حجتالاسلام والمسلمین ابراهیم یعقوبیان، پژوهشگر دینی و مدرس حوزه علمیه در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) به بیان نکاتی در باب فرهنگ و تمدن در اسلام پرداخت و با اشاره به دعوت اسلام به علمآموزی و آبادانی دنیا و آخرت، از این موارد به عنوان دو محور اصلی در تمدنسازی اسلامی یاد کرد.
یعقوبیان همچنین نگرش مطلوب و معقول نسبت به دنیا و مظاهر دنیا، نگرش و برخورد علمی با مسائل، اعتقاد به آزادی اندیشه، اعتقاد به برابری انسانها و احترام به حقوق دیگران، لزوم نظمپذیری جمعی و اجتماعی، عدم تعارض فرهنگی در جامعه و اعتقاد عمومی به توسعه را به عنوان عناصر اصلی دخیل در توسعه تمدنی و مؤلفههای بنیادین در رشد ابزاری زندگی اجتماعی یا همان به تعبیر دیگر موارد لازم برای آبادانی دنیا مطرح کرد.
وی عنوان کرد: اسلام بازه علمآموزی را از نظر زمانی از گهواره تا گور و از نظر جغرافیایی تا هر جای عالم که شده است، ترسیم میکند. همچنین در اسلام به آبادانی دنیا هم دعوت میشود. از طرفی آن علم این مسئله آبادانی دنیا را هم پوشش میدهد و از طرف دیگر آبادانی دنیا هدف نهایی نیست؛ چرا که دنیا دار گذار است، برای رسیدن به هدفی که آن هدف بندگی خدا در دنیا و مقام خلیفةاللهی است.
این محقق و پژوهشگر قرآنی آبادانی دنیا را لازمه مقام خلیفةاللهی دانست و اظهار کرد: در فرهنگ غرب دست به آباد کردن دنیا زده شده است، اما این دنیا پایان راه تصویر شده است و بر همین اساس انسان در فرهنگ غرب دیگر خلیفةالله هم نیست.
یعقوبیان عنوان کرد: در حقیقت همچنان که مقام خلیفةاللهی از طرف شیطان مورد تعدی و ظلم واقع شده است و شیطان هم به این مقام حمله کرده است، متأسفانه در فرهنگ امروز غرب نیز خلیفةاللهی مورد هجوم قرار گرفته و نفی شده است.
وی با بیان این که دین با آبادانی دنیا هیچ تعارضی ندارد، اظهار کرد: دین در این راه ابزار خاص خود را گزینش میکند و در این گزینش به نحوی عمل میکند که دنیا را برای رسیدن به سعادت ابدی و ابدیت انسان آباد کند.
یعقوبیان افزود: البته در این جا این سؤالات میتواند مطرح شود که اگر اسلام واقعاً به آبادانی دنیا این قدر بها میدهد و ابزارسازی را تأیید میکند پس چرا مسلمانان در این همه قرون متمادی گذشته به این مقام دست نیافتند؟ چرا به سمت ابزارسازی نرفتند؟ آیا بوعلی سیناها نمیتوانستند در جهت ابزارسازی حرکت کنند؟ و چرا پزشکی و صنایع و فنون را توسعه ندادند؟ آیا این افراد نتوانستند یا نخواستند یا نباید به این سمت میرفتند؟ اینها سؤالاتی جدی است که باید به آنها پرداخت.