احمد مهدیزاده، استاد آموزش علوم قرآنی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، با بیان اینکه در بحث آموزش قرآن کریم باید آموزشها بر اساس تربیت دینی صورت بگیرد، گفت: در این جا منظور از دین، معنای عام آن که اسلام را متبادر میکند، نیست؛ بلکه منظور آموزش بر اساس برنامه دینی است، یعنی فرد مدرس و مربی قرآن زمانی که در کلاس حضور مییابد، بر اساس یک برنامه دینی کلاس را اداره کند.
آموزشها باید به گونهای باشد که به حکومت معلم پایان دهد
وی با بیان اینکه پیاده کردن تربیت دینی در کلاس به این معنی است که ساکتکننده کلاس همین برنامه باشد و نه چشمغرههای معلم، افزود: باید به سمتی پیش برویم که بچهها خود سکوت در کلاس را اختیاری برگزینند و حکومت معلم در کلاس این سکوت را به وجود نیاورد؛ نماز و یا قرائت قرآن که با استفاده از برنامه دینی میخواهیم آموزش دهیم، باید به گونهای باشد که بچهها خودشان حضور در کلاس را انتخاب کنند؛ نه اینکه به حکم جبر به حضور در کلاس و فراگرفتن نماز و قرائت قرآن پابند شوند.
آموزشها در کشور بر اساس شیوه تربیت حکومتی است
این استاد آموزش قرآن اظهار کرد: زمانی که در کلاسهای آموزش قرآن و سایر دروس تربیت دینی حاکم نباشد، مجبور خواهیم بود از تربیت حکومتی استفاده کنیم که اکنون در سطح کشور آموزش بر اساس این نوع تربیت است؛ یعنی دانشآموز در کلاس حق اظهار وجود و حرف زدن ندارد. در صورتی که کلاس واقعی کلاسی است که احساس امنیت پس از مرتکب شدن اشتباه وجود داشته باشد؛ موقعی ما به این رشد خواهیم رسید که معلم مستعد شغل معلمی و تدریس باشد، در غیر این صورت به سمت فعالیتهای دیگر و پرتگاههای دیگر کشیده خواهیم شد.
جملاتی که تنها نقش مسکنهای زودگذر را دارند
مهدیزاده افزود: استفاده از جملاتی همچون «هر کس ساکت نباشد از کلاس اخراج میشود» یا «هر کس نمرهاش 20 شد جایزه خواهد گرفت» را به عنوان قرصهای مُسّکنی است که تنها برای ساکتکردن کلاس کارایی دارند؛ استفاده از جملاتی شبیه به این در امر کلاسداری و آموزش، جزئی از ابزارهای تربیت حکومتی هستند؛ تربیت حکومتی زیر مجموعه خودش را متنفر از آموزش میکند، بنابراین آن چه که ما در نظام آموزشی از حوزههای علمیه تا مهدهای کودک و مراکز قرآنی و... ملاحظه میکنیم از سبک تدریس تربیت حکومتی استفاده میکنند و نه تربیت یا حکومت دینی، در صورتی که این قضیه باید برعکس باشد.
اقداماتی برای تغییر شیوه آموزش در کشور صورت نگرفته است
وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که تاکنون اقداماتی برای پیاده کردن روش آموزش تربیت یا حکومت دینی صورت گرفته است یا نه، به معرفی شدنش در چهار دوره به عنوان نوآور برتر آموزش اشاره کرد و گفت: بحث آموزش کشور حقیقتاً بنده را بسیار غصهدار کرده است که چرا کسی به فکر این حوزه نیست، من هنوز هیچ چراغ سبزی از سوی هیچ کس ندیدهام و واقعاً کسی به فکر آموزش در کشور اعم از آموزش قرآن یا هر چیز دیگر نیست؛ جای کارکردن در این زمینه بسیار باز است، اما کسی رغبتی نمیکند که به آن ورود پیدا کند.
این فعال قرآنی کشور در پاسخ به این سؤال که نهادهای دولتی در این زمینه چه کمکهای میتوانند انجام دهند، گفت: نهادهای دولتی میتوانند با شناسایی استعدادهای برتر تدریس و تبلیغ در کشور و قرار دادن آنها در مسیر درست خود، بهترین و بیشترین کمک را به سیستم آموزش کشور داشته باشند، اما متأسفانه کسی به این موارد فکر نمیکند؛ در حال حاضر مردم بیشتر به نمایشیگرا کردن گرایش دارند، یعنی سعی در نشان دادن اغراقگونه رفتار خوب دارند، مثلاً نماز را به شکلی نمایشی میخوانند و یا در نهایت مثبت دیدن باید گفت مردم ما به نماز خواندن عادت کردهاند.
مهدیزاده عادت دادن بچهها به هر چیز حتی چیزهای مثبت را امری فاجعهبار عنوان کرد و افزود: فاجعه اصلی از زمانی شروع میشود که مردم و بچهها را به چیزی عادت میدهیم، بچهها را با استفاده از دادن جایزه و چیزهای دیگر به نماز خواندن ترغیب میکنیم، این کار را تا زمانی ادامه میدهیم که بچه به نماز خواندن عادت میکند در صورتی که آشنایی کودک با نماز باید اصولی و بر اساس معنای واقعی نماز باشد؛ به گونهای که با خواندن نماز توسط کودک متوجه شویم که این کودک نمازخوان، نماز را واقعاً فهمیده است.
نقش شیوه تربیت دینی در آموزش
وی با تأکید بر اینکه ادبیات بر اساس حکومت دینی انسان را به جایی میرساند که عاشق و خواهان آموختههایش خواهد شد، به مقایسه خروجیهای دو شیوه آموزشی تربیت حکومتی و تربیت یا حکومت دینی در قالب یک مثال پرداخت و تصریح کرد: در آموزش بر اساس تربیت حکومتی زمانی که وارد کلاس میشویم بیشتر بر اساس تحکم کلاس را اداره میکنیم و در بهترین حالت نیز تشویق برای انجام دادن کاری را در دستور کار قرار میدهیم که اگر آن کار انجام نشود، تنبیه را نیز به دنبال خواهد داشت؛ اما در بحث تربیت یا حکومت دینی بیشتر سعی در آرامش دادن به بچهها با استفاده از جملات زیبا و احساسی هستیم و شعر و جملات زیبا بیشترین کاربرد را در این شیوه دارد، برای اینکه قرآنآموز احساس نزدیکی با معلم خود داشته باشد.
این استاد آموزش قرآن کریم اظهار کرد: مطمئناً مقایسه خروجی این دو شیوه آموزشی بسیار متفاوت خواهد بود، در روش اول قرآنآموز و دانشآموز بیشتر به دنبال انجام دادن کاری است که امکان دارد برایش خوشایند هم نباشد و به محض انجام دادن و پایان یافتنش آن را فراموش میکند؛ اما در روش دوم یا همان تربیت دینی بیشتر بر عاشقانه نگاه کردن به موارد درسی و کاربردی بودن آنها در زندگی و در اجتماع تأکید میشود.
کودکان را از مهارتهای کاذب دور کنیم
استاد مهدیزاده با بیان اینکه مهارتهایی همچون دادن جایزه به کودکان برای ایجاد انگیزه در یادگیری، روشهایی کاذب و دروغین هستند، اظهار کرد: امیدوارم فریاد بنده به گوش همگان برسد که بچهها دانشمندان قدکوتاهی در دستان آدمهای قد بلند هستند و خواهش من از بزرگترها این است که به آنها زور نگویند و به آنها به خاطر اینکه به خودکامیهای خودخواهانه خودشان برسند و آنها را جذب آموزشهای خود کنند، مهارتهای دروغین آموزش ندهند و آنها را با این مهارتها و روشها آشنا نکنند؛ همه اینها در صورتی است که مکتب ما میگوید درس معلم ار بود زمزمه محبتی/جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را.
نگاهی به زندگی استاد مهدیزاده
احمد مهدیزادهگوکى، متولد ١٣٤٥ گلباف کرمان و اکنون ساکن شهرمقدس قم است؛ خودش را همسن و همقد بچهها مىداند و با اینکه کودکىاش، نزدیک دریا نبوده، اما خانه آنها اسکله قایقهاى کاغذى بوده است؛ بیش از ٢٨ سال است براى کودکان و نوجوانان با برنامههاى بمب خندهاش، آنها را به شهر رنگها، شعرها و قصهها مىبرد .
مهدیزادهگوکی طراح اسباب بازى است و اسباب بازى کودکان و نوجوانان را فراهم مىسازد، با اجراى بیش از ٤٥٠ برنامه در شبکههاى مختلف تلویزیونى، از فعالان این حوزه بوده است، او مثل تمام کودکان و نوجوانان آرزوهاى رنگارنگى دارد؛ اما قشنگترین آرزوى او این است که فرزندان تمام انسانها به تمام آرزوهایشان برسند.
استاد مهدیزاده تاکنون در جشنوارهها و نمایشگاههای بسیاری حضور یافته است و آثار و جوایزی نیز کسب کرده است که از جمله آنها میتوان به دریافت جایزه نمایشگاه بینالمللى کتاب تهران در سال ١٣٧٩، برگزیده جشنواره آموزش و خلاقیت تهران در سال ١٣٨٥، برگزیده همایش سراسرى نوآورى تبلیغ دینى در قم در سال ١٣٩١، ثبت ایده «دستهاى سحرآمیز» به عنوان روشى نو در کاغذ و برش همایش نوآورى و خلاقیت آموزشى، تهران در سال 1385، چاپ مجموعه سیزده جلدى کتاب «دستهاى سحرآمیز» طى سالهاى ٧٩ تا ٩١، آموزش روحانیون، معلمان، مربیان و فعالسازى آنها در مراکز آموزشى و تلویزیون، اجراى برنامه کودک و نوجوان در داخل و خارج از کشور و... اشاره کرد.