک این نهاد با حضور اصحاب رسانه برگزار شد.
ملک‌احمدی در آغاز به ارائه توضیحاتی درباره ضرورت تعامل با رسانه‌ها پرداخت و گفت: معتقدم که کار فرهنگی و به طور کلی هر فعالیتی، بدون همراهی و همکاری اصحاب رسانه که چشمان بیدار جامعه و پل ارتباط مسئولان و مردم هستند، ابتر می‌ماند.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ادامه داد: با یک نگاه جامع متوجه می‌شویم که اگر ارتباط بین نهاد کتابخانه‌ها و رسانه‌ها برقرار نشود، اهداف عالی نهاد در ارتقای کمی و کیفی میزان مطالعه به سرانجام نمی‌رسد. همچنین با ابزار رسانه می‌توانیم ارتباط تنگاتنگی میان مردم، اعضای کتابخانه‌ها، کتابداران و مسئولان با یکدیگر داشته باشیم و هدف ما نیز بهره‌برداری حداکثری و متقابل از ظرفیت رسانه‌ها است؛ البته باید در این مسیر از سیاست‌زدگی و بازی‌های سیاسی به شدت پرهیز شود.
در ادامه این مراسم، ملک‌احمدی به پاسخگویی به سؤالات خبرنگاران پرداخت و در پاسخ به ایکنا درباره ضرورت لحاظ مطالعه قرآن مجید و ادعیه در سرانه مطالعه، اظهار کرد: احترام بسیاری برای کسانی که قرآن می‌خوانند، قائل هستم و اعتقاد دارم که خواندن قرآن حتی اگر بدون تدبر هم باشد، تأثیرات بسیاری در روح و جان انسان می‌گذارد که شاید برای ما قابل درک نباشد، اما معتقدم که این اتفاق حتی به طور ناخودآگاه روی می‌دهد، اما چگونگی لحاظ آن در میزان مطالعه باید بررسی شود.
مطالعه ترجمه قرآن کریم، جزء مطالعات جدی به شمار می‌آید
وی افزود: لحاظ مطالعه ترجمه قرآن کریم، جزء مطالعات جدی محسوب می‌شود؛ البته مطالعه متن اصلی و عربی قرآن کریم برای افرادی که دانش عربی دارند نیز در شمار مطالعه است و از همه اینها بالاتر، افرادی که به مطالعه تفسیر قرآن کریم می‌پردازند، در حد متعالی مطالعه کرده‌اند. در مجموع، اعتقاد من بر این است که مطالعه قرآن و ادعیه قطعاً مطالعه است، ولی باید برای نحوه محاسبه آن راهکار اندیشید.
ملک‌احمدی همچنین در پاسخ به سؤالی دیگر درباره نحوه عملکرد و سیاست‌های جدید این نهاد، اظهار کرد: یکی از نکات محوری، رعایت شأن هیئت امنای نهاد است و طبیعتاً سیاست‌های ما باید به تصویب این هیئت برسد. البته با توجه به تغییراتی که در افراد حقیقی و حقوقی هیئت امناء ایجاد شده و اینکه هنوز جلسه‌ای برگزار نشده، صحبت در این باره زود است و ما تلاش می‌کنیم پیش از پایان سال، اولین جلسه هیئت امناء را برگزار کنیم.
تولید کتاب صوتی، شیوه‌ای برای عمق‌بخشی به تعامل با مخاطبان
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به ضرورت ارتقای بخش‌های مختلف نهاد کتابخانه‌ها اشاره کرد و گفت: در این زمینه بخش‌هایی نظیر رادیو و شبکه کتاب تأسیس شده‌اند که باید به جلو حرکت کرده و محصولات جدیدی را در این حوزه عرضه کنند، به ویژه رادیو که بیشترین و عمیق‌ترین نوع ارتباط با مخاطب را ایجاد می‌کند و می‌تواند با ارائه محصولاتی نظیر کتاب‌های صوتی بر عمق این ارتباط بیفزاید.
ایجاد فضایی بانشاط در کتابخانه‌ها
ملک‌احمدی با بیان اینکه پرداختن به مسائل مالی جزء وظایف این نهاد است، ادامه داد: پس از این مسئله در زمینه ارتقای کیفی کتابداران به ویژه ارتقای علمی آنها تلاش خواهیم کرد تا فضای کتابخانه‌ها از محیطی دلمرده که کتابدار در آن احساس زندانی بودن می‌کند و مورد قبول ما نیست، تغییر کند.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور همچنین درباره سرانه مطالعه و آمارهای مختلفی که درباره آن اظهار می‌شود، گفت: این موضوع یک بحث چالشی است؛ چراکه بخش‌های مختلف در آن ورود می‌کنند و از سویی به دلیل اختلاف آمار که میزان آن، کم هم نیست، مخاطب اعتماد خود را به آمار از دست می‌دهد.
وی با بیان اینکه مشکل، نبود مبنایی برای تعریف مطالعه است، عنوان کرد: شاید سی سال قبل این کار خیلی سخت نبود، اما امروز با ورود اینترنت، رادیوکتاب، کتاب‌های صوتی و ... محاسبه کمی سخت‌تر شده است و مهمتر آنکه متولی این امر نیز باید مشخص شود که اگر نهاد کتابخانه‌های عمومی به عنوان متولی این موضوع انتخاب شود، ما به سرعت به این حوزه ورود می‌کنیم و با تعریف مطالعه و مصادیق آن به محاسبه سرانه مطالعه در سال مبنا و به همین ترتیب در سال‌های بعد خواهیم پرداخت.
ملک‌احمدی همچنین به پرداخت نیم درصد از درآمد شهرداری‌ها به نهاد کتابخانه‌ها اشاره کرد و گفت: فکر می‌کنم نیم درصد مصوب شده که باید به نهاد کتابخانه‌ها پرداخت شود، رقمی نزدیک به 120 میلیارد تومان است.
وی با بیان اینکه رویه من تعامل با شهرداری‌ها در جهت اجرای قانون است، ادامه داد: البته با این روند که از شهرداری‌های همه مناطق بخواهیم این بودجه را به حساب متمرکز نهاد واریز کنند و سپس طبق صلاحدید نهاد، به هزینه این منابع بپردازیم نیز مخالف هستم که البته این روند با روح قوانین نیز در تضاد است.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: باید اجازه بدهیم که شهرداری‌ها با نظارت انجمن‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی در شهرها، رأساً به هزینه‌کرد این مبلغ بپردازند که همین موضوع باعث تشویق آنها می‌شود.
ملک‌احمدی همچنین به اجرای برخی طرح‌ها که پیشتر مطالعات آن انجام شده بود، اشاره و تصریح کرد: در دوره قبلی مسئولیتی که در این نهاد داشتم، طرح‌های خوبی مطرح شد که برخی تا پای اجرا هم رفت؛ البته بعضی از آنها در دوره قبل اجرا شده است. از جمله این طرح‌ها می‌توان به طرح جامع توسعه کتابخانه‌های عمومی، طرح فناوری اطلاعات کتابخانه‌های عمومی، کتابخانه‌های سیار و روستایی، معماری کتابخانه‌ها، کتابخانه نابینایان، زندانیان و کودکان اشاره کرد.
وی با اشاره به بازدید از نهاد کتابخانه‌ها و ساختمان‌های تابعه آن در روز گذشته، اظهار کرد: به برخی گزارش‌ها و فعالیت‌ها نقد دارم و از سویی از انجام برخی طرح‌ها که با اهداف نهاد مرتبط بودند بسیار خوشحالم.
ادامه فعالیت کمیته‌های خرید کتاب
بخش دیگر سخنان دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به مسئله خرید کتاب توسط این نهاد و کمیته‌هایی که به این منظور تشکیل شده‌اند، اختصاص داشت که وی در این باره اظهار کرد: اصل وجود این کارگروه‌ها به دوره‌های قبل باز می‌گردد؛ البته در هر دوره‌ای و با توجه به نظر هیئت امناء، این کارگروه‌ها با تغییراتی همراه بوده‌‌اند، اما اصل وجود این کمیته‌ها خدشه‌ناپذیر بوده و باید ادامه پیدا کند.
ملک‌احمدی درباره شایعاتی که درباره استخدام‌های بی‌ضابطه و خرید کتاب‌های خاص مطرح شده بود نیز گفت: این موارد به کلی ناصحیح هستند؛ البته من منکر این نیستم که ممکن است یکی از این کتاب‌ها با مجوز وزارت ارشاد و دارای شابک در کتابخانه‌های عمومی یافت شود و ممکن است به کتابخانه اهداء شده باشد که قطعاً خرید نهاد کتابخانه‌ها نبوده است.
وی با بیان اینکه ممکن است جایگاه و فعالیت‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در شمارگان و فروش برخی آثار تأثیرگذار باشد، افزود: وظیفه نهاد توجه به این موضوع نیست. برای انتخاب آثار و توزیع آنها میان کتابخانه‌های عمومی، توجه به چند نکته اهمیت دارد که از آن جمله می‌توان کمک به رشد کتابخوانی، ارتقای سلیقه کتابخوان‌ها و کمک به سهولت دسترسی مخاطبان به کتاب را نام برد.
توجه نهاد به نیاز مخاطبان در خرید کتاب
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور همچنین ادامه داد: در این زمینه توجه به فرهنگ مناطق، نگاه و تشخیص کتابدار، نیازهای مراجعین و مخاطب‌محوری نیز از اهمیت بسزایی برخوردار هستند. ما در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نمی‌توانیم نگاه خود را نسبت به نیازهای مخاطبان ببندیم که اگر این کار را انجام دهیم، انبارها و راهرو‌های ساختمان‌ها تبدیل به انبار کتاب می‌شوند و قفسه‌ها نیز جایی برای قرار دادن کتاب‌ها.
فضای مجازی و اهمیت آن، محور دیگر سؤالات خبرنگاران بود که ملک‌احمدی در این رابطه گفت: توجه به طرح «کتاب من» و فضای مجازی، نکته‌هایی است که باید به آنها توجه شود تا آثار طبق ذائقه مخاطب در کتابخانه‌ها توزیع شوند. همچنین نشریات نیز با توجه به تنوعی که دارند باید جایگاه خود را در کتابخانه‌های عمومی پیدا کنند.
استفاده از ظرفیت‌های عمومی جامعه
وی در تبیین ضرورت استفاده از ظرفیت‌های عمومی جامعه در توسعه کتاب و کتابخوانی، اظهار کرد: پیشتر نیز از این ظرفیت‌ها استفاده کرده‌ایم که به طرح توسعه کتابخانه‌های عمومی منجر شد؛ همچنین می‌توان از ظرفیت‌های موجود میان خیرّین، شوراهای شهر و روستا، مجلس شورای اسلامی، حوزه‌های علمیه و روحانیت معظم، مراجع تقلید در قم و ائمه جمعه شهرها، شخصیت‌های علمی، سازمان‌های هم‌سطح نظیر کتابخانه و کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی استفاده کرد.
ضرورت تعامل‌های فراملی برای توسعه کتابخوانی
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با بیان اینکه متأسفانه از ظرفیت‌های فراملی نیز در این رابطه بسیار کم استفاده شده است، گفت: باید با حفظ چارچوب‌های ملی و فرهنگی که قطعاً از سوی جامعه بینالمللی نیز مورد احترام است به تعامل با جهان اطراف بپردازیم.
بخش پایانی سخنان ملک‌احمدی به ایجاد و توسعه کتابخانه‌های دیجیتال اختصاص داشت. وی اظهار کرد: منابع دیجیتال امروز قابل چشم‌پوشی نیستند و سهولت و سرعت دسترسی، نکته‌ای است که نباید مغفول واقع شود؛ چراکه کتابخانه‌های دیجیتال به کمک نسخ مکتوب می‌‌آیند. البته باید برای این مهم، نرم‌افزاری بدون خطا تولید شود که بتواند حقوق ناشر و مؤلف را نیز تأمین کند.
وی همچنین به برخی گزارش‌ها درباره وضعیت مالی نهاد اشاره کرد و ادامه داد: این گزارش‌ها با بخشی از اطلاعات همخوانی ندارند. برای نمونه نهاد کتابخانه‌های عمومی تا پایان سال، پانزده میلیارد تومان تعهد مالی دارد که منابعی برای آن در نظر گرفته نشده است.
