رسیدگی به حساب نفس، از تعالیم انسان‌ساز اسلام است
خبرنگاران افتخاری/ محمود لطفیان: حجت‌الاسلام لطفیان در کارگاه آموزشی «تکنیک‌های بهبود عملکرد و ایجاد خلاقیت در آموزش» گفت: در تعالیم انسان‌ساز اسلام رسیدگی به حساب نفس از وظایف تمام مسلمانان است.
به گزارش خبرنگار افتخاری خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، حجت‌الاسلام والمسلمین محمود لطفیان سرگزی، کارشناس فرهنگی ستاد اقامه نماز استان قم در این کارگاه با اشاره به حق‌النفس از دیدگاه رساله حقوق امام سجاد(ع)، گفت: حق‌النفس و ارزش عمر و لزوم حساب‌رسی روزانه از دیدگاه رساله حقوق امام سجاد(ع) ریا یعنی کاری که انسان به وسیله آن خواهان فراهم کردن جاه و مقام در نظر اشخاص دیگر و اجتماع باشد.
وی افزود: عبادت ریایی آن است که معبود فراموش شود. پیامبر اکرم(ص) فرمود «هر کس 40 روز زندگی و عمل خود را بر محور اخلاص نسبت به خداوند متعال قرار دهد چشمه‌های حکمت از قلبش به زبانش جاری می‌شود» و در جای دیگر می‌فرماید «شرک پنهان‌تر است از حرکت مورچه بر روی سنگ صاف در نیمه شبی تاریک». چه بسا اگر بر عدل و دادگری خداوند در زندگی فردی و اجتماعی خشمگینو ناراضی باشیم این هم نوعی شرک به حساب می‌آید.
لطفیان بیان کرد: کالاهایی که شرکت‌های تجاری و بازرگانی با پول‌های رایج کشور خریداری می‌کنند با کالاهایی که مردم با نقد عمرشان در آشفته‌بازار دنیا معامله می‌کنند از جهات متعدد با یکدیگر متفاوت هستند. یکی از تفاوت‌ها این است که در معاملات تجاری مقصود درآمد مالی است اما در داد و ستد بازار دنیا برای معامله‌گران سرنوشت‌ساز و متعدد است و فردای آنان را تعیین می‌کند و در آخرت پس از حساب‌رسی یا به گروه رستگاران ملحق می‌شود یا در عذاب دائم قرار می‌گیرد.
مدیر کانون نویسندگان نماز قم با اشاره به اینکه رسیدگی به حساب سرمایه عمر و آگاهی از معاملاتی که در بازار دنیا انجام می‌شود یک وظیفه قرآنی است، گفت: در تعالیم انسان‌ساز اسلام رسیدگی به حساب نفس از وظایف تمام مسلمانان است. روایات متعددی به ما توصیه کرده که به حساب‌های خود برسید، از عیوب و نقایصی که دارید آگاه شوید و خویشتن را اصلاح کنید.
وی بیان کرد: پیش از آنکه مرگتان فرا رسد و فرصت خودسازی از دستتان برود برای رسیدگی به حساب معاملاتی که با نقد عمر انجام می‌شود و مقدرات دنیا و آخرت ما را تعیین می‌کند باید روزانه سود و زیان آن را با واقع‌بینی و کمال دقت بررسی کنیم و برای کارهای بدی که در طول روز انجام داده‌ایم از خدا آمرزش بخواهیم و توبه کنیم همچنین درصدد جبران آن برآئیم.
حجت‌الاسلام لطفیان عنوان کرد: براساس آیه 29 سوره نساء حق انسان بر خودش این است که خود را از هر خطر و ضرر مادی یا معنوی حفظ کند. انسان باید امنیت، سلامت، صلاح و کمال خود را تحسین کرده و با تلاش علمی و عملی به کمالی که هدف اصلی خلقت اوست برسد به گونه‌ای که با تمام وجود خود را در خدمت اطاعت خداوند و عمل واجبات و ترک محرمات و خدمت به مردم قرار دهد.
وی بیان کرد: رسول اکرم(ص) فرمودند «صبح و شام در یاد خدا بودن بهتر است از اینکه شمشیرهایی برای جهاد در راه او شکسته شود» یعنی رسیدگی به حساب نفس است که رزمنده متعهد را می‌سازد. بعضی از مردم عادت دارند پیش از خواب و بعد از بیماری چند حرکت نرمش برای عضلات انجام می‌دهند. حال بجاست که چند دقیقه‌ای را نیز صرف پرورش فعالیت‌های اخلاقی، فکری، رواین خود کند که نتیجه آن تقویت عقل و اراده است.
کارشناس مرکز تربیت مربی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم یادآور شد: همان طور که تاجر دفتر دخل و خرج خود و دانشمند او اوراق تجربه‌های خویش را به دقت تنظیم می‌کند. هر فردی خواه فقیر و خواه غنی، عالم و یا جاهل باید هر روز خوبی‌ها و بدی‌هایی انجام یافته زندگیش را مورد بررسی قرار دهد و با اجرای صبورانه روش مجاسبه سود بخش روزانه است که تدریجاً جسم و جان تغییر پیدا می‌کند.
وی بیان کرد: نفس انسانی همین ظاهر وجود جسمانی نیست که آغازش ولادت و پایانش مرگ و نابودی است. از دیدگاه قرآن انسان حقیقتی مرکب از جسم و روح است و مرگ پایان عمر و نابودی نیست. انسانی که خود را می‌شناسد و توانایی‌های خود را نیز به خوبی می‌داند و به کیفیت بهره‌گیری از این همه توان و سرمایه در مسیر سعادت و سرمایه‌های فکری، روحی و جسمانی خود آشناست هرگز به لطف خدا در مسیر ضلالت و گمراهی قرار نمی‌گیرد.
لطفیان با اشاره به تعطیلات نوروزی، گفت: یکی از راه‌هایی که آثار درخشانی در بهبود جسم و پرورش فکر دارد مسافرت و هجرت است. مسافرت و هجرتی که همراه با عبرت و پند باشد نه معصیت. اولین اثر مفید مسافرت و تغییر محیط زندگی سلامت جسم و تحصیل نشاط و مسرت است که موضوع تغییر آب و هوا از زمان قدیم بسیار معمول بوده است.
وی ادامه داد: امروز از نظر پزشکی ثابت شده که زندگی، کار و خوراک یکنواخت برای شخص ضرر دارد و اعضا زودتر فرسوده و ناتوان می‌شوند. یک راه رفتن ساده، پیاده‌روی، کوهنوردی جزء بهترین ورزش‌های دینی محسوب می‌شود و از ده‌ها قرص، مسکن و ویتامین‌ها بیشتر اثر دارد. با تسهیلاتی که صنایع ماشینی برای هجرت و مسافرت فراهم آورده شایسته است. خانواده‌ها قسمتی از ایام فراغت سالیانه خود را به مسافرت اختصاص می‌دهند و از فوائد این تفریح ثمربخش و ارتباط با خلقت و طبیعت برخوردار شوند.
وی عنوان کرد: تفریح سالم و ورزش در شرایط زندگی ماشینی علاوه‌بر جنبه تفریحی یک وظیفه دینی است که برای حفظ سلامت افراد جامعه ضرورت دارد. سفارش پیامبر اسلام(ص) به مسابقه اسب دوانی و تیراندازی، شنا و داستان تیراندازی امام باقر(ع) در مجلس هشام بن عبدالملک خلیفه عباسی و جمعی از فرماندهان نظامی و مسئولان حکومتی نشانه توجه دین به قدرت بدنی عمراه با اخلاق‌محوری است.
کارشناس فرهنگی ستاد اقامه نماز استان قم یادآور شد: وقتی نعمت‌ها، توفیق‌ها و پاداش‌ها برای اوست پس حساب و کتاب را هم برعهده او بگذارید. گاهی بد نیست انسان مچ خودش را بگیرد و برای هدف زندگی‌اش یک جواب درست و قانع‌کننده باشد. پدرها با تسلط بر قلب همسر و فرزندان در خانواده فرماندهی کنند. خانواده قرآنی خالص و بی‌آلایش است و باید رفاه خانواده به اندازه‌ای باشد که تلاش و پشتکار از فرزندان گرفته نشود و در بحران‌ها بتوانند روی پای خود بایستند. وقتی هرچه دارید در راه خدا می‌دهید خدا هم همه هرچه دارد به شما می‌دهد.
یادآور می‌شود، کارگاه آموزشی «تکنیک‌های بهبود عملکرد و ایجاد خلاقیت در آموزش» ویژه اعضای طرح یاوران نماز و کانو‌ن‌های فرهنگی ـ هنری مساجد شهری و روستایی قم با همکاری اداره‌کل ارشاد اسلامی در سالن اردوهای حرم مطهر حضرت معصومه(س) قم برگزار شد.
