فقدان نیازسنجی در تولید آثار، سبب دوری نوجوانان از کتاب‌های دینی شده است
گروه ادب: یک نویسنده کودک و نوجوان با بیان اینکه خیل عظیمی از آثار حوزه دین بدون پژوهش ابتدایی تولید می‌شوند، گفت: این موضوع باعث می‌شود که مخاطبان نوجوان از مطالعه آثار تولید شده در این حوزه پرهیز کنند و به آثار بزرگسالان روی آورند.
علی‌اصغر جعفریان، نویسنده کودک و نوجوان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به بررسی موضوع نیازسنجی پیش از تولید محتوا در حوزه نشر دینی ـ قرآنی کودک و نوجوان پرداخت و اظهار کرد: درصد بسیار کمی از تولیدات حوزه نشر به نیازهای نوجوانان می‌پردازد.
وی ادامه داد: اساساًً ما فکر می‌کنیم که خیلی می‌دانیم و نوجوان مخاطب ما چیزی نمی‌داند و باید وی را بنشانیم و چیزها را به او یاد بدهیم، اما همانطور که در آموزش نیز ثابت شده است باید ابتدا سطح مخاطب مشخص شود و در ادامه متناسب با همان سطح به ارائه مطلب و محتوا بپردازیم.
این نویسنده با بیان اینکه متأسفانه ما همیشه از صفر شروع می‌کنیم، گفت: با توجه به سطح مخاطبان باید به ارائه محتوا پرداخت و در ادامه به سطوح بالاتر رفت و از شیوه پلکانی در ارائه مطلب استفاده کرد. در اغلب موارد ما از مرحله بسیار پائین به ارائه مطلب می‌پردازیم و همین موضوع باعث می‌شود نوجوان احساس کند همه مطالب را می‌داند و دیگر به سراغ کتاب نمی‌رود.
جعفریان همچنین عنوان کرد: خیل عظیمی از آثار این حوزه بدون پژوهش ابتدایی تولید می‌شود و پس از تولید است که به دنبال مخاطب آن می‌گردیم؛ اما در شیوه صحیح باید نخست مخاطب‌شناسی کنیم و پس از اشراف به نیازها و خواسته‌های مخاطب به ارائه مطلب بپردازیم.
خالق مجموعه داستان «فرمانده» در تشریح آسیب‌های فقدان نیازسنجی، گفت: اولین مشکل در خوانده نشدن اثر خودنمایی می‌کند، یعنی اینکه در گام اول خود نویسنده و ناشر متضرر می‌شوند. در مدرسه‌ای راهنمایی قفسه‌ای را به مجلات اختصاص دادیم که در آن مجله‌های کودک و نوجوان و بزرگسال قرار می‌دادیم. با مشاهده عینی متوجه شدیم که نوجوانان تنها به سراغ آثار بزرگسالان می‌روند و توجهی به مجلاتی که ظاهراًً تخصصی و برای آنها تولید شده است، نداشتند.
وی اظهار کرد: این موضوع نشان از این دارد که مطالب ادبی ما در حوزه نوجوان نمی‌تواند، مخاطبان خود را «ارضا» کند. به خوبی این احساس در انسان به وجود می‌آید که مطالب یک گام از نوجوانان ما عقب‌تر هستند. در دنیای انفجار اطلاعات، دیگر نمی‌توان به سبک قدیم به ارائه قطره‌چکانی مطلب به نوجوانان پرداخت.
جعفریان با بیان اینکه برای تولید اثر برای نوجوانان باید بسیار مراقب بود، عنوان کرد: در تولید اثر برای نوجوانان باید مواظب باشیم که سطح را به اندازه کودکان پائین نیاوریم و از سویی نیز دقت کنیم تا مثل بزرگسالان با آنها همراه نشویم.
بخش پایانی سخنان این نویسنده به کمبود اثر در حوزه دینی ـ قرآنی برای نوجوانان اختصاص داشت. وی در این باره گفت: یکی از دانش‌آموزان سؤالاتی درباره خدا پرسید که تصمیم گرفتم کتاب‌هایی با همین موضوع برای او تهیه کنم. سه ساعت در میدان انقلاب برای پیدا کردن یک کتاب با موضوع معرفی خدا برای آن نوجوان گشتم، در نهایت هم کتاب «اصول عقاید» حجت‌الاسلام و المسلمین قرائتی را از کتابخانه شخصی خودم به او دادم.
وی با بیان اینکه حساسیت کار برای نوجوانان بسیار بالا است، گفت: نویسنده باید خیلی ظریف در برخورد با نوجوانان حرکت کند و البته به نظرم کفه ترازو در آثار حوزه نوجوان باید به سمت بزرگسالان سنگینی کند تا کودکان و نوجوانان را رو به جلو به حرکت درآورد.
