مصلحت‌اندیشی مانع اصلی نقد جامعه قرآنی/ رسانه کارآمدترین ابزار انتقاد
گروه فعالیت‌های قرآنی: پیشکسوت قرآنی کشور ضمن بیان اینکه رسانه کارآمدترین ابزار بیان انتقاد است، گفت: برخی مصلحت‌اندیشی‌ها مانع تحقق نقد از فعالیت‌های قرآنی شده است.
علی‌اکبر حنیفی، پیشکسوت قرآنی کشور در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با بیان اینکه اگر نقد را بیان اشکالات مربوط به یک پدیده در امور مختلف زندگی در نظر بگیریم، سراسر قرآن صحبت در مورد این گونه مسائل است؛ صحبت کردن در مورد پدیده‌هایی که ما در اجتماع با آنها برخورد داریم، به خصوص پدیده‌هایی که در جامعه مفید واقع می‌شوند و جامعه را به سمت و سوی بهتر شدن سوق می‌دهند، تنها از طریق به نقد کشاندن آنها میسر است.
سراسر قرآن نقد جامعه است
وی با بیان اینکه ما می‌توانیم صحبت در مورد انواع نقدهای مثبت و منفی را در قرآن کریم ببینیم، افزود: این که می‌گوییم قرآن در مورد نقدهای منفی نیز پیام دارد، منظور نقدهای مخرب و ویرانگری هم‌چون غیبت، تهمت و افترا بستن است که نتیجه‌ای جز زائل کردن بنیادهای اجتماعی را در پی ندارد.
این پیشکسوت قرآنی تصریح کرد: فلسفه وجودی امر به معروف و نهی از منکر که یکی از فروع دین اسلام است نیز نوعی نقد به عملکردهای مختلف افراد جامعه است و حتی در قرآن آیات فراوانی وجود دارد که پیامبران الهی به قوم خود رفتارهای نیک را امر و عادات زشت را نهی می‌کردند، اگر نگاهی به این رفتار پیامبران داشته باشیم، متوجه خواهیم شد که این رفتار آنها نوعی نقد اجتماع بوده است؛ منتها نقدی که سازنده بودن نتیجه آن است، نه نقد مخرب و نابود کننده.
محسوس بودن جای خالی نقد در مورد فعالیت‌های قرآنی
حنیفی در ادامه با بیان اینکه جای خالی نقد در فعالیت‌های قرآنی جامعه تا حدودی احساس می‌شود، اظهار کرد: یکی از موانع اصلی رواج پیدا نکردن نقد در جامعه قرآنی برخی مصلحت اندیشی‌ها است؛ با توجه به تأثیرپذیری فعالیت‌های قرآنی از آثار مربوط به نقد، عواملی که باعث شده این کار در جامعه قرآنی اتفاق نیفتد، بسیار ویرانگرتر از عواملی هستند که باعث شود این کار صورت بگیرد؛ در واقع به نقد کشیدن فعالیت‌های قرآنی کاری است که باید انجام بگیرد.
وی بیان کرد: در جوامع هنری و ورزشی اگر فعالیتی به نقد کشیده نشود، صاحبان آن فعالیت ناراحت می‌شوند، در واقع پدیدآورندگان آثار هنری نقد نشدن آثار خود توسط منتقدان را نوعی بی‌احترامی به اثر و نشان دهنده بی‌اهمیت بودن اثر مربوطه می‌دانند، ما نیز در جامعه قرآنی باید به این سمت حرکت کنیم که اگر از فعالیت‌ها نقد نشود، ناراحت شویم؛ زیرا مورد نقد قرار گرفتن نشان دهنده در درجه اهمیت قرار داشتن است.
نقد ترقی و پیشرفت را به دنبال دارد
این پیشکسوت قرآنی افزود: مورد نقد قرار دادن یک فعالیت باعث شناخته شدن آسیب‌های مربوط به آن فعالیت خواهد شد و باعث می‌شود آینده نگری، پیشرفت و ترقی در مورد همان فعالیت به وجود بیاید؛ در واقع رسیدن به ترقی و پیشرفت تنها از طریق نقد حاصل می‌شود، نه چیز دیگر؛ بنده به یاد دارم برخی هنرمندان به دلیل اینکه فیلم‌هایشان مورد نقد قرار نمی‌گرفت، ناراحت می‌شدند و می‌گفتند که حتماً فیلم ساخته شده بی‌ارزش بوده که منتقدان به آن توجه نکرده‌اند.
حنیفی گفت: شخص مقام معظم رهبری نیز بارها مسابقات و فعالیت‌های قرآنی را با رهنمودهای خود مورد نقد و بررسی قرار داده‌اند، زمانی مقام معظم رهبری می‌فرمایند که باید 10 میلیون حافظ قرآن داشته باشیم و یا در مورد توجه به مفاهیم قرآن کریم بیاناتی ایراد می‌فرمایند؛ به نوعی فعالیت‌های قرآنی را مورد نقد قرار می‌دهند.
برخی مسئولان قرآنی مانع رواج نقد هستند
وی بخش دیگری از موانع تحقق نقد در مورد فعالیت‌های قرآنی را مربوط به مسئولان نهادهای قرآنی دانست و عنوان کرد: زمانی که یک مسئول مایل نباشد فعالیت‌های که در سازمان متبوعش صورت می‌گیرد، چندان مورد موشکافی قرار گیرد و مردم نیز در جریان آن باشند، مشخص است که نقد در چنین جامعه‌ای رشد نمی‌کند؛ ما نباید اجازه دهیم که چنین رویه بیش از این رواج پیدا کند.
این داور مسابقات بین‌المللی قرآن در مورد اینکه بازگو کردن مشکلات و کاستی‌های فعالیت‌های قرآنی مفیدتر خواهد بود یا سکوت در مورد آن، تصریح کرد: پنهان کاری همیشه مفید نیست، زمانی که یک دکتر بیماری یک شخص را از وی پنهان کند، آیا آن پزشک به بیمار خود خیانت نکرده است؛ ما در حال حاضر در مسائل قرآنی دچار چنین مشکلی هستیم و فکر می‌کنیم عدم بازگویی مشکلات خدمت است، در حالی که ممکن است برعکس این قضیه باشد.
کانال‌های انعکاس نقد در جامعه قرآنی معدود است
حنیفی در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با خبرگزاری ایکنا گفت: در بحث انتقاد، رسانه کارآمدتر از هر ابزار دیگری است، در حال حاضر انتقادات زیادی برخی جریانات قرآنی در کشور وجود دارد، اما اکثر فعالان قرآنی واقعاً از انعکاس آن عاجز مانده‌اند و نمی‌دانند این کاستی‌ها را از طریق چه رسانه‌ای اعلام کنند؛ رسانه‌ها با استفاده از ابزاری که در اختیار دارند می‌توانند با رعایت تمام شئونات به انعکاس کاستی‌ها بپردازند.
وی در پایان بیان کرد: در بحث انتقاد از فعالیت‌های قرآنی چون مسئله قرآن و آبروی مومنان در میان است، باید بسیار دقیق مسائل را مطرح کنیم و در اختیار همگان قرار دهیم تا برای سال‌های آینده شاهد کاستی‌ها نباشیم، همچنین باید عنوان کرد که بهترین مرجع برای بیان انتقاد رسانه‌ها هستند.
